2D versus 3D
De eerste belangrijke vraag is natuurlijk: wat is 3D-geluid precies? Onder de term verstaan we het fenomeen dat een PC, game-console of ander apparaat geluid kan produceren dat door jou als luisteraar duidelijk herkend kunnen worden als komend uit een bepaalde, willekeurige richting. Niet alleen simpelweg van links of van rechts, maar letterlijk uit alle richtingen: links, rechts, boven, onder, voor, achter. Met goed 3D-geluid moet je de bron van geluid als het ware exact kunnen aanwijzen in de ruimte om je heen. Om maar direct de link met games te leggen: met 3D-geluid moet je een helikopter daadwerkelijk over je heen kunnen horen vliegen, en wanneer andere personages in een game tegen je praten, exact kunnen horen waar die zich bevinden, of ze nu tegenover je staan, links achter je of juist in je rechteroor fluisteren.
Specifiek praten we over 3D-geluid wanneer er aan een drietal eigenschappen wordt voldaan: er moet om de luisteraar heen een driedimensionale ruimte worden gecreëerd, er moet een mogelijkheid zijn om verschillende geluidsbronnen op verschillende plaatsen binnen deze ruimte te positioneren en alle berekeningen hiervoor moeten in realtime én volledig interactief kunnen plaatsvinden.
3D-geluid gaat dus een stap verder dan surround geluid. Surround geluid maakt gebruik van vijf, zeven of nog meer luidsprekers om je heen. Met behulp van de juiste aansturing kunnen geluiden uit (een combinatie van) de beschikbare speakers komen, maar dat is het ook. Aangezien surround speakers in de regel allemaal op dezelfde hoogte staan, zou je in feite moeten spreken over 2D-geluid. Het belangrijkste verschil is echter dat surround geluid niet interactief is. Bij films, waar surround geluid tegenwoordig de norm is, is er voor elk van de speakers een vooraf gemaakte soundtrack. 3D-geluid daarentegen is wel interactief: op basis van wat je doet en waar je je bevindt in een 3D-game worden geluiden anders weergegeven.
De grap is dat waar je voor surround geluid vele speakers nodig hebt, 3D-geluid eigenlijk het beste werkt met twee luidsprekers. Steker nog: de beste resultaten krijg je wanneer je een headset draagt, maar daarop komen we later in dit artikel terug.
Bij surround-geluid komt geluid van meerdere vaste speakerpositities. Bij 3D-geluid lijken geluiden echt uit alle richtingen te komen. (Afbeeldingen: am3d.com)
