8 34- & 35-inch wfhd-monitoren review: widescreen gamen

Lager prijs, groter formaat

Dat komt in de eerste plaats doordat de prijzen flink zijn gedaald. Een 29-inch wfhd-monitor heb je op moment van schrijven al voor zo’n 250 euro, al is 300 euro gangbaarder. Overigens is het vooral LG dat nog volop modellen met deze combinatie van formaat en resolutie voert; waar 21:9 voor dit Koreaanse merk een speerpunt is, heeft de rest van de markt zich hier grotendeels uit teruggetrokken. De kanttekeningen die we bij deze 29-inch modellen hadden, gaan dan ook nog steeds op. Feitelijk zijn het 24-inch schermen qua hoogte, waardoor ze niet echt een overweldigende ervaring opleveren. Wqhd-monitoren zijn ondertussen ook in prijs gedaald, waardoor die nog altijd meer werkruimte bieden voor een vergelijkbare prijs.

Voor de interessante modellen met wfhd-resolutie moeten we dus elders kijken en wel een maatje groter. Met een diagonaal van 34 of 35 inch biedt een klein aantal fabrikanten een bescheiden hoeveelheid écht grote monitoren aan, die met name voor gamers potentieel begerenswaardig zijn. Een vroeg voorbeeld hiervan was de nog altijd verkrijgbare en in deze test inbegrepen Benq XL3501. Door het grote formaat zorgen deze schermen ervoor dat je als het ware echt ‘in’ de game zit. Zeker in racegames en flight of space sims voegt dit echt iets toe aan de ervaring, terwijl de grotere breedte – mits de game dit ondersteunt, maar dat is zeker in deze genres vaak het geval – zorgt voor een aanmerkelijk breder blikveld op de speelwereld.

WFHD-voordelen

Wide full hd biedt qua aantal pixels weliswaar minder extra werkruimte ten opzichte van full hd dan wqhd (2560x1440) levert, maar het is natuurlijk sowieso een meerwaarde. Concreet kan je op deze resolutie met wat goede wil prima drie volledige pagina’s A4 naast elkaar zetten in een tekstverwerker, of beduidend meer kolommen weergeven in een spreadsheet. Je mist wel nog altijd verticale ruimte in vergelijking met 16:9 monitoren. Met name voor gamers brengt de relatief lage resolutie twee voordelen met zich mee.

In de eerste plaats is het voor veel minder videokaarten een uitdaging om pakweg 2,8 miljoen pixels (wfhd) op speelbare framerates in beweging te houden dan 3,7 miljoen (wqhd). Je kunt dus hogere kwaliteitsinstellingen kiezen, of hogere framerates mogelijk maken, ook als je niet de nieuwste, krachtigste videokaart hebt. Daarnaast wordt de maximale verversingsfrequentie niet snel beperkt door de interface waarmee de monitor is aangesloten. Bij displayport 1.2 is de effectieve bandbreedte beperkt tot 17,28 Gbit/s, bij HDMI 2.0 is dat 18 Gbit/s. Dat betekent dat bij een resolutie van 3440x1440 pixels geen verversingsfrequentie van 120 Hz of hoger mogelijk is bij 8-bits kleurweergave. Bij dezelfde kleurdiepte is bij 2560x1080 pixels een verversingsfrequentie mogelijk van 200 Hz. We zien dan ook diverse modellen in deze test waarbij je die frequentie kunt instellen. Uiteraard heb je wel een snellere videokaart nodig om dat soort framerates te produceren, of je moet ervoor kiezen de kwaliteitsinstellingen tot een minimum te reduceren.

Hoge framerates en sims

Wellicht vraag je je af waarom je een sim game – racing, flight, space, etc. – met een hoge framerate zou willen spelen. Het eenvoudige antwoord is: latency, oftewel de vertraging tussen actie van de speler en waarneming van het gevolg op het beeldscherm. Bij een verversingsfrequentie – en dus maximale framerate – van 60 hz duurt het ca. 16 ms voordat een handeling vertaald is naar een zichtbare verandering in de gamewereld. Bij een frequentie van 144Hz is dat nog maar 6,94 ms, bij 200 Hz wordt het 5 ms. Op zichzelf geen wereldschokkend verschil, maar in de totale keten van vertraging kan het wel degelijk wat uitmaken. Vergeet niet dat er ook altijd een paar milliseconden vertraging is door de verwerking van het signaal in het scherm (wat we doorgaans aanduiden met input lag), en dat geldt ook voor de vertraging van muis of toetsenbord. Bij de snelste randapparatuur is dat 1 ms, maar bij een standaard usb-instelling is dat 8 ms.

Een eenvoudige manier om te meten of een hogere framerate bijdraagt aan je prestaties in bijvoorbeeld een race game is om bij een track die je goed kent een flink aantal rondetijden te noteren bij gebruik van je standaard kwaliteitsinstellingen. Vervolgens stel je de kwaliteitsinstellingen zo laag mogelijk in, wat hoe dan ook moet resulteren in een hogere framerate. Rijd weer een flink aantal rondes en noteer weer je tijden. Vergelijk de gemiddelde rondetijd (en als je nog meer zekerheid wilt, ook de standaarddeviatie) en je kunt zien of je je eerst nog verder moet bekwamen, of dat je hardware een beperkende factor aan het worden is. In het tweede geval is een beeldscherm met hoge verversingsfrequentie zeker het overwegen waard.