Hé, maar dat kon toch al?
Een deel van de mogelijkheden die hdmi 2.1 toevoegt zijn al langer beschikbaar. Zo zijn er al televisies en receivers op de markt die eARC bieden, werken Dolby Vision en HDR10+ met veel bestaande apparatuur en VRR en ALLM worden al ondersteund door televisies die niet aan de HDMI 2.1 specificaties voldoen, en de Microsoft XBOX One X biedt VRR en ALLM. Dat komt omdat de specificaties van hdmi 2.1 al geruime tijd vaststaan en deze functies geen van alle meer bandbreedte vereisen dan hdmi 2.0 ook al biedt, waardoor het dus al mogelijk was om dit deel van de hdmi 2.1 functionaliteit aan apparatuur toe te voegen, ook als die niet volledig aan de hdmi 2.1 eisen voldoet. Daarnaast haakt de hdmi 2.1 standaard in op technische implementaties die fabrikanten zelf al hadden bedacht en doorgevoerd. LG biedt bijvoorbeeld al vanaf 2016 ondersteuning voor Dolby Vision op een deel van zijn oled-televisies, ruim voordat de hdmi 2.1 specificatie werd vastgelegd.
De Microsoft Xbox One X biedt al ondersteuning voor ALLM en VRR
Hdmi 2.1 biedt bovenal officieel ondersteuning voor deze functies, waarmee het garandeert dat hdmi 2.1-gecertificeerde apparaten deze ook echt volgens het spreekwoordelijke boekje implementeren. Daarmee is er de zekerheid dat apparaten van verschillende merken dezelfde taal spreken, zodat een monitor of tv altijd snapt wat voor signaal een beeldbron aanbiedt. Eerder zagen we ook dat nieuwe hdmi-versies features toevoegden die al langer mogelijk waren, maar nog geen onderdeel uitmaakten van de standaard. Denk daarbij aan de officiële ondersteuning voor hogere resoluties dan full hd bij hdmi 1.4, en de toevoeging van hdr bij hdmi 2.0a en 2.0b: in beide gevallen functies die technisch gezien ook in voorgaande versies al mogelijk waren, maar niet waren gestandaardiseerd.
HDMI-versies en -kabels
Hdmi-kabels kunnen beschikken over verschillende stekkers. Meest gebruikt is de grote ‘Standard’ type-A-stekker; de kleinere ‘Mini’ type-C en ‘Micro’ Type-D connectors komen we vooral tegen bij mobiele apparaten zoals foto- en videocamera’s. Alle versies werken met 19 signaalpinnen, en zijn qua technische werking en mogelijkheden identiek.
Hoewel de hdmi-interface inmiddels toe is aan versie 2.1, is het belangrijk te vermelden dat hdmi-versienummers niet slaan op de kabels, maar alleen op de bron-, schakel- en weergaveapparaten die gebruik maken van hdmi. Er bestaat dus niet zoiets als een hdmi 1.4-, 2.0- of en hdmi 2.1-kabel.
Toch zijn niet alle hdmi-kabels gelijk, en zijn er wel degelijk verschillen in (gegarandeerde) mogelijkheden van verschillende kabels. Sinds de hdmi 1.4 specificatie wordt er onderscheid gemaakt tussen ‘Standard’ en ‘High Speed’ kabels, waarbij die laatste gecertificeerd zijn voor 1080p60, 4k30, 3D en deep color. Beide kabelvarianten zijn er ook in versies ‘with Ethernet’, waarbij foutloze doorvoer van netwerksignalen wordt gegarandeerd. De komst van hdmi 2.0 voegde daar de ‘Premium High Speed’ certificatie voor kabels aan toe, die garandeert dat 4K60-signalen met 10-bit kleur probleemloos worden doorgegeven. Met hdmi 2.1 is er wederom een nieuwe kabelcertificering in het leven geroepen, ditmaal met de naam ‘Ultra High Speed HDMI’ of ‘48G Cable’. Kabels die aan deze hoogste certificering voldoen kunnen signalen met de volledige 48Gbps bandbreedte die hdmi 2.1 biedt gegarandeerd versturen, en kunnen in alle gevallen ook overweg met ethernet.
Voor al deze kabelversies geldt dat certificering en garantie belangrijke woorden zijn, want in de praktijk werken oudere kabels vaak ook prima met nieuwe hoge-bandbreedte signalen. Sterker nog, enkele van de eerste hdmi-kabels die wij in ons testlab hebben uit het midden van het vorige decennium, blijken prima in staat om 4K signalen met 60 Hz weer te geven. Of alle vormen van hdmi 2.1-signalen ook (probleemloos) door oudere niet-gecertificeerde kabels heen komen durven wij nog niet te zeggen, maar de kans is groot dat zeker kortere high speed- en premium high speed-kabels prima in staat zullen zijn om 4K120 en 8K60 signalen met 10 bit kleur over te dragen.
Ultra High Speed hdmi-kabels zijn gecertificeerd voor probleemloze werking met 48 Gbps signalen, maar oudere kabels werken in de praktijk mogelijk ook.
