PCI-Express SSD's review: 8 modellen vergeleken

Form factor: M.2, 2,5" en PCIe-kaart

Naast de interface en het protocol is er nog iets van belang bij PCI-Express SSD’s, namelijk de form factor, oftewel de fysieke uitvoering van de SSD. Daarvan zijn er bij PCI-Express drie opties: een 2,5” drive, een M.2-module en een PCI-Express uitbreidingskaart. Van elk van die opties bestaan – om het lekker overzichtelijk te houden – weer varianten.

De drie form-factors voor PCI-Express SSD's. Van boven naar onder: 2,5", M.2 en PCIe uitbreidingskaart.

Een 2,5” drive ziet eruit als een conventionele SSD die weer simpelweg het formaat overnam van notebook harde schijven. Om een 2,5” drive via PCI-Express aan te sluiten is er echter een andere connector nodig dan Serial ATA. Je hebt dan twee mogelijkheden: allereerst de SATA Express connector, die we echter al vrijwel dood kunnen verklaren voordat de eerste producten op de markt zijn gekomen. SATA Express, waarvan een aansluiting op diverse moderne moederborden terug te vinden is, kan namelijk maximaal twee PCI-Express lanes huisvesten en is daarmee direct al niet geschikt voor de snelste PCI-Express SSD’s. In de serverwereld vinden we daarnaast nog de SFF-8639 connector, waar wél een PCIe x4 signaal doorheen geloodst kan worden. Die connector begint nu mondjesmaat ook geaccepteerd te worden in de consumentenmarkt en is daardoor omgedoopt tot "U.2". Hoewel de genoemde Intel 750 consumenten-SSD ook als 2,5” drive met zo’n U.2-connector verkrijgbaar is, is de PCI-Express uitbreidingskaart uitvoering een stuk populairder, al is het maar omdat er nog vrijwel geen moederborden met U.2 connector zijn.

Sommige fabrikanten leveren bij hun meest luxe Socket 1151 (Skylake) moederborden een M.2 naar U.2 converter mee.

De M.2 form factor ligt meer voor de hand; deze is primair bedoeld voor laptops, aangezien M.2 modules veel kleiner en dunner zijn dan 2,5” drives. Let wel, de M.2 connector ondersteunt zowel Serial ATA als PCI-Express. Het is dus zeker niet zo dat iedere M.2 SSD ook een PCI-Express SSD is. Sterker nog, de meeste M.2 SSD’s die je op dit moment koopt maken gebruik van de SATA-interface. Daar komt bij dat er verschillende varianten van M.2 zijn. Een M.2 slot van het B-type met een inkeping aan de ene kant bevat maximaal twee PCI-Express lanes, een slot van het M-type maximaal vier lanes. PCI-Express M.2 SSD’s met een controller met twee lanes hebben in de regel beide inkepingen en passen zodoende zowel in een B- als een M-slot. Een PCI-Express SSD met vier lanes, zoals de SM951 in deze review, past alleen in een specifiek M-type slot.

Er zijn steeds meer desktop moederborden met M.2-sloten. Bij de vorige Intel chipset generatie (Intel Z97 en H97) was de aanwezigheid van M.2 sloten met vier PCIe lanes, een M-type dus, echter een uitzondering. Bij de nieuwste generatie moederborden voor de Intel 6de generatie Core-processors, ofwel de Z170 en H170 borden, is de aanwezigheid van een M-type M.2 slot juist (vrijwel) standaard.

M.2 is er in meerdere varianten. Alleen een M-type slot biedt vier PCIe lanes.

Ten slotte is er nog de PCI-Express uitbreidingskaart, die in een normaal PCI-Express x4 of x16 uitbreidingsslot van een desktopmoederbord geplaatst kan worden. Dit is de eenvoudigste form factor en alleen geschikt voor desktop PC’s. Daarin is een PCI-Express insteekslot een stuk gebruikelijker dan M.2-sloten, laat staan U.2 connectors. Sommige fabrikanten van PCI-Express M.2 SSD’s bundelen deze dan ook met adapterkaarten om ze in een PCI-Express slot te gebruiken.