LG EG960V review: Ultra HD OLED televisie

LCD versus OLED

We hebben al vaker geschreven over de verschillen tussen LCD en OLED, maar we herhalen het graag nog eens. LCD panelen geven zelf geen licht, maar werken als een soort digitale luxaflex die open en dicht gezet kunnen worden om licht door te laten. Dat licht is afkomstig van een vaste lichtbron achter het paneel. Tot een paar jaar geleden werden daarvoor CCFL lampen gebruikt, tegenwoordig zijn het vaak witte leds of quantum dots leds die het LCD paneel van achteren belichten. Elke pixel bestaat uit drie LCD cellen die het witte licht van de led backlight filteren en respectievelijk rood, groen en blauw doorlaten. Met deze drie kleuren kunnen vervolgens alle nuances gemengd worden.

Nadeel van LCD technologie is dat het tegenhouden van het licht door de LCD cellen nooit helemaal lukt, waardoor zwart nooit helemaal zwart is. Een ander nadeel is dat de kijkhoek niet perfect is. Door de karakteristieke manier waarop de LCD cellen licht doorlaten, nemen contrast en kleurweergave af naarmate je minder recht voor het scherm zit. Veel LCD televisies maken bovendien gebruik van zogenaamde edge-led backlights, waarbij de ledjes zich alleen aan de boven- of zijkanten van het scherm bevinden, en het licht middels een zogenaamde guide plate over heel het scherm verdeeld wordt. Die verdeling is echter nooit helemaal perfect, waardoor het beeld nooit helemaal egaal verlicht is.

OLED schermen daarentegen bestaan uit miljoenen organische ledjes die per stuk aangestuurd worden en zelf licht produceren, of juist helemaal donker blijven. Voordeel hiervan is dat zwart écht zwart is en er geen problemen zijn met kleurverschuiving wanneer het scherm niet recht van voren, maar onder een hoek bekeken wordt. Ook is er geen probleem met de helderheidsverdeling over het beeld, elke pixel zorgt immers voor zijn eigen lichtopbrengst. En het houdt niet op, want OLED cellen kunnen ook heel snel schakelen, zodat van bewegingsonscherpte of ghosting geen sprake is.

OLED heeft echter ook een paar nadelen. Ten eerste is de maximale helderheid in de praktijk beperkt. Deze is namelijk afhankelijk van het beeld dat getoond wordt. Kleine lichte objecten op een zwarte achtergrond kunnen zeer helder weergegeven worden, maar wanneer het complete scherm wit moet zijn, neemt de helderheid spectaculair af. Dit komt omdat een OLED paneel maar een beperkte hoeveelheid energie kan verwerken, en deze verdeeld moet worden over alle pixels. Dat is overigens geen unieke eigenschap van OLED, plasmaschermen en CRT beeldbuizen kenden deze beperking ook. In de praktijk betekent het vooral dat de gemiddelde helderheid van een OLED televisie wat lager ligt dan die van moderne LCD schermen. Geen probleem in een normaal verlichte ruimte, maar minder geschikt voor plaatsing direct naast een groot raam.

Daarnaast zijn OLED cellen gevoelig voor veroudering, waarbij de helderheid na verloop van tijd afneemt. Omdat OLED bij gebruik in televisies nog een relatief nieuwe technologie is, is nog niet helemaal duidelijk hoe die veroudering in de praktijk uitpakt, maar ga ervan uit dat de helderheid op den duur iets afneemt.

Een laatste nadeel van OLED was tot voor kort de prijs. LG heeft er echter veel aan gedaan om haar productieprocessen te verbeteren en de kosten sterk te verlagen. En dat is goed gelukt. Want hoewel respectievelijk 4500 en 6000 euro een hoop geld blijft voor een ultra hd tv, zit LG met deze prijsstelling niet ver boven die van de LCD-topmodellen van de concurrentie.