Sony RX100 Mk II, QX10 en QX100 review: fotograferen via je smartphone

Sensorformaten

Omdat wellicht niet iedereen zich bewust is van de verschillen tussen smartphone camera's en 'gewone' digitale camera's, gaan we eerst in op de mogelijkheden en beperkingen van beide, te beginnen met sensorformaten. Voor de duidelijkheid en voor wie zijn rekenmachine in de aanslag heeft: de aanduiding in (fracties van) inches die camerafabrikanten aanhouden heeft weinig te maken met de daadwerkelijke diagonaal, die in de regel minsten een factor 1,5 kleiner is. Om die reden vermelden we ook de daadwerkelijke hoogte en breedte van beeldsensors.

Smartphone camera's zijn in rap tempo beter geworden, maar het feit dat smartphones dun en licht moeten zijn, stelt flinke beperkingen. Zo is de beeldsensor van de doorsnee smartphone camera hooguit 1/3" (4,8 x 3,6 mm) groot, in de regel zelfs slechts 1/4" (3,2 x 2,4 mm), terwijl die in de doorsnee compactcamera op dit moment 1/2,33" (6,17 x 4,55 mm) groot is. Beide zijn bepaald geen forse formaten, maar allebei zijn ze onderwerp van dezelfde wetmatigheid; hoe kleiner de sensor, hoe kleiner de afzonderlijke beeldpunten op die sensor (bij een gelijk aantal beeldpunten). Hoe kleiner de beeldpunten, hoe meer stroom er 'lekt' tussen de fotocellen - een fenomeen dat zorgt voor digitale beeldruis.

Een echt voordeel van veel pixels is uiteraard dat een uitsnede toch nog een bruikbaar plaatje kan opleveren - het is dus niet geheel onzinnig.

Door verbeteringen in sensortechniek, onder andere back illuminated sensors, worden ook kleine sensors steeds beter. Zogenaamde BSI-sensors zijn anders opgebouwd, waarbij de fotocellen dichter aan het oppervlak liggen en meer licht ze dus bereikt. Ook andere technieken voorkomen lekkage en verhogen daarmee de lichtopbrengst, maar die sijpelen slechts langzaam door naar de camera's in telefoons. Er zijn uiteraard uitzonderingen, zoals de Nokia Lumia 1020, die een sensor heeft die zelfs groter is dan die van veel compactcamera's (1/1,5" ofwel 2/3" - 8,8 x 6,6 mm) - maar die heeft wel 41 megapixels, dus de afzonderlijke fotocellen zijn nog altijd piepklein. Sony bouwde een 1/2,33" sensor in de Xperia Z1, met 20 megapixels. Apple koos voor de iPhone 5S voor een 1/3" sensor, maar wel met slechts 8 megapixels - de fotocellen zijn daar dus relatief groot, wat een flink verschil maakt in hoeveel licht deze kan opvangen en verwerken. HTC bouwde in de One een 4-megapixel sensor in, waardoor de 1/3" afmeting minder beperkend is. Deze resolutie is naar moderne maatstaven echter wel erg beperkt. Zeker aangezien het merendeel van smartphone camerafoto's uiteindelijk online belandt en zelden groter dan zo'n 2 megapixels wordt weergegeven, is het kwestieus of meer dan zo'n 8 à 10 megapixels zinnig zijn, maar zoals wel vaker dicteert hier de marketingwet van de grote getallen. Een echt voordeel van veel pixels is uiteraard dat een uitsnede toch nog een bruikbaar plaatje kan opleveren - het is dus niet geheel onzinnig.