Inleiding
Deze week kwam in het nieuws dat in China een Lenovo laptop te koop zou zijn (geweest) met daarin een zogenaamde Intel Core i3 8121U processor, de eerste chip geproduceerd middels Intels nieuwe 10nm procedé. Mag de vlag uit en kan het 14nm procedé eindelijk met pensioen? Helaas, Intel lijkt haar voorsprong op het vlak van chipproductietechnieken zelfs compleet te verliezen.
Wie herinnert zich de tijd van Intels tick-tock strategie nog? Tot een paar jaar terug ging Intel er prat op dat het ieder jaar om en om ofwel een nieuwe architectuur, ofwel een nieuwe productieprocedé met kleinere transistors introduceerde. Met een cadans waar je de klok op gelijk kon zetten gingen we in periodes van telkens twee jaar van 65nm (2006), naar 45nm (2008), naar 32nm (2010), naar 22nm (2012) en 14nm (2014).
Nog 18 maanden tot massaproductie 10nm
10nm presteert in eerste instantie niet beter dan 14nm.
Rond die tijd ging de tick-tock strategie haperen en niet veel later nam Intel er officieel afscheid van. Waar volgens oude roadmaps Intel van plan was om al in 2016 over te stappen naar het 10nm productieprocedé, is dit de laatste jaren keer op keer uitgesteld. Eind vorige maand, bij de presentatie van de kwartaalcijfers, gaf Intel zelfs officieel aan dat men massaproductie op 10nm pas “ergens in 2019” verwacht en analisten zijn het eens dat deze woorden mogen worden opgevat als “eind 2019”. Dat betekent dat het in het slechtste geval nog 18 maanden kan duren eer we 10nm in grote aantallen mogen verwachten. Tijdens een andere presentatie gaf Intel ook al aan dat het 10nm procedé in eerste instantie niet beter zou presteren dan het inmiddels zwaar geoptimaliseerde 14nm productieprocedé.
Intel geeft schoorvoetend toe dat de zelfgestelde doelstellingen qua chipverkleining bij 10nm iets te hoog gegrepen waren.
Is Intel haar voorsprong op het vlak van productietechnieken aan het verliezen? Dat mogen we inmiddels wel concluderen. Concurrenten als Samsung en TSMC zijn inmiddels al druk in de weer met hun 7nm procedé’s, waarbij TSMC recent aangaf 7nm inmiddels in volumeproductie te hebben. Voor de duidelijkheid: zoals we in een recent artikel al eens uit de doeken deden is de naamgeving van de productieprocedés vooral een verzinsel van de betreffende marketingafdelingen en komen de 7nm procedés van TSMC en Samsung qua transistorgrootte ruwweg overeen met Intels 10nm. Maar desalniettemin, waar Intel er altijd prat op kon gaan dat het qua procedés één of twee generaties voor lag op de concurrentie, is dat inmiddels veranderd tot een achterstand. Het feit dat TSMC naar eigen zeggen flink op weg is met de volgende generatie en begin 2020 een 5nm procedé in gebruik wil nemen, geeft te denken dat Intel haar voorsprong voor lange tijd en misschien wel voor goed kwijt is.
10nm stond oorspronkelijk op de planning voor 2015 à 2016. Het wordt nu (eind) 2019...
