Lenovo Yoga Book C930 review: Een convertible zonder toetsenbord?!

Tweede scherm: toetsenbord, e-reader of digitaal notitieblok

De eerdere Yoga Book YB1-X90L beschikte in plaats van een toetsenbord over een speciale, aanraakgevoelige plaat waarop een toetsenbord werd geprojecteerd, of waarop je een notitieblok kon neerleggen. Krabbels op het notitieblok (of direct op de plaat) werden automatisch omgezet naar digitale schrijfsels.

Voor de nieuwe Yoga Book C930 heeft Lenovo wat anders bedacht. Onderin zit nu een tweede scherm op basis van e-ink technologie. Het E Ink Mobius-scherm heeft een resolutie van 1920 x 1080 pixels, wat in combinatie met de schermdiagonaal van 10,8 inch een pixeldichtheid van 204 ppi oplevert. Het scherm ondersteunt, zoals gebruikelijk, de weergave van 16 grijstinten. Op het scherm kan weer een virtueel toetsenbord en touchpad worden vertoond, maar je kunt het ook gebruiken als e-reader of als digitaal notitieblok. Een werkbalk met vier knoppen die bovenaan het scherm aan de rechterkant wordt vertoond, (de drie standen, plus een instellingenmenu) stelt je in staat te wisselen tussen de verschillende modi.

Virtueel toetsenbord met geïntegreerde touchpad

Voor het virtuele toetsenbord dat wordt vertoond op het onderste scherm van de Yoga Book C930 kun je kiezen uit diverse talen - bijvoorbeeld ook Duits, Noors of UK Engels. Dat kan met een normaal toetsenbord natuurlijk niet en kan een voordeel zijn als je zelf een andere taal en layout prefereert dan US/ANSI, zoals we het in Nederland over het algemeen in de winkels tegenkomen. Het toetsenbord is verder beschikbaar in twee verschillende vormgevingen, met witte of zwarte toetsen. Bij beide kun je dan ook nog kiezen of je de touchpad altijd wil weergeven, of alleen een klein 'knopje' onderaan het toetsenbord wil plaatsen om het op te roepen. In dat geval zijn de 'toetsen' wat groter, maar moet je wel altijd eerst even op de 'knop' drukken om het touchpad weer te geven. Zodra je gaat tikken, verdwijnt het touchpad automatisch uit het zicht, iets wat in praktijk niet altijd handig is. Hoe het ook op het scherm staat, het aanraakgevoelige gedeelte ondersteunt verder alle gebaren die we onder Windows kennen. Volgens het configuratiescherm gaat het dan ook om een 'Precision Touchpad', dat aan bepaalde eisen van Microsoft voldoet.

De feedback van het virtuele toetsenbord van de Yoga Book C930 is niet hetzelfde als de aanslag van een echt fysiek toetsenbord. Zo is er uiteraard geen enkele travel aanwezig. De Yoga Book C930 heeft net als veel smartphones en tablets een geïntegreerde trilmotor om toch een vorm van feedback te kunnen leveren. Je kunt het trillen instellen in drie intensiteitsstanden en ook een geluidje laten horen bij een succesvolle toetsaanslag. Helaas is de trillingsfeedback niet bijster precies. Waar systemen als Apple's Taptic Engine nauwkeurige korte tikjes kunnen geven, produceert de trilmotor van de Yoga Book C930 een diffusere, zachtere feedback, waarbij het metalen scharnier een beetje meerammelt. Bovendien treedt de trilling niet op op de plaats waar je de toets aanraakt. In plaats daarvan trilt de hele behuizing mee. Bij Apple's Macbooks helpt de plaatsing van de trilmotor, direct onder het niet echt indrukbare touchpad van die notebookreeks, om 'klikken' toch realistisch te laten voelen.

Lenovo is kortom nog niet zo ver en daarmee voelt het virtuele toetsenbord van de Yoga Book C930 eigenlijk precies aan als een schermtoetsenbord op een tablet. Dat voldoet prima voor het invoeren van url's en het maken van korte notities, maar als je langere stukken gaat tikken wil je toch liever een écht toetsenbord hebben. Bij het gebruik van het virtuele toetsenbord valt tot slot op, dat het altijd even duurt op het op te roepen als je vanuit een andere stand overschakelt naar het toetsenbord. Er wordt dan eerst een animatie afgespeeld die meer dan een halve seconde in beslag neemt. Beter had Lenovo de toetsen meteen in beeld gebracht.

E-reader al te rudimentair

E-ink schermen kennen we natuurlijk vooral van e-readers. Dankzij de papierachtige eigenschappen van het scherm is het prettiger om boeken daarop te lezen, dan op een tablet met een verlicht lcd- of oledscherm. Lenovo heeft die mogelijkheid bij de Yoga Book C930 - voorzien van een groot e-ink paneel van de laatste generatie - gelukkig niet onbenut gelaten en heeft een e-readerfunctie toegevoegd. Helaas is de toepassing zodanig rudimentair dat je waarschijnlijk toch beter af bent met een losse e-reader als je graag leest, het grote en mooie e-ink paneel ten spijt.

Wanneer je overschakelt naar de e-readerstand wordt standaard het laatst getoonde document of boek getoond. Een nieuw boek bereik je via de menubalk, die onhandig genoeg alleen in beeld komt als je eerst helemaal bent uitgezoomd. Via een simpele bestandsverkenner kun je vervolgens door mappen op je computer bladeren, waarna je een geschikt bestand kunt openen. Met ondersteuning voor pdf-, epub-, mobi- en txt-bestanden kun je digitale boeken in de meest gangbare formaten lezen.

Heb je het boek eenmaal voor je, dan kun je middels aanrakingen bladeren tussen pagina's. Het overschakelen tussen lezen in staande en liggende stand gebeurt automatisch. Via de menubalk kun je ook direct naar een pagina in het boek gaan, schakelen tussen weergave van één of twee pagina's naast elkaar, of inzoomen op de pagina. Helaas wordt de tekst bij het inzoomen alleen in horizontale richting op de pagina ingepast. In verticale richting moet je alsnog scrollen. We missen ook allerlei andere functionaliteit die ondertussen zelfs bij de simpelste losse e-readers tot de standaarduitrusting behoort, zoals het aanpassen van font en regelafstand, het maken van aantekeningen en verwijzingen, het zoeken naar termen in het boek of het direct opzoeken van de betekenis van een woord via een ingebouwd woordenboek. Het e-ink scherm van de Yoga Book C930 heeft bovendien geen ingebouwd lampje, wat veel moderne e-readers wel hebben om het lezen in het donker te vergemakkelijken.

Digitaal notitieblok

Net als de vorige Yoga Book kun je ook de C930 inzetten als een soortement notitieblok. Waar je bij het oude model nog aan de slag kon met een pen met echte inkt op fysiek papier, teken je bij de Yoga Book C930 op het elektronische papier. Daarvoor zit in de doos een 'Precision Pen'. De van donkergrijs aluminium gemaakte pen heeft een lengte van 14,1 cm en een diameter van bijna 1 cm, en kan magnetisch aan de achterkant van de schermklep van het systeem worden bevestigd. De pen is aan een kant iets is afgeplat en het magneetje is in de meeste gevallen krachtig genoeg om te voorkomen dat de pen losraakt van de behuizing. Wel mist de pen een clip om hem bijvoorbeeld aan een kledingstuk vast te maken.

De Precision Pen maakt gebruik van Wacom-technologie en is zowel druk- als kantelgevoelig, wat moet bijdragen aan een nauwkeurige registratie. Druk je harder, dan komt er een dikkere lijn op het digitale canvas, terwijl er een bredere lijn kan ontstaan wanneer je de pen schuin houdt - net als bij een echt potlood of markeerstift. In de praktijk lijkt de kantelgevoeligheid echter alleen op het 'normale' beeldscherm te functioneren. De notitie-app op het e-inkscherm houdt geen rekening met kanteling.

Hoewel de Wacom-technologie in theorie een batterijloze werking van de pen mogelijk maakt, bevat de Precision Pen wel een AAAA-batterij. De pen kan namelijk met Bluetooth worden verbonden met het systeem, zodat je middels de knop aan het andere uiteinde van de pen een programma kunt openen. Op het hoofdscherm kun je de toepassing kiezen, terwijl op het e-ink scherm altijd het notitieblok wordt geopend. Naast de knop op het uiteinde, die overigens niet als gum kan worden gebruikt, zit aan de zijkant van de Precision Pen nog een tuimelknop met twee functies. Een daarvan dient in het e-ink notitieprogramma als 'gum'. Doordat de knop niet uitsteekt boven de behuizing, een vrij lichte feedback heeft en hij precies op de plaats van je duim zit, drukten we hem af en toe per ongeluk in.

De notitie-app op het e-ink scherm biedt alle basisfunctionaliteit die je mag verwachten. Notities worden automatisch opgeslagen tijdens het tekenen. Tevens kun je schermafbeeldingen van het hoofdscherm naar het e-ink scherm kopiëren voor het maken van notities, of notities juist weer kopiëren naar Windows. Dat kan als afbeelding, maar ook als tekst. De automatische karakterherkenning fungeert goed genoeg om bruikbaar te zijn.

Op het 'normale' scherm kun je echter ook met de pen werken en dan valt snel op, dat het op de lcd misschien nog wel prettiger schrijft en tekent. De verversingsfrequentie van een e-ink scherm ligt nogal laag en dat is te merken. Er zit merkbaar meer vertraging in het schrijven op het onderste scherm, waar de digitale inkt in het bovenste scherm meer vanuit de punt van de pen lijkt te vloeien. Bovendien treedt af en toe nog een extra vertraging op bij het schrijven op het e-ink scherm, omdat dat opnieuw moet worden ververst om anti-aliasing toe te passen. Om die reden zie je ook niet meteen hoe dik lijnen er precies uit komen te zien.

Het gevoel van het schermoppervlak van het e-inkscherm is wat ons betreft beter getroffen dan dat van het hoofdscherm. De coating is iets ruwer dan het gladde glas voor de lcd. Daardoor voelt het op dit scherm meer alsof je op een echt stuk papier aan het schrijven bent in combinatie met de harde, plastic punt van de pen. Probleem is wel dat je het onderste scherm ook als toetsenbord gebruikt, waardoor her en der vette plekken op het scherm komen, waar de weerstand opeens behoorlijk afneemt. Voor de nauwkeurigste tekenervaring neem je dus beter een doekje mee.