De tekorten in de chipmarkt zijn groot. Hierdoor zijn al maandenlang veel producten niet of nauwelijks leverbaar. Dat geldt niet alleen in de techmarkt, ook autofabrikanten hebben hier last van. Fabrieken worden stilgelegd en soms kunnen bepaalde modellen zelfs helemaal niet geproduceerd worden. Hardware Info sprak met Steve Koenig, Vice President Research van de CTA, de organisatie van techbeurs CES in Las Vegas.
Steve Koenig VP Research van de CTA.
Wat zie je vanuit jouw positie gebeuren in de wereldwijde markt? Het hoofd onderzoek antwoordt: “Ik hoor meer en meer verhalen over bedrijven die miljarden dollars of euro’s investeren. Om de capaciteit uit te breiden en meer fabs te bouwen. Zo probeert Global Foundries ieder beetje capaciteit te benutten en ze vertellen aan klanten: wij kunnen je dit bieden en dat is vaak niet altijd alles wat klanten eigenlijk wensen. Dat betekent ook dat fabrikanten moeilijke keuzes moeten maken en bijvoorbeeld juist meer nadruk leggen op de productie van duurdere producten met een grotere marge. Je zult de invloed van de tekorten het meeste gaan zien bij de goedkopere producten.”
Hij loopt even weg en komt met een HAM radio-handontvanger van Kenwood terug. “Als voorbeeld deze HAM radio van Kenwood. Die heb ik een tijdje geleden gekocht, maar die worden niet meer geproduceerd door het bedrijf. Kenwood richt haar aandacht nu op het produceren van andere producten met de chips die bedoeld waren voor deze radio. Daardoor lopen de prijzen op EBay voor dit soort handradio’s op. Ik denk dat een van de resultaten van deze tekorten een opleving van de tweedehandsmarkt gaat zijn. Ik heb bijvoorbeeld voor deze radio 600 USD betaald, op EBay gaan ze nu voor meer dan 1000 USD van de hand. Als mensen niet kunnen krijgen wat ze willen hebben, dan gaan ze kijken naar gebruikte producten. Ook mensen die al producten hebben, gaan zich achter de oren krabben. Stel je hebt bijvoorbeeld een PS5, dan ga je misschien wel denken: ik kan hier misschien nog wel wat aan verdienen. Misschien gaat het met je persoonlijke situatie misschien niet helemaal goed en dan kan het interessant zijn om zo’n apparaat te verkopen als mensen daar een meerprijs voor willen betalen.”
Welke gevolgen heeft dit nog meer voor de markt? “Wij maken ons op dit moment een beetje zorgen over de belangrijke verkoopperiodes van dit jaar aan het einde van het jaar. Wat zal daar gebeuren? Het zal de fabrikanten meer geld kosten om de juiste chips te bemachtigen en daarom zullen ze prioriteiten stellen. Ze zijn afwachtend om prijzen te verhogen, dat komt vooral ook door de enorme concurrentie in de markt. Daarom zullen ze de prijsverschillen voor de componenten waarschijnlijk absorberen. Het eindresultaat is dat er minder verkocht gaat worden, omdat er geen overschot is aan producten. Je hoeft dus geen kortingen te geven. Het is een snel veranderende crisis, die wereldwijde gevolgen heeft. Het is niet een probleem dat exclusief is voor Nederland, de Verenigde Staten of China: het treft de gehele markt. Dat betekent ook dat de regeringen van verschillende landen hier aandacht aan besteden, zo was er laatst een meeting in het Witte Huis waarbij de leiders van de techwereld spraken met President Biden over de problematiek. Inmiddels is er een fonds om de chipproductie in de Verenigde Staten te vergroten”. Ja, ook in Europa is er een initiatief om meer chipfabrieken te bouwen.
Deze crisis maakt de zwakte van de techfabricagewereld erg duidelijk. Zelfs een sneeuwstorm in Austin geeft een probleem om ssd’s te maken, smartphones te produceren of zelfs Tesla’s. “Dat is waar: deze crisis is er niet vanwege één reden. Het is een combinatie van factoren. Het komt er allemaal neer op de toevoerketen van de techwereld en hoe de techfabrikanten die keten hebben ingericht. Deze zwakte werd vorig jaar zichtbaar, toen veel fabrieken moesten sluiten. Veel fabrieken waren aan het werk met weinig of geen voorraden (just-in-time) en met een totale focus op alleen kostenbesparing, zonder risico’s in de gaten te houden. Je hebt branden in fabrieken in Japan, kou in Texas en watertekort, droogte in Taiwan. Dingen veranderen. Ik lees dat veel analisten zeggen dat deze crisis onvermijdbaar was. De combinatie tussen een enorme vraag vanuit de Verenigde Staten, Europa en China. Mensen geven veel uit aan duurzame producten: zoals televisies, laptops en gameconsoles. Mensen konden hun geld niet uitgeven aan reizen, uiteten gaan en andere zaken en gingen dus geld uitgeven aan dit soort producten omdat ze veel thuis waren. Ook zijn er ook nu nog allerlei logistieke uitdagingen om producten en onderdelen te vervoeren. Het goede nieuws is wel dat de markt en regeringen erover praten en dat er een oplossing gaat komen, al gaat dat wel enige jaren kosten om dat te realiseren. Het zal wel tot 2025 / 2026 duren voordat die nieuwe fabrieken er zijn. Het kost drie jaar en miljarden dollars om ze te bouwen. Ook zal er op meer locaties in de wereld chips worden geproduceerd. De EU wil een behoorlijk aandeel krijgen in deze markt en dat geldt ook voor de Verenigde Staten. Dat is een goede zaak, want nu is het nog zo dat driekwart van de productie nog in Azië plaatsvindt: in landen als China, Taiwan en Japan. Het hoeft maar één aardbeving of Tsunami te zijn om veel fabrieken stil te leggen.
Het lijkt soms wel dat de wereld een dorp is: een waterprobleem in Taiwan of kou in Austin, merk je direct in een webwinkel in Nederland of Amerika. “Als je bedenkt hoe enorm groot de problemen waren doordat er een schip het Suez Kanaal blokkeerde. Die blokkade zorgde voor een schade van miljarden euro’s. Dit laat ook zien hoe kwetsbaar de logistiek is. Daarom wordt de toevoerketen ook een belangrijk onderwerp van gesprek op de CES van volgend jaar januari. Vorig jaar hebben wij in samenwerking met Oxford Economics uit New York al een paper over de bevoorradingsketen gepubliceerd. Dat geeft een beeld hoe het nieuwe normaal eruit gaat zien voor dit belangrijke element van de markt. Het is pijnlijk, maar het is hoog tijd dat dat deze chip – en logistieke problematiek de aandacht krijgt die het verdiend. Er moeten een grotere spreiding komen van productielocaties. We hebben ook een betere segmentatie nodig in de chipindustrie. Autofabrikanten maken gebruik van chips op basis van oudere technieken, maar de focus in de chipindustrie ligt op de nieuwste, dunste en kleinste procedés. Je zag dat de autofabrikanten toen ze hun plek in de wachtrij bij de chipfabrieken kwijt waren, geen alternatieven hadden. Dat had onder andere fabriekssluitingen tot gevolg. Dit jaar zullen er als gevolg van deze problemen 2 miljoen auto’s minder worden geproduceerd.“
Heeft die geografische spreiding gevolgen voor de prijzen? Amerikanen en Europeanen zijn vaak duurder dan personeel in veel Aziatische landen? “Zoals ik eerder al zei: de concurrentie in de markt is enorm en dat maakt dat de prijzen van producten niet perse, als gevolg hiervan zullen stijgen. Dus het is vooral een zakelijke beslissing voor retailers en fabrikanten of prijzen daadwerkelijk zullen stijgen. Ik schat in dat in plaats van hogere prijzen er minder producten verkocht zullen worden. Dat geldt voor de ontwikkelde landen, door het tekort aan goedkopere producten zal het voor landen die nog in ontwikkeling zijn lastiger worden om de goedkopere producten te krijgen die ze wensen. Dat geldt ook weer voor ontwikkelde landen zoals Nederland. In jullie land wordt veel gedaan op het vlak van slimme steden. Daar is behoefte aan veel sensoren. Het is best mogelijk dat het lastiger wordt om slimme steden te ontwikkelen omdat er een tekort ontstaat aan sensoren en controllers. Dat soort projecten zullen wellicht terug geschaald moeten gaan worden. Ik hoop niet dat dit het geval gaat zijn, maar het is best mogelijk dat dit een gevolg zal zijn van deze problematiek. Waar ik me ook wel zorgen over maak is de ontwikkeling van 5G. Voor een 5G-telefoon heb je veel meer chips nodig dan een 4G-telefoon. Hierdoor zullen er mogelijk minder telefoons op basis van deze technologie beschikbaar komen en de toestellen duurder worden.”
Bron: CTA
