Mini-ITX moederborden review - Deel 1: Geïntegreerde CPU

Mini-ITX borden met geïntegreerde CPU

De Mini-ITX bordjes met geïntegreerde CPU zijn relatief goedkoop. Althans, wanneer je je realiseert dat je geen losse processor meer hoeft te kopen. In dit segment kun je kiezen uit exemplaren met een AMD- of een Intel-processor.

De AMD-bordjes maken gebruik van ofwel een AMD E-350 ofwel een AMD E-450 processor. De E-350 werd in januari 2011 geïntroduceerd en is een zuinige (18W TDP) dual-core processor op 1,6 GHz met een single-channel DDR3-1066 geheugencontroller. De geïntegreerde Radeon HD 6310 GPU bevat 80 shader units en werkt op 492 MHz. De E-450 is een ietwat snellere versie die sinds de tweede helft van 2011 beschikbaar is. Omdat de processor gebruikmaakt van een nieuwe stepping (C0 in plaats van B0) is het maximale stroomverbruik volgens AMD gelijk. De E-450 werkt op 1,65 GHz, het geheugen is opgewaardeerd naar DDR3-1333 en de GPU is verhoogd tot 508 MHz met een turbo van 600 MHz. In de praktijk zijn de verschillen tussen de E-350 en E-450 redelijk beperkt, waardoor de verschillende moederbordfabrikanten niet eens de moeite hebben genomen om nieuwe E-450 uitvoeringen van hun E-350 bordjes uit te brengen. Een voordeel van de AMD-processors is de in vergelijking met Intel relatief krachtige DirectX 11 GPU, die prima ondersteuning biedt voor HD-video.

Intel heeft in dit segment de Atom-processors. Hier is alleen wat geks aan de hand; om onduidelijke redenen heeft Intel het ‘topmodel’ van deze serie, de Atom D2700, kort geleden end-of-life verklaard. Een wat lager geklokte Atom D2550 (1,87 GHz) moet het stokje overnemen. Die vinden we echter nog niet terug op moederbordjes, terwijl D2700 bordjes nog altijd prima verkrijgbaar zijn. De dual-core D2700 werkt op 2,13 GHz en heeft een single-channel DDR3-1066 geheugencontroller. De geïntegreerde GMA 3600 GPU is eigenlijk een PowerVR SGX54. De 3D-mogelijkheden en prestaties vallen tegen, de DirectX ondersteuning is beperkt tot versie 9 en ondanks flinke verbeteringen ten opzichte van de vorige generatie Atoms, gaat het afspelen van Full HD video in onze tests nog steeds niet helemaal vloeiend. De lage TDP (10W) is wel een voordeel.

Qua CPU-rekenkracht ontlopen beide keuzes elkaar weinig. Beide processors zijn simpelweg langzaam. Goed genoeg voor simpel internetten of niet veeleisende Windows 8 Metro-applicaties, maar ook niet meer dan dat. Wat grafische rekenkracht betreft wint AMD het met twee vingers in de neus.

De bij de verschillende processors behorende chipsets ondersteunen geen RAID. Tenzij je gebruik gaat maken van softwarematige RAID-oplossingen, maakt dat de bordjes minder geschikt voor een thuisserver. De AMD-gebaseerde bordjes zijn wel zeker te gebruiken als basis voor een HTPC, zolang het je alleen is te doen om audio en video af te spelen. Een Atom-bordje zouden we voor dit doel niet aanraden, al heeft Zotac daar een mooie oplossing voor.

Klik hier voor een vergelijkingstabel met alle geteste moederborden in deze categorie.