Nvidia GeForce GTX 1080 review: de nieuwe koning?

SLI versneld, maar beperkt tot twee kaarten

En dan SLI, want ook op dit vlak zijn er vernieuwingen. Samen met de GTX 1070 en 1080 introduceert Nvidia een nieuwe type SLI-brug, die luistert naar de naam SLI HB, waarbij HB staat voor high-bandwidth. Met de nieuwe brug, die overigens in drie formaten wordt uitgebracht voor 0, 1 en 2 slots tussenruimte, worden twee kaarten verbonden via twee SLI-connectors en werkt de interne verbinding op een hogere klokfrequentie. Volgens Nvidia is de opkomst van steeds hogere resoluties en multi-monitor opstellingen een reden om verbinding tussen twee kaarten in SLI te versnellen. Oude, bestaande SLI-bruggen zijn nog wel te gebruiken maar zijn volgens Nvidia enkel geschikt voor resoluties tot aan 2560x1440 bij 60 Hz. Zodra je oude bruggen gebruikt met hogere resoluties geven de drivers een waarschuwing. In de hogere resoluties werken de oude bruggen wel, maar dus met lagere prestaties tot gevolg.

De overstap naar dit nieuw type SLI maakt ook dat Nvidia bij de GTX 1080 en GTX 1070 in principe enkel nog configuraties met twee kaarten mogelijk maakt. 3-way en 4-way SLI is standaard niet mogelijk, al is het ook niet helemaal van tafel geveegd. Speciaal voor overklokkers komt Nvidia met een speciale driver unlocker om 3-way en 4-way toch mogelijk te maken, al moet je dan wel gebruik maken van oudere (en dus langzamere) SLI-bruggen. Nvidia geeft wel duidelijk aan dat 3-way en 4-way SLI met de GTX 1070 en GTX 1080 echt puur is voor mensen die 3DMark records willen vestigen; in games hoeven geen betere prestaties te worden verwacht en kan het toevoegen van een derde of vierde kaart zelfs een nadelig effect hebben.

Let wel, we hebben het hier concreet over de bestaande vorm van SLI, die Nvidia inmiddels om onduidelijkheid te voorkomen 'implicit SLI' noemt. Hierbij werken twee (of meer) videokaarten samen en berekenen ze om-en-om beelden (AFR ofwel Alternate Frame Rendering), terwijl de combinatie zich richting een game-engine presenteert als één kaart.

Nieuw bij DirectX 12 is natuurlijk dat games ook zelf direct meerdere kaarten kunnen aansturen en hun workload op slimmere manieren kunnen verdelen. Hierbij is het wel mogelijk om meer dan twee kaarten te combineren, zonder dat het dezelfde kaarten hoeven te zijn of je een SLI-brug nodig hebt. De game engine moet het echter wel ondersteunen. Een variant die er een beetje tussenin zit is Explicit SLI, waarbij de game engine op de hoogte is van de aanwezigheid van meerdere kaarten en de werkdruk verdeelt, maar er wel gebruik wordt gemaakt van identieke kaarten. Ook hier moet de game dus specifiek ondersteuning voor bieden.

Op basis van een gesprek met Nvidia engineers mogen we trouwens wel concluderen dat de dagen van traditionele SLI (en Crossfire) technologieën geteld zijn. In moderne game-engines bestaan er steeds vaker afhankelijkheden tussen opeenvolgende frames, bijvoorbeeld omdat de GPU wordt ingezet voor meer dan enkel het berekenen van beeld. Dat maakt dat de AFR-techniek steeds minder goed kan worden ingezet. DirectX 12 multi display adapter is duidelijk de weg voorwaarts voor systemen met meer dan één videokaart, maar het zal nog wel even duren eer dat in de meerderheid van de nieuwe games ondersteund wordt.

SLI in VR

Een belangrijk punt wat in deze nog even aangesneden moet worden is VR. De traditionele SLI-techniek waarbij videokaarten om-en-om frames berekenen (AFR) is bij VR niet toe te passen, aangezien er teveel variatie in frame rendertijden kan ontstaan, wat weer tot ongewenste effecten kan leiden (denk aan duizeligheid). De enige juiste manier waarop twee videokaarten binnen VR kunnen samenwerken is wanneer ze gelijktijdig werken aan hetzelfde frame voor het linker en rechter oog. Dat is bij games die daar specifiek geschikt voor zijn gemaakt mogelijk via explicit SLI en/of via DirectX 12 MDA. Maar let wel; dankzij SMP hoeft de helft van het werk niet dubbel gedaan te worden als één GPU het beeld voor beide ogen doet, bij SLI is er dus wel dubbel werk, wat betekent dat de prestatiewinst nooit in de buurt kan komen van een verdubbeling.

We staan aan de vooravond van de opkomst van VR en ook aan de vooravond van nieuwe vormen van SLI en Crossfire dus het is nog wat te vroeg om conclusies te trekken. Maar is het veilig te stellen dat SLI en Crossfire in de wereld van DirectX 12 en VR veel minder voor de hand liggend zullen zijn dan nu en dat grote prestatiewinsten steeds minder vaak te verwachten mogen zijn.