Inleiding
Afgelopen zondag was een belangrijke dag voor radioliefhebbers in ons land. Hoewel de meeste zenders als test al een tijdje in de lucht waren, zenden sinds 1 september zowel de publieke omroep als de landelijke commerciële radiostations digitaal uit, via de DAB en DAB+ standaarden. Dat betekent dat je, mits je een moderne digitale radio hebt, méér zenders kunt ontvangen en die zenders bovenal ook in betere kwaliteit dan via FM kunt beluisteren. Wij legden ons oor de te luister bij de nieuwe revolutie in het Nederlandse radiolandschap en testten een ontvanger waarmee je op je PC al voor zo'n 25 euro aan de slag kan, de Noxon DAB+ Stick.
DAB(+)
DAB staat staat voor Digital Audio Broadcasting en kun je opvatten als de digitale opvolger van de analoge FM-radio. De originele standaard stamt al uit 1993 en in menig Europees land wordt er ook al sinds jaar en dag uitgevonden via DAB.
De originele DAB-standaard is gebaseerd op MPEG1 Layer II audio, ook wel MP2 genoemd, een compressietechniek die nog van vóór de tijd van MP3 stamt en naar huidige maatstaven alles behalve efficient is. Wanneer je bedenkt dat de DAB-standaard al in 1993 werd geïntroduceerd is het op zich niet gek dat de standaard is gebaseerd op zo'n oude codec.
In grote delen van Nederland zendt de publieke omroep al sinds 2004 uit in DAB. In dat jaar besteedden we in Hardware.Info Magazine al eens aandacht aan de techniek en testten we een portable DAB-radio van Philips. Hoewel er op dat moment al plannen waren om DAB verder uit te rollen, vroeg de Tweede Kamer de toenmalige minister van economische zaken om de DAB-plannen "even" in de koelkast te zetten, aangezien er een opvolger van de standaard in aantocht was. Die kwam in 2007 in de vorm van DAB+, een variant die technisch grotendeels hetzelfde werkt - en ook gebruik kan maken van dezelfde infrastructuur - maar is gebaseerd op de veel efficiëntere MPEG4 HE-AAC codering en verder is voorzien van verbeterde foutcorrectie om zo ontvangstproblemen te verminderen. Waar met MP2 er toch minimaal 128 kbps nodig is voor een acceptabele geluidskwaliteit, is met MPEG4 HE-AAC 64 kbps of zelfs 48 kbps al voldoende.
In april 2011 werden de FM-zendvergunningen voor de landelijke commerciële radiostations verlengd en kregen zij vanuit de politiek de verplichting om uiterlijk 1 september 2013 te beginnen met digitaal uitzenden via deze DAB+ standaard. Het is inmiddels dus 1 september geweest en het DAB-netwerk is in de lucht, landelijk dekkend zelfs.
Wie een geschikte digitale radio heeft, kan zodoende op dit moment bijna overal in Nederland 27 radiozenders digitaal ontvangen. De publiciteitscampagne is inmiddels gestart, zie de site digitalradio.nl.
Publieke en commerciële zenders slaan de handen ineen om digitale radio te promoten.
Voordelen
DAB(+) biedt verschillende voordelen boven analoge FM-radio. We noemden al dat er méér zenders in de lucht passen en dat de geluidskwaliteit in potentie beter is. Daarnaast is DAB en zeker DAB+ veel minder storingsgevoelig: krakend geluid in de auto is dus verleden tijd. Een ander voordeel is gebruiksvriendelijkheid: niet langer "scannen" naar zenders of frequenties uit je hoofd leren: bij DAB kies je op een radio simpelweg de zender uit een lijstje.
Een nadeel is natuurlijk dat je een nieuwe radio nodig hebt. Aangezien thuis en op het werk steeds meer mensen via kabel of internet radio luisteren, zal DAB+ daar vermoedelijk geen grote impact hebben, al zijn er genoeg draagbare DAB+ radio's te koop. In de auto, dát is waar DAB vermoedelijk het verschil gaat maken. De meeste autofabrikanten hebben voor andere landen inmiddels al DAB-radio's in het assortiment. Het ligt in de lijn der verwachting dat nu DAB ook in Nederland officieel is geïntroduceerd, er ook steeds meer auto's standaard met DAB+ ontvanger zullen worden uitgeleverd. Voor bestaande auto's zijn er natuurlijk losse, DAB-geschikte autoradio's te koop.
