Ultra HD: goed om te weten
Ben je in de markt voor een ultra hd-monitor, dan is het goed om je van een aantal zaken bewust te zijn. Er zijn namelijk meerdere alternatieven, al hebben ook die weer hun specifieke voor- en nadelen.
4K of Ultra HD?
Voordat we daarop ingaan, eerst iets over de naam. We spreken in dit artikel over ultra hd, kortweg uhd, maar veel zie je ook de term '4K'. Die slaat op het horizontale aantal beeldpunten, dat rond de 4000 bedraagt. Binnen de 4K-categorieën is uhd er een, en DCI-4K bijvoorbeeld een andere: 4096x2160 pixels telt die. Deze standaard wordt voornamelijk binnen de wereld van film en video gebruikt. Voor de meeste andere 4K-toepassingen is de resolutie 3840x2160 - ultra hd dus.
Waarom Ultra HD?
De eerste vraag die je moet stellen is: waarom wil ik een ultra hd-monitor? Wellicht zijn dit antwoorden die je in gedachten hebt: om videomateriaal in de hoogste kwaliteit te kunnen bekijken, om games te spelen in de hoogste resolutie. Daarnaast om lekker veel werkruimte te hebben (veel pixels betekent veel ruimte voor vensters), om foto's met zoveel mogelijk detail weer te geven, of gewoon omdat alles er mooier uitziet als het uit meer pixels is opgebouwd.
4K video
Wil je voor het bekijken van video een ultra hd-monitor kopen, dan moet je er wel rekening mee houden dat er relatief weinig materiaal is in ultra hd-resolutie. Er is een groeiend aanbod op YouTube, maar dat valt in het niet bij de hoeveelheid video met minder pixels. Netflix biedt steeds meer 4K-materiaal, maar op een pc werkt Netflix zelden in 4K - daarvoor heb je een hele moderne processor, de juiste videokaart en de juiste browser nodig. Wil je kijken vanaf een ultra hd blu-ray-speler, dan moet je je realiseren dat die prijzig zijn, er weinig materiaal is en kopieerbeveiligingen soms onverhoopt roet in het eten gooien. Games zijn een van de voornaamste vormen van content, die in grote hoeveelheid in 4K beschibkaar is: dat is immers zo eenvoudig als de resolutie in het spel aanpassen.
4K games
Games dan. Het is ontegenzeggelijk zo, dat games in 4K er echt fantastisch uit kunnen zien. De hogere mate van detail betekent dat minder anti-aliasing nodig is, alles is scherper. Ook komen hoge kwaliteit texturen beter tot hun recht met zoveel pixels. Dat is maar goed ook, want je videokaart heeft elke shader nodig om 8 miljoen beeldpunten voldoende malen per seconde te berekenen, dat je een soepele ervaring hebt. Reken er maar op dat je een videokaart uit het absolute topsegment nodig hebt, een forse investering. Anders zal je in de praktijk op lagere resoluties moeten spelen. Zijn games je voornaamste gebruiksdoel, dan beleef je vooralsnog vermoedelijk meer plezier aan een qhd-monitor met 2560x1440 beeldpunten en 144 Hz of hogere verversingsfrequentie.
4K werkruimte
Qua werkruimte biedt 4K oftewel ultra hd tot op zekere hoogte voordelen, maar dat hangt wel direct samen met het formaat van je scherm. Zeker bij kleinere diagonalen is zogenaamde 1-op-1 pixel-schaling, waarbij voor elke beeldpunt van het programma een beeldpunt van het scherm wordt gebruikt, problematisch: alles wordt dan heel klein. Een pictogram van 16x16 pixels is nog maar een paar millimeter breed. Dat werkt in de praktijk niet prettig. De oplossing is zogeheten software-schaling, waarbij meerdere schermpixels worden gebruikt om één pixel van een programma te tekenen. Niet alle software doet dit (netjes), zeker als je oudere toepassingen gebruikt is dit iets om rekening mee te houden. Bovendien houd je bij schaling per definitie minder werkruimte over: bij 125% schaling (voor 32-inch schermen) komt het neer op 3072x1728, bij 150% schaling (voor 27-inch) op 2560x1440 - oftewel qhd-resolutie. Heb je veel werkruimte nodig, dan zou je beslist een zogenaamde uwqhd-monitor moeten overwegen met een 21:9 verhouding, voor 3440x1440 of 3840x1600 pixels.
Foto's en beeldbewerking in 4K
Voor dit doeleinde heeft een ultra hd-monitor beslist meerwaarde. Niet alleen zie je meer details doordat er meer pixels zijn om die weer te geven, ook voor de vele gereedschappen die beeldbewerkingssoftware biedt is meer ruimte. De nieuwste versies van Photoshop en Premiere gaan ook beter om met zogenaamde hidpi-schermen (veel pixels voor het oppervlak). Ook met beeldschaling (zie de paragraaf hierboven) heeft een uhd-monitor hier echt nut.
Alles is mooier in Ultra HD
Werkt software-schaling goed, dan is alles niet alleen groter in beeld en dus bruikbaarder, maar ziet het er ook mooier uit omdat de schermpixels wel gebruikt worden om bijvoorbeeld kleurverlopen subtieler weer te geven. Vergelijk een eerste generatie iPad met een latere generatie, en je weet wat we bedoelen: als individuele pixels (bijna) niet meer zichtbaar zijn, is het totaalplaatje mooier. Steeds meer software schaalt netjes mee, dus een ultra hd-monitor is een toekomstzekere keuze, ook als je niet alle pixels een-op-een daadwerkelijk benut: dan doet de software het wel voor je. Wie eenmaal een tijd heeft gewerkt op een uhd-monitor wil niet meer terug, net zo min als je het beeldscherm van je huidige smartphone zou inruilen voor een van tien jaar geleden.
De beste (4K)-monitor koop je volgend jaar
Bovenstaande kop moet je met een knipoog lezen, maar het is goed om in je achterhoofd te houden: de techniek wordt steeds beter, en je doet doorgaans langer dan een paar jaar met een beeldscherm. Zaken die nu niet of amper in de geteste modellen zitten, maar dit jaar in toenemende mate op de markt gaan komen: hogere verversingsfrequenties dan 60 Hz (144Hz bijvoorbeeld), HDR (momenteel in een handvol modellen), (full array) local dimming backlights voor hogere contrastwaardes (in één model), snellere interfaces zoals displayport 1.4. Ook wide gamut-modellen zijn nu nog zeldzaam, monitoren die in elk geval DCI-P3 volledig kunnen weergeven moeten steeds beter verkrijgbaar worden. Zijn een of meer van deze dingen voor jouw beoogde toepassingsgebied van belang, dan loont het de moeite nog even te wachten met een nieuw beeldscherm. In de volgende versie van deze koopgids vind je dan wellicht alweer meer van je gading.
Op dit moment zijn er slechts een paar 4K-monitoren die een hdr-signaal goed weergeven, en nog minder die dat doen met voldoende helderheid om het verschil ook echt te zien.
62 besproken producten
| Vergelijk | Product | Prijs | |
|---|---|---|---|
|
Acer B326HKymjdpphz
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Acer ET430K
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Acer ET430Kwmiippx
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Acer KG281K
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Acer S277HKwmidpp
|
Niet verkrijgbaar | |
|
AOC Agon AG271UG
|
Niet verkrijgbaar | |
|
AOC U2777PQU
|
Niet verkrijgbaar | |
|
AOC U2879VF
|
Niet verkrijgbaar | |
|
AOC U3277FWQ
|
Niet verkrijgbaar | |
|
AOC U3277PWQU
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus MG28UQ
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus MX27UQ
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus PA328Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus PA329Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus PB279Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus PB287Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Asus ProArt PA32UC-K
|
€ 1.999,004 winkels |
|
|
Asus RoG Swift PG27AQ
|
Niet verkrijgbaar | |
|
BenQ BL2711U
|
Niet verkrijgbaar | |
|
BenQ BL3201PT
|
Niet verkrijgbaar | |
|
BenQ EL2870U
|
Niet verkrijgbaar | |
|
BenQ EW3270U
|
€ 349,005 winkels |
|
|
BenQ PD3200U
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Dell P4317Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Dell Professional P2415Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Dell UltraSharp U2718Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Eizo CG248-4K
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Eizo EV3237-BK
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Eizo FlexScan EV2785 Black
|
€ 633,938 winkels |
|
|
HP Z27s
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Iiyama G-Master Gold Phoenix GB2888UHSU-B1
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Iiyama ProLite B2875UHSU
|
€ 428,951 winkel |
|
|
Iiyama ProLite X3272UHS-B1
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Iiyama ProLite X4071UHSU-B1
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Lenovo ThinkVision P27u
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Lenovo ThinkVision X1
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 24UD58-B
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 27UD58-B
|
€ 626,732 winkels |
|
|
LG 27UD59-B
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 27UD68-W
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 27UD68P-B
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 27UD69P-W
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 27UD88-W
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 27UK650-W
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 27UK850-W
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 32UD59-B
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 32UD99-W
|
Niet verkrijgbaar | |
|
LG 43UD79-B
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Philips 272P7VPTKEB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Philips 288P6LJEB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Philips 328P6VJEB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Philips BDM4037UW
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Philips BDM4350UC
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Philips Momentum 436M6VBPAB
|
€ 546,191 winkel |
|
|
Samsung U24E590D
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung U28E590D
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung U28E850R
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung U28H750
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung U32D970Q
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung U32E850R
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung U32H850
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Sharp PN-K321H
|
Niet verkrijgbaar |
