Mega test: DDR2 overklok geheugen

Snelheden

De uiteindelijke prestaties van geheugenmodules worden kort door de bocht bepaald door een tweetal factoren. Allereerst de klokfrequentie: werkend op 533 MHz (DDR2-1066) zijn geheugenmodules een aardig tandje sneller dan werkend op 400 MHz (DDR2-800). De beste prestaties uit je modules halen, is echter niet puur een kwestie van die klokfrequentie zo hoog mogelijk krijgen. Een ander aspect zijn immers de zogenaamde latencies, in feite de tijd die voorbij gaat tussen de aanvraag voor een stuk data uit het geheugen en het moment dat de dataoverdracht daadwerkelijk kan beginnen. Er zijn verschillende soorten latencies, waarvan de zogeheten CAS-latency de belangrijkste is. De lengte van de wachttijden wordt uitgedrukt in het aantal klokslagen dat verstrijkt. De vier belangrijkste latencies waar een systeem tegenaan loopt bij de aansturing van geheugenmodules, worden weergegeven in een groepje van vier cijfers, bijvoorbeeld 4-4-4-12. Van links naar rechts gaat het hier om de zogeheten CAS-latency, RAS-to-CAS-latency, RAS precharge time en de RAS cycle time. De precieze betekenis van al deze termen hebben we uitgelegd is dit eerdere oudere artikel. Hoe lager de latencies, hoe beter de modules zullen presteren. Ofwel: DDR2-800 3-3-3-9 is duidelijk sneller dan DDR2-800 4-4-4-12. Drie reeksen zijn zeer gebruikelijk (3-3-3-9, 4-4-4-12 en 5-5-5-15) en als je aan de slag gaat met het tunen van je geheugen kun je je het beste daar op richten. Alleen échte die-hard-overklokkers met zeeën van tijd zullen afzonderlijk alle latency-waarden gaan doorlopen.

Onze ervaring is dat bij het behalen van de beste geheugenprestaties de klokfrequentie in de meeste gevallen een grotere invloed heeft dan de latencies. In onderstaande tabel zie je als voorbeeld de resultaten van de PCMark05-geheugenbenchmark, uitgevoerd bij verschillende combinaties van geheugenklokfrequenties en latencies. De gebruikte Intel Core 2 Extrem X6800-processors hebben wij al deze benchmarks op standaardsnelheid (2.93 GHz) laten werken. Toch is het behalen van de maximale geheugenoverklok geen kwestie van eerst de hoogste klokfrequentie bepalen en daarna daarbij de laagst mogelijke latencies. Het kan immers prima zijn dat modules ingesteld op 4-4-4-12 slechts een fractie minder ver komen qua klokfrequentie dan ingesteld op 5-5-5-15, maar ondanks dat toch net beter presteren.

De relatie tussen klokfrequentie en latencies in de PCMark05-geheugentest.