11 geluidskaarten review

Opkomst geluidskaart

Waar voor beeld echter al sinds eind jaren ’90 duidelijk was dat niet de processor, maar een aparte GPU dat rekenwerk beter kon afhandelen, was dat voor geluid zeker niet het geval. Sterker nog, alleen Creative timmerde als fabrikant noest aan de weg met een eigen ‘geluidsprocessor’ ofwel DSP, op de Audigy en later de X-Fi geluidskaarten. nVidia probeerde het nog even met een ‘audio processing unit’ in de nForce en nForce 2 chipsets, maar stapte vrij snel van het idee af. Creative introduceerde achtereenvolgende versies van de eigen geluids-API EAX, aanvankelijk voornamelijk een verzameling simpele effecten en pas vanaf versie 5 ook uitgerust met algoritmes voor realistische driedimensionale positionering van geluidseffecten. Doordat Creative echter lange tijd weigerde EAX-versies hoger dan 2 in licentie te geven (laat staan gratis ter beschikking te stellen), lieten veel spelontwikkelaars deze technologie links liggen: steeds meer mensen namen genoegen met een onboard geluidschip, die geen ondersteuning voor EAX bood. De komst van Windows Vista betekende de genadeklap voor hardware-versneld geluid en daarmee voor de massamarkt voor aparte geluidskaarten. Toch worden deze nog altijd verkocht, want er zijn meer redenen om te investeren in een losse geluidskaart.

Niet alleen de plaatsing van geluid is belangrijk, ook de kwaliteit van (de componenten op een) geluidskaart is van belang. Er zijn forse verschillen, zowel tussen onboard chips onderling als met en tussen aparte kaarten. Wie de pech heeft dat de fabrikant van zijn moederbord heeft bezuinigd op de geluidschip, zal meer baat hebben bij een losse kaart, mits je hecht aan geluidskwaliteit. Die kwaliteit laat zich meten; belangrijke onderscheidende factoren zijn de hoeveelheid ruis en vervorming die optreden.

Ten slotte biedt een afzonderlijke kaart veelal meer aansluitmogelijkheden en soms ook extra voorzieningen, zoals een speciale hoofdtelefoonversterker of de mogelijkheid 3D geluid direct om te zetten naar surround geluid in Dolby Digital of DTS formaat.