Intel 660p 512GB review: de eerste QLC SSD getest!

Inleiding

Recent bekeken we al de Toshiba XG6, de eerste ssd met 96-laags flashgeheugen. Er staat echter nog een innovatie voor de deur die de prijzen van ssd's drastisch omlaag moet gaan brengen, namelijk qlc-geheugen. De Intel 660p is de eerste ssd die daar gebruik van maakt en wij hebben 'm getest.

Quad-level cell oftewel qlc-geheugen slaat niet zoals gebruikelijk drie bits, maar vier bits op in elke geheugencel. Dat komt met de nodige technische uitdagingen, maar maakt het in theorie mogelijk om een derde meer gegevens op te slaan in dezelfde geheugenchip. Een fabrikant heeft dus minder chips nodig om een bepaalde capaciteit te bereiken en daardoor kunnen ssd's fors goedkoper worden.

Intel produceert zijn eigen nand-geheugen vooralsnog samen met Micron en is dan ook de eerste fabrikant die qlc-geheugen in een consumentenproduct verwerkt. De verwachting is echter dat er de komende tijd veel meer qlc-ssd's zullen worden geïntroduceerd. Samsung heeft de massaproductie van het daarvoor geschikte flashgeheugen reeds gestart en ook Toshiba en WD hebben al aangekondigd op korte termijn met qlc-geheugen te komen.

Het eerste qlc-product van Intel is dus deze 660p, een m.2-ssd die gebruikmaakt van een pci-e 3.0 x4-interface en het nvme-protocol. Toch is het niet Intels insteek om hiermee te concurreren met bijvoorbeeld de Samsung 970 Evo of de WD Black 2018. In plaats daarvan wordt de 660p scherp in de markt gezet als een slechts iets duurder, maar wel veel sneller alternatief voor een sata-drive.

Op de volgende pagina lees je meer over deze ssd en de gebruikte qlc-technologie, eerst nog even de prijs: gemiddeld betaal je 115 euro voor de Intel 660p 512GB die we hebben getest. Dat is omgerekend zo'n 22 cent per GB, waarmee hij vervaarlijk dicht bij populaire sata-ssd's als de Samsung 860 Evo en Crucial MX500 in de buurt komt. Een 970 Evo kost bijvoorbeeld zo'n 35 cent per GB en is dus een stuk duurder.

• 660p 256GB
• 660p 512GB
• 660p 1TB
• 660p 2TB

Winkel	Prijs NL
bol Plaza Betaalmogelijkheden Creditcard € 0,00 iDeal € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: Voor 22:00 besteld, morgen in huis.	€ 79,15 Prijsinformatie Productprijs € 79,15 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 79,15 Bij toeleverancier prijsopbouw Productprijs : € 79,15 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 79,15 Bekijk »
MaxICT.nl Betaalmogelijkheden Bancontact/Mister Cash € 0,00 + 2,0% Creditcard € 0,00 + 2,5% iDeal € 0,00 PayPal € 0,00 + 3,0% Pinnen bij afhalen € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: Op werkdagen voor 16:30 uur besteld, morgen in huis	€ 84,45 Prijsinformatie Productprijs € 74,95 Verzendkosten NL € 9,50 Totaalprijs € 84,45 Op voorraad prijsopbouw Productprijs : € 74,95 Verzendkosten NL : € 9,50 Totaalprijs : € 84,45 Bekijk »
RedShell.nl | zakelijk Betaalmogelijkheden Creditcard € 0,00 iDeal € 0,00 PayPal € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: 2	€ 84,52 Prijsinformatie Productprijs € 84,52 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 84,52 Op voorraad prijsopbouw Productprijs : € 84,52 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 84,52 Bekijk »
Azerty.nl Betaalmogelijkheden Bancontact/Mister Cash € 0,00 Creditcard € 0,00 iDeal € 0,00 PayPal € 0,00 Pinnen bij afhalen € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: 10+ werkdagen	€ 108,00 Prijsinformatie Productprijs € 108,00 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 108,00 Geen voorraad prijsopbouw Productprijs : € 108,00 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 108,00 Bekijk »

Winkel	Prijs NL
Amazon.nl Marketplace Betaalmogelijkheden Shop: Op voorraad Gratis bezorgd > €20	€ 66,57 Prijsinformatie Productprijs € 66,57 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 66,57 Bij toeleverancier prijsopbouw Productprijs : € 66,57 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 66,57 Bekijk »
RedShell.nl | zakelijk Betaalmogelijkheden Creditcard € 0,00 iDeal € 0,00 PayPal € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: 2	€ 106,12 Prijsinformatie Productprijs € 106,12 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 106,12 Op voorraad prijsopbouw Productprijs : € 106,12 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 106,12 Bekijk »
Azerty.nl Betaalmogelijkheden Bancontact/Mister Cash € 0,00 Creditcard € 0,00 iDeal € 0,00 PayPal € 0,00 Pinnen bij afhalen € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: 10+ werkdagen	€ 145,05 Prijsinformatie Productprijs € 145,05 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 145,05 Geen voorraad prijsopbouw Productprijs : € 145,05 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 145,05 Bekijk »

Winkel	Prijs NL
MaxICT.nl Betaalmogelijkheden Bancontact/Mister Cash € 0,00 + 2,0% Creditcard € 0,00 + 2,5% iDeal € 0,00 PayPal € 0,00 + 3,0% Pinnen bij afhalen € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: 1-2 weken	€ 203,22 Prijsinformatie Productprijs € 199,27 Verzendkosten NL € 3,95 Totaalprijs € 203,22 Bij toeleverancier prijsopbouw Productprijs : € 199,27 Verzendkosten NL : € 3,95 Totaalprijs : € 203,22 Bekijk »
Azerty.nl Betaalmogelijkheden Bancontact/Mister Cash € 0,00 Creditcard € 0,00 iDeal € 0,00 PayPal € 0,00 Pinnen bij afhalen € 0,00 Vooruitbetalen € 0,00 Shop: 10+ werkdagen	€ 245,94 Prijsinformatie Productprijs € 245,94 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 245,94 Geen voorraad prijsopbouw Productprijs : € 245,94 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 245,94 Bekijk »
Amazon.nl Marketplace Betaalmogelijkheden Shop: Op voorraad Gratis bezorgd > €20	€ 280,72 Prijsinformatie Productprijs € 280,72 Verzendkosten NL € 0,00 Totaalprijs € 280,72 Bij toeleverancier prijsopbouw Productprijs : € 280,72 Verzendkosten NL : € 0,00 Totaalprijs : € 280,72 Bekijk »

Met dank aan BTO voor het beschikbaar stellen van deze ssd.