LG 32UL950 review: Ideale compagnon voor de Mac?

Hardwarekalibratie en HDR

LG claimt dat het scherm in de fabriek is gekalibreerd, maar zoals is gebleken uit de testresultaten, kan de weergave al met al nog wel wat nauwkeuriger. Dit scherm biedt gelukkig de mogelijkheid tot hardwarekalibratie, zodat de afwijkingen met behulp van een colorimeter (niet meegeleverd) alsnog kunnen worden gladgestreken. Daarbij worden de wijzigingen in het scherm opgeslagen, waardoor je zonder gedoe met alle apparaten en toepassingen een nauwkeurige weergave kunt ervaren.

Het True Color Pro-pakket biedt de mogelijkheid dit scherm automatisch te kalibreren.

We hebben de hardwarekalibratie uitgeprobeerd met onze eigen X-Rite i1 Basic Pro spectrofotometer, een van de meters die LG's True Color Pro 4 software ondersteunt. Het pakket is voor zowel Windows als MacOS beschikbaar. Om te kalibreren moet het scherm (uiteraard) verbonden zijn via usb of Thunderbolt, want via die dataverbinding worden de correcties weggeschreven naar het scherm.

Start je de True Color Pro 4-software op, dan krijg je het bovenstaande scherm te zien. Kalibreer je het scherm in de 'standaardmodus', dan kies je daarmee voor het srgb-kleurbereik, een kleurtemperatuur van 6500 K en een gamma van 2.2, wat voor de meeste content inderdaad zal voldoen. Het enige wat je wel kunt aanpassen is de helderheid; standaard staat deze op 180 cd/m2. In de 'Gebruikermodus' zijn ook andere instellingen beschikbaar en kun je bijvoorbeeld kiezen om het scherm voor dci-p3 te kalibreren. Hoewel sommige vermeldingen in het instellingenmenu door een slechte vertaling erg cryptisch overkomen, is het programma in andere opzichten eenvoudig in het gebruik. De kalibratie verloopt grotendeels automatisch, waarbij de software middels enkele afbeeldingen laat zien wat je moet doen bij het plaatsen van de meter. Aan het einde krijg je een kort overzicht van de resultaten van de kalibratie te zien; wil je een uitgebreidere validatie doen, dan kan dat ook met een druk op de knop.

Uiteraard hebben we het scherm na de automatische hardwarekalibratie weer opnieuw doorgemeten middels onze vaste testmethode. De resultaten zijn overwegend zeer goed te noemen. Alle meetwaarden in de Color Checker-test komen nu uit onder de grens van 3 delta E 2000, waarboven we kleurafwijkingen als zichtbaar voor het menselijk oog bestempelen. Het gemiddelde van alle deelmetingen ligt op 1,7. Al met al is dat stukken beter dan de srgb-modus die LG in de fabriek heeft ingesteld, waarbij de grijsfout zelfs boven de 5 uitkomt, en ruimschoots goed genoeg om het scherm in te kunnen zetten voor beeldbewerking. Wel is ook na de kalibratie de grijsweergave niet perfect: er zit een overschot aan blauw in de mix. De kleurtemperatuur komt zodoende gemiddeld over alle grijstinten uit op ongeveer 7000 K. Het witpunt ligt op 6858 K. Dat is een stukje koeler dan de bedoelde (en ook in het programma ingestelde) 6500 K.

HDR met hoge piekhelderheid - althans op volledig scherm

Zoals vermeld is de 32UL950 een hdr-monitor die hdr10-content kan weergeven. Hdr-schermen zien we tegenwoordig steeds vaker. Bij veruit de meeste exemplaren kun je 'hdr' wel tussen aanhalingstekens zetten, omdat ze niet de hardware aan boord hebben om daadwerkelijk iets te doen met het signaal. Voor een echt goede hdr-weergave moet een scherm bijvoorbeeld een extra hoge piekhelderheid en een dito contrast bieden, en voorts een breder kleurbereik en een grotere kleurdiepte kunnen weergeven.

De 32UL950 draagt echter het DisplayHDR600-keurmerk van standaardenorganisatie VESA, waarmee duidelijk wordt dat dit scherm op het vlak van hdr wél goed is voorbereid. Tot de vereisten behoren onder andere een piekhelderheid van 600 nits, hoger dan je met de meeste monitoren kunt behalen, alsmede een kleurbereik van minimaal 90 procent van DCI-P3. Ook moet het paneel ondersteuning bieden voor 10-bit kleur, iets wat bij de 32UL950 overigens wordt bereikt middels de techniek frame rate control, waarbij een pixel razendsnel tussen twee kleuren knippert en zo op het oog de tussenliggende kleur aanneemt. Behalve voor kleurkritische toepassingen is het in praktijk lastig om het verschil te zien.

Al met al belooft de 32UL950 dus een meer dan behoorlijke hdr-weergave te bieden. Om de weergave in praktijk te bepalen, zijn we recent overgeschakeld op een nieuwe meetmethode voor hdr-schermen. Daarmee hebben we naast de 32UL950 ook een negental andere schermen met Vesa DisplayHDR600- of 1000-keurmerk doorgemeten - lees daarover meer in het komende Hardware.Info Magazine (editie #1-2019).

LG heeft de 32UL950 voorzien van een zogenoemd 'Nano-IPS'-paneel. De laag nanodeeltjes moet het kleurbereik verruimen. Dat is gelukt, want we meten zo'n 98 procent dekking van de DCI-P3 kleurruimte, een uitstekend resultaat. In de meest heldere hdr-stand wordt de 680 cd/m² aangetikt als het hele scherm wit is, waarmee een tweede vereiste voor het DisplayHDR-keurmerk wordt afgevinkt. Is maar 5% van het scherm wit, dan meten we echter nog maar zo’n 350 cd/m². Waarschijnlijk heeft LG gepoogd halo’s, een zichtbaar lichter vak op een plaats waar een licht onderwerp in beeld voor een donkere achtergrond staat, minder zichtbaar te maken.

HDR-kleurweergave van de 32UL950. Ten opzichte van de HDR PQ-grafiek (rechtsonder, gele lijn) rolt de 32UL950 (grijze lijn) de helderheid van het signaal sneller af dan bedoeld. Daardoor treedt minder clipping op, maar zijn heldere tinten tevens wat te donker.

Net als andere lcd-schermen gebruikt de 32UL950 een vorm van local dimming om het contrast te verhogen, waarbij het backlight wordt opgesplitst in meerdere onafhankelijk dimbare zones. De 32UL950 heeft er met 16 niet erg veel; de dimming opereert bovendien louter in horizontale richting. Zodoende is het checkerboard contrast in de hdr-modus vrijwel gelijk aan het native contrast van het paneel, waarbij LG heeft gekozen voor een paneeltechnologie met een op zichzelf minder hoog contrast. Voor een ips-paneel mag de gemeten 1500:1 zoals gezegd uitstekend zijn, maar in vergelijking met een gemiddeld va-paneel is het contrast alsnog een stuk lager.

Voordeel van de aanpak van LG is dat halo's inderdaad niet zo storend zijn als op sommige hdr-schermen met een ips-paneel die we vooralsnog hebben gezien - de keerzijde is wel, dat hdr-beelden wat minder indrukwekkend fel ogen dan op veel andere hdr-schermen. Ook als we kijken naar het helderheidsverloop, blijkt het scherm van LG niet zozeer gericht op de meest indrukwekkende hdr-ervaring. Het scherm volgt de HDR PQ-curve - de 'gammacurve' voor hdr-beelden - in het helderste deel van het bereik niet precies na, maar rolt de helderheid van het signaal in plaats daarvan vloeiend af. In de praktijk betekent dat, dat je ondanks de vaak lagere piekhelderheid niet snel clipping zult zien, maar dat heldere beelddelen niet zo fel zijn als eigenlijk zou moeten. De kleurbalans van hdr-beelden is dan weer behoorlijk goed. De zogenoemde dE lCtCp-waarden waarbij we de helderheid buiten beschouwing laten, blijven voor zowel de grijs- als de kleurafwijking onder de 3. Dat is de grens waarboven een kleurafwijking zichtbaar begint te worden.