De Europese consumentenkoepel BEUC heeft negentien consumentenorganisaties (waaronder de Nederlandse consumentenbond) verenigd om de strijd aan te gaan tegen de techgigant Meta. Dat bedrijf biedt gebruikers in de EU namelijk sinds vorige maand omwille van de Digital Markets-act een keuze aan op zijn socialmediaplatformen Facebook en Instagram. Ze kunnen ervoor kiezen om de diensten gratis te blijven gebruiken, maar wel met advertenties, waarbij Meta het recht heeft om gebruikersgegevens te gebruiken voor het personaliseren van deze ads, of om te betalen voor een reclamevrije ervaring. De organisaties stellen echter dat wat Meta doet, onder de Europese consumentenregels helemaal niet mag.
De keuze die Europese Facebook- en Instagram-gebruikers sinds vorige maand voorgeschoteld krijgen
De keuze wordt 'misleidend, oneerlijk en agressief' genoemd. Zo zou het agressief zijn, omdat Meta consumenten verplicht een keuze te maken voordat ze weer gebruik mogen maken van de platformen. Dat wordt door de organisaties gezien als een vorm van dwang en daarmee als een verboden praktijk. Ook zou het oneerlijk zijn, omdat Facebook en Instagram naar eigen zeggen 'dominante' platformen zijn zonder gelijkaardig alternatief, en er daarom niet sprake is van een 'echte keuze'.
Tot slot stellen de consumentenbonden dat Meta zijn gebruikers misleidt door te doen alsof er een gratis optie is, terwijl gebruikers daarbij in werkelijkheid alsnog betalen, maar dan met hun gegevens. "Er zijn heel duidelijke gerechtelijke uitspraken die zeggen dat deze vorm van gegevensverwerking ook een vorm van betaling is", stelt de Nederlandse Consumentenbond. Ook zou Meta het doen lijken alsof het geen gegevens verzamelt van zijn betalende klanten, terwijl dat niet waar is. De gegevens worden wel alsnog verzameld, maar niet gebruikt voor gepersonaliseerde reclames. Wat Meta wel doet met die gegevens, is niet duidelijk.
De organisaties stellen dus dat Meta op meerdere punten illegaal bezig is, en hebben daarom een gezamenlijke klacht ingediend bij het Consumer Protection Cooperation Network van de Europese Commissie. Ze hopen dat Meta zodoende verplicht wordt om te stoppen met deze 'illegale' keuze. De BEUC zegt nog te onderzoeken of ook de AVG-wetgeving hiermee geschonden wordt.
Bronnen: BEUC, Consumentenbond
