De Hardware.Info Tijdmachine - Week 4

Mark van de Luijtgaarden 28 januari 2018 15:15

Iedere week blikken we met de Hardware.Info tijdmachine terug op wat er 5, 10 en 15 jaar geleden zoal in hardwareland speelde. Deze week bespreken we de review van de CRT-schermen van Iiyama die in 2003 geïntroduceerd werden en een extra hoge resolutie boden. Ook komt de ATI Radeon HD 3870 X2 aan bod, die begin 2008 door de Hardware.Info-testprocedure gehaald werd. Tot slot zien dat er vijf jaar later een nog veel extreme grafische kaart werd uitgebracht door ASUS, namelijk de Ares II.

15 jaar geleden: CRT-schermen met hoge resolutie van Iiyama

Inmiddels worden lcd-schermen met hogere resolutie langzaamaan gemeengoed, maar een Full HD-resolutie van 1920 x 1080 pixels wordt nog altijd het meest gebruikt - ook onder lezers van Hardware.Info. Vijftien jaar geleden waren er echter al crt-monitoren met een aanzienlijk hogere resolutie.

Begin 2003 kondigde Iiyama bijvoorbeeld de 19" MM904UT en HM903DTA aan, naast een 22" HM204DT. Die eerste was een instapper met een resolutie van 1600 x 1200 pixels op 76 Hz, maar de twee andere modellen gingen daar nog flink overeen. De HM903DTA stuurde namelijk 1800 x 1440 beeldpunten aan op 87 Hz; de HM204DT deed 2048 x 1536 op 86 Hz.

De prijzen vielen nog alleszins mee: de adviesprijzen waren respectievelijk 399, 479 en 869 euro.

10 jaar geleden: Review van ATI Radeon HD 3870 X2

Crossfire en SLI zijn de laatste jaren zowat een stille dood gestorven, maar tien jaar geleden kon je er niet omheen als je de beste prestaties wilde; in Crysis bijvoorbeeld, een spel dat eind 2007 uitgebracht werd en lange tijd dé grafische benchmark was.

Om die game enigszins te kunnen spelen, kon je begin 2008 niet om de ATI Radeon HD 3870 X2 heen, die met twee HD 3870's de prestatiekroon overnam van Nvidia's GeForce 8800 GTX. Voor een soepele ervaring moest je echter nog wat jaren wachten; Crysis was duidelijk bedoeld voor de toekomst.

De prijs van de Radeon HD 3870 X2 viel voor hedendaagse maatstaven behoorlijk laag uit: hij was al voor iets meer dan 360 euro in huis te halen.

	ATI Radeon HD 3870 X2	ATI Radeon HD 3870	ATI Radeon HD 2900 XT
Transistors	1333 miljoen	666 miljoen	700 miljoen
Productieprocédé	55 nm	55 nm	80 nm
Unified shader processors	640	320	320
Texture units	32	16	16
Render back-ends	32	16	16
GPU klokfrequenties	825 MHz	775 MHz	740 MHz
Geheugen klokfrequentie	1.8 GHz	2.25 GHz	1.65 GHz
DirectX support	10.1	10.1	10
Tessalation Unit	Ja	Ja	Ja
UVD	Ja	Ja	-
ATI Powerplay	Ja	Ja	-

5 jaar geleden: Review van ASUS Ares II in Crossfire (4x HD 7970)

Waar de Radeon HD 3870 X2 behoorlijk extreem te noemen was, deed ASUS daar vijf jaar later nog een schepje bovenop. AMD had destijds al een HD 7990 op de plank liggen, met in feite twee HD 7970's op een wat lagere klokfrequentie om het energieverbruik (en dus de warmte) onder controle te houden.

ASUS besloot dat een dergelijke compromis onacceptabel was, en kwam met de Ares II - een HD 7990 met juist twee overklokte HD 7970's. Om de natuurkundige limieten te bedwingen werd een dubbele waterkoeler gebruikt: beide gpu's hadden een eigen 120mm-radiator.

Alhoewel er uiteindelijk maar 1000 exemplaren gemaakt zijn, was Hardware.Info in staat om er twee met elkaar te combineren, voor een totaal van dus vier Radeon HD 7970's in Crossfire. Zelfs een enkele Ares II bleek echter al genoeg om in de meeste benchmarks ver boven de Nvidia GeForce GTX 690 (met twee GTX 680-chips) uit te stijgen; opnieuw droeg AMD de prestatiekroon.

De geïmplementeerde waterkoeling bleek overigens perfect te werken: tijdens de Metro 2033 werden de gpu's niet warmer dan 50ºC, ondanks dat het testsysteem een slordige 689 watt uit het stopcontact trok.