Samsung Q9F 2018 QLED review: Op alle punten beter?

Beeldkwaliteit SDR

Zoals altijd hebben we niet alleen real-world film- en videobeelden bekeken, maar ook uitgebreide metingen uitgevoerd om de beeldkwaliteit van de televisie te beoordelen. Die metingen doen we met een X-Rite i1 Display Pro colorimeter, die wij voor elke test kalibreren met een X-Rite i1 Display 2 spectrofotometer. Voor de analyse van de meetgegevens gebruiken we SpectraCal CalMAN 2018 software, die testsignalen genereert via een VideoForce Pro 4K HDR Pattern Generator.

Alle SDR-test voor grijs- en kleurweergave voeren we uit op een 20% groot vierkant in het midden van het scherm, omgeven door een achtergrond met variabele helderheid, die automatisch zodanig ingesteld wordt dat de gemiddelde helderheid van het scherm op 50% uitkomt. We hebben hiervoor gekozen omdat dit een realistisch scenario is, waarbij de gemiddelde helderheid van het scherm overeenkomt met die van echte tv-beelden. We meten de prestaties van televisies zonder deze eerst te kalibreren. Wel kiezen we voor de beeldmodus die de beste beeldkwaliteit levert. In de regel is dat de film-, movie- of expertmodus.

De meetgegevens laten zien in hoeverre de grijs- en kleurweergave afwijkt van het gewenste beeld, waarbij de afwijking als een Delta E waarde (dE 2000) wordt aangeduid. Een hogere Delta E betekent een grotere afwijking. In de praktijk zijn Delta E afwijkingen van 3 en kleiner voor het blote oog niet waarneembaar, en alle scores onder 5 kunnen als 'goed' bestempeld worden. Delta E waarden van tien en hoger zijn onwenselijk.

Grijsverloop SDR

Het grijsverloop laat zien hoe de televisie grijstinten tussen zwart en wit weergeeft. Idealiter hebben grijstinten geen kleurzweem en volgt de televisie in SDR modus de 2.2 gamma curve. Onderstaand screenshot laat (met de klok mee vanaf linksboven) zien wat de Delta E waarden zijn voor de 21 grijsstappen die we meten, de balans tussen rood, groen en blauw op al die punten, het gammaverloop op alle punten en onderin een visuele weergave. Daarbij laat het bovenste deel van alle vakjes zien hoe de televisie de grijstinten weergeeft, en de onderste helft hoe het zou moeten zijn. Idealiter laten beide grafieken rechte lijnen zien, en zijn alle grijsvakken boven en onder gelijk van intensiteit én kleurtint.

Wij testen de Samsung QE55Q9FN in de Film modus, waarbij we zien dat het grijsverloop érg netjes is, zonder noemenswaardige kleurtinten. De gemiddeld Delta E komt uit op 2,9, maar dat komt vooral omdat de tv de gamma 2,4 curve volgt, in plaats van de iets lichtere 2,2 die wij aanhouden als standaard. Aanpassing van de gamma-instelling zou een gemiddelde Delta E van ruim onder 2 opleveren, een vrijwel perfecte score.

Kleurweergave SDR

De kleurweergave kan op meerdere manieren in klaar gebracht worden. Wij kijken allereerst naar de dekking van de Rec.709 kleurruimte, de standaard voor HDTV beelden. Idealiter vallen alle meetwaarden (bolletjes) precies in de corresponderende vierkante vakjes en niet binnen of buiten de driehoek. We zien dat de Samsung QE55Q9FN het voor alle primaire en secondaire kleuren Delta E waarden van minder dan 2 laat noteren, met een gemiddelde van 1,2: verbluffend goed!

Sweeps en color checker SDR

Of de televisie het Rec.709 kleurbereik goed afdekt is één, of de kleurnuances tussen wit en maximale verzadiging ook netjes worden weergegeven is minstens net zo belangrijk. Onderstaande saturation sweeps en color checker diagrammen laten zien hoe de totale kleurweergave van de tv is. Bij de sweeps test worden de primaire en secondaire kleuren in oplopende stappen van verzadiging weergegeven, terwijl de color checker veel voorkomende kleuren zoals die van huidtinten, lucht en gras test én een aantal grijstinten meet. De color checker scores geven daarom een goede indruk van de algehele grijs- en kleurweergave van een televisie. 

De Samsung QE55Q9FN heeft een zeer nauwkeurige lookup table in SDR-modus, zo getuigen ook de color sweeps en color checker tests. Bij de sweeps zien we alle bijna meetwaarden (bolletjes) net in hun targets (vierkantjes) vallen en ook bij de colorcheckertest zien we geen grote uitschieters in negatieve zin, met als resultaat een gemiddelde Delta E van precies 3. 

De kleurweergave is dus erg goed, en het meten ANSI contrast van bijna 15.000:1 is ook prima. Toch moeten we hier wel een kanttekening bij plaatsen. Al deze meetwaarden gelden namelijk recht van voren. Helaas geldt ook bij de Q9FN dat het gebruikte va-lcd-paneel een beperkte kijkhoek heeft, en van opzij gezien nemen helderheid en contrast af, terwijl kleurfouten toenemen. Op dit punt zien wij ook geen noemenswaardige verbetering ten opzichte van vorig jaar, en blijft oled nog in een klasse apart.