Vandaag op de kop af veertig jaar geleden (17 augustus 1982) startte het tijdperk van de optische gegevensdragers. En hoewel de Zweedse popgroep Abba uit elkaar ging, zorgde het gezelschap met zijn laatste telg nog wel voor een mijlpaal in de muziekgeschiedenis. Abba’s The Visitors was immers het eerste album ter wereld dat als compact disc (cd) werd uitgebracht.
De compact disc werd ontwikkeld door Philips en Sony. Philips had al ervaring opgedaan met optische opslagmedia met de laser picture disc, een hybride product tussen de analoge en de digitale wereld. De beeld- en geluidsinformatie werd afgelezen door een laser (net als bij een cd), maar was gecodeerd in analoge in plaats van digitale vorm. In diezelfde periode werkte Sony onder meer aan een proces voor foutcorrectie van digitale gegevens, waarna beide bedrijven in 1979 hun ontwikkelingen samenvoegden.
Philips laser picture disc
Het resultaat was het eerste digitale opslagmedium voor de consumentenmarkt, lang voordat computers ingeburgerd raakten voor thuisgebruik. Het eerste cd-prototype van Philips kon 60 minuten muziek opnemen en had een diameter van 11,5 centimeter, gelijk aan de diagonaal van de destijds populaire audiocassette, ook ontwikkeld door Philips.
Over de vraag hoe de speelduur van 74 minuten tot stand is gekomen, gaat een mythe rond die verhaalt dat de echtgenote van de toenmalige vice-president van Sony, Norio Ohga, Beethovens 9e Symfonie in zijn geheel op één cd zou willen horen. De langste versie van dit werk duurde 74 minuten. Ontwikkelaar Kees A. Schouhamer Immink wijst er echter op dat het niet meer dan de bedoeling was om de cd-productievoorsprong van Philips dochter Polygram te torpederen.
Daarop kwamen beide partijen overeen dat de compact disc een diameter van twaalf centimeter moest hebben. En om terug te komen op de speelduur: de consument kon pas in 1988 genieten van de volledige 74 minuten. Tot dan toe gold dat de drager maximaal 72 minuten kon afspelen.
Het duurde al met al nog een aantal jaar tot de verkoopaantallen van de langspeelplaat werden overstegen door de cd. In Duitsland was het echter in 1989 zover. Volgens de Duitse vereniging van de fonografische industrie werden dat jaar 56,9 miljoen cd's verkocht, tegenover 48,3 miljoen vinylplaten. Bij het 25-jarig jubileum in 2007 was het aantal wereldwijd verkochte cd's gestegen tot 200 miljard. Maar met de komst van digitale downloads, streamingdiensten en terugkeer van vinyl daalt het aantal verkochte cd's al enkele jaren. Volgens de Duitse muziekindustrievereniging werden er in 2021 25,1 miljoen cd’s verkocht, terwijl dit er in 2020 nog 32,2 waren.
Bron: Heise
