4 NAS besturingssystemen in de praktijk

FreeNAS bestandssysteem

De dataschijven die je op bovenstaande manieren kunt bereiken worden in FreeNAS met het ZFS bestandssysteem geformatteerd. Over de mogelijkheden en werking van ZFS zijn letterlijk boeken vol geschreven, we gaan er hier dus maar kort op in. Bij ZFS staat dataveiligheid centraal. Het heeft daartoe zeer veel mogelijkheden, waaronder een software RAID-laag, de mogelijkheid tot volledige schijfencryptie, het de-dupliceren (niet dubbel opslaan) van data, en het maken van ‘snapshots’.

De ZFS software RAID-implementatie ondersteunt configuraties die lijken op RAID 0, 1, 5, 6 maar ook weer niet helemaal hetzelfde zijn. ZFS snapshots zijn een soort on-the-fly te maken data herstelpunten. Een snapshot maken geeft je de mogelijkheid om naar die versie van de data terug te keren. Het maken en herstellen van snapshots gebeurt bijna zonder vertraging. Tenslotte kan je je ZFS volume uitbreiden (zonder dataverlies) met meer schijven door deze te ‘stripen’ (RAID 0) met een identieke RAID-configuratie voor een soort 10 of 50 RAID-configuratie. Het aanmaken van RAID-volumes gebeurt redelijk rap, er is geen lang 'resync' process nodig. Ook het vervangen van een uitgevallen schijf gebeurt sneller dan bij een gewone RAID-configuratie, omdat het niet de hele schijf in afgaat maar alleen het deel dat gebruikt wordt. Zelfs als je schijf met het besturingssysteem het begeeft en je een nieuwe installatie uitvoert, kun je je bestaande ZFS-volumes importeren.

ZFS volumes maken in FreeNAS is zo gepiept.

Al deze mogelijkheden hebben wel hun gevolgen voor de systeemeisen. Gebruik van ZFS vraagt de nodige CPU-kracht en, bovenal, werkgeheugen. De vuistregel is 1 GB RAM per 1 TB opslag. Dit betekent dat je een wat luxere thuisserver nodig zult hebben, wil je optimaal van FreeNAS gebruik maken. Eerdere versies van FreeNAS boden de mogelijkheid om het UFS bestandssysteem, zonder alle features van ZFS, te gebruiken. Sinds versie 9.3 van FreeNAS (op het moment van schrijven de nieuwste) is de mogelijkheid om UFS partities te maken echter verdwenen. Je kunt nog wel je UFS-dataschijven importeren, evenals NTFS- en FAT32-schijven.

Heel veel apps zijn er niet voor FreeNAS, maar de populairste thuisserver software is vertegenwoordigd. BitTorrentSync, ownCloud, Plex Media Server en verschillende backup- en downloadsoftware zijn allemaal van de partij, en tevens gratis te installeren. Je kunt eventueel natuurlijk ook met de FreeBSD basis aan de slag. Je kunt hiervoor ook FreeBSD ‘Jails’ gebruiken, een soort tussenweg tussen een sandbox en een virtuele machine die het basis besturingssysteem deelt.

FreeNAS vergt wat meer technische kennis, maar dan heb je ook een zeer flexibel en geavanceerd systeem in handen. Heb je behoefte aan de geboden functionaliteit, dan is FreeNAS zeker een volwassen oplossing.

NAS4Free

Een aantal jaren geleden splitste (‘forkte’) FreeNAS een aparte versie af die is doorontwikkeld onder de naam NAS4Free. Deze deelt veel mogelijkheden met FreeNAS, maar heeft een wat overzichtelijkere web interface met wat minder uitgebreide opties. Ook is er ondersteuning voor meer bestandssystemen, waardoor het geheugen verslindende ZFS niet meer een vereiste is. Helaas zijn er voor NAS4Free geen apps of plugins beschikbaar, maar als dit geen probleem is en FreeNAS toch al je aandacht heeft, is het zeker een blik waard.