Over triggers, thumbsticks en d-pads
Alle verschillende knoppen, trekkers en joysticks op een gamepad hebben eigen benamingen, die je wellicht een beetje beginnen te duizelen als je tot nu toe nauwelijks verder kwam dan de eerste zes letters van een qwerty-toetsenbord. Voordat we de controllers gaan bespreken, daarom eerst even een survivalgids voor de gamepadjungle.
De indeling van Xbox- en Playstation-controllers verschilt op diverse punten.
Gamepads zijn op te delen in twee categorieën: controllers met een Xbox-layout en een Playstation-indeling. Inmiddels is de Xbox-indeling verreweg het populairst onder pc-gamers, wat mede zal komen doordat tegenwoordig veel meer controllers het Xinput-protocol gebruiken om met je pc te communiceren dan het oudere DirectInput protocol, dat al sinds Windows 7 eigenlijk uitgefaseerd is. Minder cryptisch gezegd: je controller doet alsof hij een Xbox-controller is, waardoor hij in praktisch alle games out-of-the-box werkt. De driver voor de Xbox-controller zit tegenwoordig namelijk standaard ingebakken in Windows.
Kenmerkend aan die Xbox-layout zijn de plaatsing van de thumbsticks linksboven en rechtsonder, waarmee je respectievelijk rondloopt/stuurt en om je heen kijkt. We testen onder meer of deze thumbsticks last hebben van een zogenaamde deadzone: wordt een kleine beweging direct geregistreerd, of gebeurt dat pas als je hem al een aantal millimeter hebt verplaatst? Dat laatste leidt tot minder precisie. Linksvoor zit de zogenaamde directional-pad, doorgaans afgekort naar d-pad, waarmee je vaak door menu’s of wapens navigeert in spellen.
Verder zitten op de voorkant nog diverse knoppen, waaronder een kwartet met de opdrukken X, Y, A en B, die aan allerlei functies in spellen kunnen worden gekoppeld: in of uit een auto stappen, bukken, een optie bevestigen of juist annuleren, et cetera. Midden bovenin vind je doorgaans de Xbox-knop, waarmee je op de pc de ‘game bar’ van Windows 10 opent. Links en rechts daarvan zijn nog kleine knopjes gesitueerd waarmee je bijvoorbeeld het menu kan openen.
Aan de bovenkant van een gamepad zitten minstens twee knoppen en de twee triggers.
Ook aan de bovenzijde kun je nog input geven aan je game. Het belangrijkste zijn de triggers, letterlijk ‘trekkers’, die in shooters dan ook dienen om mee te richten en te schieten. Net als de thumbsticks werken deze triggers meestal analoog. In racespellen geef je gas en rem je met de triggers, waardoor je dat veel preciezer kan doen dan met je toetsenbord – zie het als de pedalen in een auto. Vaak zit er voor de triggers nog een extra set reguliere knoppen en luxe controllers hebben soms zelfs ook nog diverse knoppen op de achterkant.
De Playstation-layout verschilt vooral van de Xbox-indeling door de plaatsing van de analoge sticks, die zitten op dezelfde lijn. In plaats van X, Y, A en B-knoppen tref je bij Sony vier geometrische symbolen aan (cirkel, driehoek, vierkant en kruis).
We bespreken de geteste gamepads per merk op de volgende pagina’s.
