De ESS Canyon3D chip met Sensaura techniek
Het beste van twee werelden belooft ESS ons met de Canyon3D chip, die we dus ook terugvinden op Terratec SoundSystem DMX. Dit betekent dat de Canyon3D chip zowel overweg kan met het A3D positionele audio systeem van Aureal, als met het EAX environmental audio systeem van Creative. Hoewel deze informatie uiteraard klopt zitten er hier en daar natuurlijk wel wat haken en ogen aan. Toch is de Canyon 3D een van de mooiste tussen oplossingen die verkrijgbaar is.
A3D compatibiliteit
De A3D positionele audio compatibiliteit reikt maar tot A3D 1.0. Positionele audio wordt dus geheel ondersteund, maar het A3D 2.0 Wavetracing systeem wordt niet ondersteund. Toch heeft ESS enkele interessante verbeteringen aangebracht aan het positionele audio systeem. Deze nieuwe functionaliteit is gelicenseerd van het Engelse bedrijf Sensaura, dat zeer veel onderzoek doet naar audio. De laboratoria van Sensaura was dan o.a. ook de plaats waar lang geleden het stereo audio systeem is uitgevonden. De eerste verbetering aan het positionele audio systeem is het zogenaamde Multi-Drive systeem. Zoals je je wellicht nog wel herinnert van onze Terratec XLerate PRO review, kan de Aureal Vortex II chipset alleen maar de HRTF filters (zie het 3D geluid artikel) toepassen op de voorste twee speakers. De twee achterspeakers werden voor het 3D geluid eigenlijk niet gebruikt. D.m.v. Multi-Drive is het mogelijk om de HRTF filters en daarmee het 3D geluid systeem mogelijk te maken met een vier speaker opstelling. Dit heeft volgens Sensaura twee voordelen: ten eerste zal het de realiteit van de 3D geluiden sterk verbeteren en ten tweede wordt de sweet spot (de plek waarop de gebruiker moet zitten om het geluid in 3D te kunnen horen) enorm vergroot, waardoor een compleet ideale speaker set-up overbodig wordt. Uiteraard heb ik dit uitgeprobeerd en het is inderdaad zo dat het 3D geluid als je vier speakers wilt gebruiken bij de Canyon3D een stuk beter klinkt dan met de Vortex II. Naar mijn mening blijft een koptelefoon echter nog steeds het beste resultaat geven. Een tweede verbetering die men heeft aangebracht is de MacroFX technologie. Hiermee worden geluiden die zich dichtbij de luisteraar behoren te bevinden (minder dan 1 meter) een stuk realistischer weergegeven. Voorbeelden die men noemt voor het gebruik hiervan zijn het nabootsen van het fluisteren in iemands oor en het vlak lang het oor van de luisteraar voorbij laten schieten van een kogel. Vooral bij gebruik van speakers is dit zonder MacroFX zeer moeilijk realistisch ten gehore te brengen. Als laatste is er nog een derde verbetering aangebracht, te weten ZoomFX. Met ZoomFX worden "grote" geluidsbronnen zodra ze dicht bij de luisteraar naderen niet meer opgevat als puntgeluidsbron, maar als groter object. Als voorbeeld noemt men een aanstormende trein, die door ZoomFX een stuk overweldigender behoort te klinken. Helaas levert Terratec geen ZoomFX demo's mee, zodat ik over de werking van dit systeem niets durf te vertellen.
EAX compatibiliteit
De trots van Creative op het gebied van audio is EAX, oftewel de Environmental Audio Extensions. Door EAX kan de programmeur met enkele snelle presets geluiden zodanig bewerken dat het lijkt alsof ze zich in een bepaalde omgeving bevinden. Bij de Sound Blaster Live! zijn deze effecten echt overweldigend goed. Zoals al gezegd biedt de Canyon 3D ook EAX functionaliteit. Naar mijn mening haalt de kwaliteit van EAX effecten van ESS het lang niet bij het grote voorbeeld, maar is de werking van het EAX zeker merkbaar. Door een combinatie van EAX en A3D kunnen spellen echt ongekend realistisch worden.
Verdere verschillen
Verdere zaken die de Canyon3D chip uniek maken zijn o.a. de ondersteuning voor zeer veel verschillende speakerconfiguraties. Hoewel op de Terratec DMX maar vier speakers kunnen worden aangesloten zou de Canyon3D in principe ook ondersteuning geven voor 4.1 en 5.1 speaker configuraties. Verder is de Canyon3D de enige huidige 3D geluidschip die meer dan 32 gelijktijdige DS3D streams kan afspelen. (Of dat laatste überhaupt nuttig is betwijfel ik, aangezien een recente test heeft uitgewezen dat een mens niet meer dan ongeveer 10 zaken tegelijkertijd kan horen).
