AMD heeft journalisten vorige week een update gegeven over de reeks nieuwe Radeon-videokaarten die volgend jaar het levenslicht zal zien. In een speciaal hiervoor georganiseerde Technology Summit van de Radeon Technologies Group, een recent opgerichte divisie van AMD die over de GPU's van het bedrijf gaat, legde de fabrikant uit Sunnyvale onder andere de focus op HDR.
Veel aandacht ging daarnaast uit naar Freesync. Minder dan een jaar na de introductie is het al succesvoller dan G-Sync, wat het aantal monitorfabrikanten en het absolute aantal verkrijgbare monitoren betreft. Ook in de Prijsvergelijker zien we inmiddels bijna dubbel zoveel monitoren die Freesync ondersteunen als G-Sync-modellen. Verschillende features zijn in de afgelopen toegevoegd aan Freesync, zoals ondersteuning voor overdrive en recent nog low-framerate-compensatie in de Crimson-driver.
Eerste laptop met Freesync
De eerste aankondiging op het gebied van Freesync was de Lenovo Y700, de eerste notebook met ondersteuning voor de technologie. Het gaat om een laptop met een AMD FX-8800P-processor uit de Carrizo-serie met een losse R9 M380-GPU, die enigszins vergelijkbaar is met de R7 360 voor desktops. Het 15,6" Full HD-paneel maakt gebruik van IPS-technologie en wordt via embedded-DisplayPort dynamisch aangestuurd tussen de 40 en 60 Hz, zonder tussenkomst van een scaler. De laptop is per direct verkrijgbaar en kost 900 dollar in de VS.
De Lenovo Y700 is de eerste laptop met Freesync-ondersteuning.
Freesync komt naar HDMI
Een andere aankondiging, die AMD eerder al kort aanstipte bij de lancering van de Crimson-drivers, is de komst van Freesync naar HDMI. Dat gebeurt (nog) niet door middel van een officiële HDMI-standaard, maar het staat fabrikanten vrij om hun eigen specificaties toe te voegen. Acer, LG en Samsung zijn aan boord wat betreft monitoren, terwijl ook de drie grote fabrikanten van scalers, te weten MStar, Novatek en Realtek, samenwerken met AMD om Freesync via HDMI te implementeren. Er wordt reeds aan acht monitoren gewerkt die er ondersteuning voor bieden, die in de tabel hieronder staan.
| Fabrikant | Model | Resolutie | Schermgrootte | Paneeltype |
|---|---|---|---|---|
| Acer | XF290C | 2560x1080 | 27" | n.n.b. |
| LG | 34UM58A | 2560x1080 | 29"/34" | n.n.b. |
| LG | MP68 | 1920x1080 | 21.5"/23"/23.8"/27" | n.n.b. |
| Samsung | CF791 | 3440x1440 | 34" | n.n.b. |
| Samsung | CF770 | 1920x1080 | 23.5"/27" | n.n.b. |
| Samsung | CF591 | 1920x1080 | 27" | n.n.b. |
| Samsung | CF390 | 1920x1080 | 21.5"/23.5"/27" | n.n.b. |
| Samsung | SF350 | 1920x1080 | 20"/23.5"/27" | n.n.b. |
Nieuwe Radeon-videokaarten krijgen DisplayPort 1.3 en HDMI 2.0
AMD kondigde ook aan dat zijn 2016-serie Radeon-videokaarten ondersteuning gaat bieden voor DisplayPort 1.3. Deze nieuwe standaard verhoogt de bandbreedte van de bestaande DisplayPort-connector verder naar 32,4 Gbit/s, tachtig procent meer dan HDMI 2.0. Dat betekent onder andere dat het aansturen van 4K-schermen met 120 Hz, een 5K-scherm op 60 Hz en een 3.440x1.440-scherm op 190 Hz mogelijk wordt, allemaal via één kabel. Daarnaast is de extra bandbreedte noodzakelijk voor HDR.
DisplayPort 1.3 maakt de weg vrij voor high-res-monitoren met hogere refreshrates.
High dynamic-range voor PC-gamers
High dynamic-range is al een tijdje een vaak gebezigde term in de TV-wereld. In Hardware.Info Magazine #5/2015 bespraken we de ontwikkeling uitgebreid en ook op de site besteedden we er al eens aandacht aan, maar het komt erop neer dat de beschikbare kleurruimte flink wordt uitgebreid. Kleuren kunnen daardoor feller en letterlijk helderder worden. Lichtbronnen hebben in het echte leven een helderheid van tussen de duizend en 1,6 miljard nits (zonlicht), terwijl de meeste schermen nu beperkt zijn tot zo'n 300 nits. Een enigszins overdreven, maar wel duidelijke weergave van het effect van HDR geeft AMD in de slide hieronder.
Klik voor een grotere versie.
Opvallend genoeg renderen veel games al in HDR, maar wordt dat teruggezet naar SDR voor weergave op normale monitoren. Zowel HDMI 2.0 als DisplayPort 1.3 bieden ondersteuning voor HDR, zij het met HDMI alleen op de wat lagere resoluties, waardoor de voordelen van een grotere kleurruimte, hogere contrasten en een hogere piekhelderheid binnenkort niet alleen naar TV's, maar ook naar PC-gamers moet komen. Om het in de woorden van AMD te zeggen: 'We don't just need more pixels, we need better pixels'.
De huidige R9 300-serie van AMD kan al overweg met HDR Full HD-video met 10 bit per kleur tot 120 fps, maar mist een geschikte interface om het op een HDR-TV of -monitor te tonen. De 2016-serie Radeon-GPU's kan dat dankzij de komst van HDMI 2.0 en DisplayPort 1.3 wél. In de tweede helft van 2016 zouden de eerste schermen met HDR-support in massaproductie gaan.
