Drie soorten systeemmeters
Dat meten van het totaalverbruik door systeemmeters kan op drie manieren gebeuren. Er zijn systemen met een optische sensor, een elektronisch oog dat op de draaischijf van de oude analoge energiemeter in de meterkast geplakt wordt. Zo’n draaischijf heeft een rood of een zwart stipje en elke keer dat die voorbij komt, herkent de optische sensor dit als één omwenteling. Bij nieuwere digitale meters is de draaischijf vervangen door een knipperend led-lampje. Ook hierbij kan een optische sensor gebruikt worden, die dan het aantal pulsen van de LED telt. Door het aantal omwentelingen of pulsen per kWh in te voeren in de software van de systeemmeter, weet deze precies wat het actuele verbruik is aan de hand van de snelheid waarmee de pulsen geregistreerd worden. Nadeel van optische uitlezing is dat de plaatsing van het meetoog soms erg nauw luistert, zeker bij draaischijfmeters. Plak je de sensor nét verkeerd, dan registreert deze het verbruik niet, of niet goed.
Het meten van het totaalverbruik kan met een optische sensor die op een draaischijf of LED-meter wordt geplakt, of met een sensorklem rond de fasedraad.
Een andere methode die door sommige systeemmeters wordt toegepast is het gebruik van sensorklemmen die rond de fasedraad (of draden) in de meterkast geklemd worden en zo middels een magnetisch veld de hoeveelheid stroom meten die door de leidingen vloeit. Die methode werkt doorgaans zeer nauwkeurig, maar heeft een paar nadelen. Ten eerste moet je de meterkast open schroeven, waardoor het sowieso aan te raden is de hoofdschakelaar uit te zetten. Geen klusje om ’s avonds te doen dus. Daarnaast nemen de meetklemmen doorgaans nogal wat ruimte in, ruimte die niet in alle gevallen beschikbaar is in de meterkast. Bij de 3-fase installatie in ons testlab bleek het niet mogelijk drie meetklemmen rond de drie fasedraden te krijgen, de fysieke ruimte hiervoor ontbrak simpelweg.
Het uitlezen van een moderne slimme meter gaat het gemakkelijkst. Deze zijn meestal voorzien van een digitale P1-datapoort die er uitziet als een telefoonaansluiting. Systeemmeters die ook over zo’n datapoort beschikken, kunnen door middel van een rechtstreekse verbinding niet alleen het huidige elektraverbruik meten, maar ook het gasverbruik én bovendien kunnen de actuele totaalstanden direct uitgelezen worden. Bij het uitlezen van het gasverbruik van slimme meters geldt vaak overigens wel een beperking: de gasmeter stuurt updates over het verbruik doorgaans maar één keer per uur door naar de slimme elektrameter. Hierdoor is het niet mogelijk om het gasverbruik live te monitoren, maar krijg je overzichten per uur.
