17 kant-en-klare CPU waterkoelers review: beter dan luchtkoeling?

Nieuwe testprocedure

Net als bij onze CPU-koeler tests maken we voor waterkoelers gebruik van Socket 1155 en Socket 2011 CPU-simulators die een exacte hoeveelheid warmte kunnen produceren. Toch hebben we voor deze vergelijkingstest onze testprocedure flink op de schop genomen om een nog betere vergelijking te maken.

Tot nu toe testten we lucht- en waterkoelers op twee standen, high speed en low speed, in feite met de ventilators (en in het geval wan waterkoelers ook de pomp) op respectievelijk 12V en 7V. De geluidsproductie meten we ook op beide instellingen, gebruikmakend van een professionele geluidsmeter in een geluidsdichte box. Om een beeld te krijgen van de verhouding tussen koeling en geluid berekenden we voor beide instellingen ook efficiëntie scores.

Die opzet werkt goed, maar heeft twee nadelen. Allereerst: zeker bij luchtkoelers zijn 7V en 12V vaak twee uiteinden van het spectrum (véél stiller dan nodig bij 7V en véél te luidruchtig bij 12V). In de praktijk zal je de koelers eerder op een instelling ergens halverwege gebruiken. Het is op basis van beide resultaten lastig in te schatten hoe een koeler op een “zinnige” instelling presteert. De efficiëntieberekening is iets waar we al meermaals eerlijk van toegegeven hebben dat iedereen met een technische c.q. wetenschappelijke achtergrond er van zal gruwen, aangezien we berekeningen doen met twee grootheden die geen relatie tot elkaar hebben en waarvan de een een logaritmische en de ander een lineaire schaal heeft.

Voor deze test hebben we een betere oplossing bedacht. In onze geluidsdichte box hebben we allereerst bepaald met welke instelling de waterkoelers respectievelijk 30 dB(A), 40 dB(A) en 50 dB(A) geluid produceren, telkens gemeten op 10 cm. afstand van zowel de pomp als de radiators. Zoals al vaker geschreven is 30 dB(A) wanneer gemeten op 10 cm de grens die we als “onhoorbaar stil”  aanhouden. Alles onder de 30 dB(A), of het nu 24 of 28 is, zal je wanneer ingebouwd in een PC behuizing op normale afstand echt niet horen. 40 dB(A) gemeten op 10 cm. is de grens die we als “fluisterstil” bestempelen. Daarboven wordt een geluidsbron toch (zeer) duidelijk hoorbaar op normale luisterafstand. 50 dB(A) is de grens van wat nog net plezierig is; daarboven wordt geluid naar onze mening echt irritant luid.

Voor de 30 dB(A) tests stellen we de pomp in op 7V en zoeken we het juiste voltage voor de ventilators op de radiator. Voor de 40 dB(A) en 50 dB(A) tests stellen we de pomp in op 12V en doe we eveneens de rest van de regeling middels de ventilators. De keuze om bij de 40 dB(A) meting de pomp ook al op volle snelheid te laten draaien is niet zo maar genomen: we hebben dit vooraf uitgebreid onderzocht en het blijkt in de regel betere resultaten te geven dan de pomp op lagere snelheid te laten werken en de ventilators juist wat sneller te laten draaien.

Bij alle drie de geluidsniveaus hebben we metingen gedaan op onze Socket 1155 CPU-simulator met 95W en 125W warmteproductie en op onze Socket 2011 CPU-simulator met 160W warmteproductie. Omdat je een waterkoeler doorgaans inzet in systemen met een krachtige, zelfs overklokte CPU richten we ons in dit artikel primair op de 125W en 160W metingen.

Om daarnaast een beeld te krijgen van de maximale koelprestaties van de waterkoelers, hebben we ook een test gedaan op Socket 2011 160W met maximale prestaties, dus met pomp en ventilators werkend op 12V. Met die instelling hebben we uiteraard ook de geluidsproductie gemeten.

Niet stil genoeg

De belangrijkste testresultaten die we hebben zijn met de waterkoelersets afgesteld op 30 dB(A), 40 dB(A) en 50 dB(A), allen zoals geschreven gemeten op 10 cm. Dat is niet in alle gevallen mogelijk: de Antec waterkoelers lijken in de basis zo luidruchtig, dat het niet eens mogelijk is om op 40 dB(A) uit te komen: we moeten het voltage dan zo ver terugdraaien dat de ventilators stoppen met draaien. Vier koelers krijgen we niet op 30 dB(A) ingesteld – de Corsair H100i, H110i en H105 en de Deepcool Maelstrom 240 – wat toch op z’n minst jammer te noemen is.