Beeldscherm
Zoals de naam al zegt beschikt de Spectre x360 13 (eind 2019) over een 13,3 inch schermpaneel met de traditionele 16:9 beeldverhouding. Goedkopere varianten van de machine zijn uitgerust met een standaard lcd-paneel, terwijl voor een meerprijs een oled-optie beschikbaar is. Meer over de verschillen en eigenschappen van die panelen verderop. Niet meer beschikbaar op de Spectre-serie is een optie voor een 'Sure View'-privacyscherm, dat je in staat stelt de kijkhoeken met één druk op de knop te verminderen, om pottenkijkers tegen te gaan. Gezien de Sure View-schermen die HP eerder in zijn Spectre's monteerde ook in de normale modus een mindere beeldkwaliteit boden, zijn we daar niet heel rouwig om, al waren de 120 Hz-refreshrate en hoge maximale helderheid van de Sure View-schermen wel weer een leuke bijkomstigheid.
Oled of lcd, gelet op de convertible eigenschappen van de de Envy x360 13 (eind 2019) is het geen wonder dat het in beide gevallen gaat om een aanraakscherm. Over ondersteuning voor peninvoer beschikt het paneel ook, al zul je de benodigde actieve pen opnieuw zelf moeten aanschaffen. Bij modellen van vóór vorig jaar werd het schrijfinstrument nog meegeleverd in de doos.
De afwerking van beide panelen is hetzelfde: een laag Gorilla Glass NBT (de versie van het verstevigde glas bedoeld voor convertible notebooks zoals dit model) voorzien van een antireflectiecoating. Die maakt reflecties hooguit wat donkerder; een mat paneel is nog altijd veel effectiever tegen invallend licht, maar heeft weer niet de prettige glij-eigenschappen van glas.
OLED versus LCD
We ontvingen van HP twee verschillende testmodellen van de Spectre x360 13 (eind 2019), die ook qua scherm van elkaar verschillen. De goedkopere Spectre x360 13-aw0200nd beschikt over het lcd-paneel, dat net als bij de vorige Spectre x360 13 (en de in december bekeken Envy x360 13) afkomstig is van AUO. Het scherm is zoals gebruikelijk van het ips-type en voorzien van een resolutie van 1920 x 1080 pixels. Dat levert een pixeldichtheid op van 166 ppi. HP belooft dat het scherm een piekhelderheid biedt van 400 nits en 100 procent van het sRGB-kleurbereik kan afdekken. Laptops die voor minder dan duizend euro worden verkocht laten het op die punten regelmatig afweten, maar voor een systeem in dit prijssegment mag je deze specificaties min of meer verwachten.
Het tweede testmodel, voluit genaamd Spectre x360 13-aw0600nd, beschikt over een oled-paneel dat wordt geleverd door Samsung. Pas sinds vorig jaar beginnen oled-schermen voor laptops breed verkrijgbaar te worden; hadden de eerdere oled-laptops die we bekeken allemaal een 15 inch-paneel, is deze Spectre de eerste laptop die we binnen hebben met een 13 inch oled-scherm. Dat heeft net als de 15 inch oled-schermen een 4K-resolutie (3840 x 2160) waarmee de pixeldichtheid op deze diagonaal liefst 332 ppi bedraagt, scherper dan de gemiddelde tablet. Het scherm heeft voorts een rgb-pixelindeling met de gebruikelijke drie subpixels per pixel, waar bij oled-schermen in smartphones over het algemeen een minder scherp paneel met Pentile-indeling (twee subpixels per pixel) wordt toegepast. Hoewel de pixeldichtheid hoog is, lijkt er bij de Spectre x360 13-aw0600nd een fijn 'raster' over beelden te liggen, dat vooral opvalt bij weergave van egale, lichte kleuren. We vermoeden dat de aanraakgevoelige laag over het scherm zichtbaar wordt. Ook subtiel zichtbaar is de structuur van het scherm zelf: de helderheid van verschillende beeldpunten lijkt een heel klein beetje te variëren, waardoor het beeld bij weergave van bijvoorbeeld egale grijze vlakken ietwat onregelmatig oogt.
Spetterend en fraai, maar niet in álles beter
Het grote voordeel van oled is de te behalen zwartwaarde van deze schermtechniek: doordat de pixels zelf licht geven, kunnen ze ook volledig uitdoven, waar er bij lcd-schermen altijd een beetje licht door het paneel heen 'lekt'. Daarnaast is de kleurruimte die oled-schermen kunnen weergeven aanzienlijk groter dan bij de meeste lcd's, met meer verzadigde kleuren tot gevolg. Dat geeft op oled-schermen een spetterende en fraaie weergave die zich uitstekend leent voor hdr-content, wat de meeste oled-laptops dan ook ondersteunen.
Het is niet alles goud wat er blinkt: oled is gevoeliger voor effecten als retentie, waarbij een contrasterend beeld dat een poosje op het scherm is geweest, nog even naijlt als je iets anders gaat bekijken. Potentieel problematischer is, dat de oled-pixels naar verloop van tijd ook permanente kleur- en helderheidsverschillen kunnen laten zien. Computerprogramma's kenmerken zich immers door statische beelddelen: bedieningselementen die je op voorspelbare plaatsen wilt aantreffen, zoals een taakbalk, een startmenuknop, en de datum en tijd. Het is niet duidelijk of en zo ja hoe de panel- en notebookfabrikanten willen voorkomen dat dit optreedt. Tijdens onze test was er niet voldoende tijd om te zien of dit probleem zich voordeed, maar het is een risico dat zeker vermeld dient te worden.
Een laatste nadeel van oled-schermen is dat ze over het algemeen gebruikmaken van pulsbreedtemodulatie (in het Engels ook wel pulse-width modulation of pwm) om de helderheid van het scherm te dimmen. Dat betekent in praktijk dat het scherm op lagere helderheidsinstellingen heel snel aan en uit knippert, waardoor je op het oog een lagere helderheid ervaart. Hoewel je de knipperingen niet of nauwelijks met het blote oog kunt zien, zijn de schakelfrequenties volgens sommigen toch laag genoeg om er last van de kunnen hebben. We hebben het oled-scherm van de Spectre x360 13-aw0600nd getest en inderdaad wordt bij dit model pwm-dimming toegepast op een relatief lage frequentie van minder dan 960 Hz.
Beide testmodellen van de Spectre x360 13 gefotografeerd met een sluitertijd van 1/1250: links het lcd-model, rechts het oled-model. Op de linkerfoto staan beide schermen ingesteld op volledige helderheid, terwijl we de helderheid op de rechterfoto op ongeveer 20 procent hebben ingesteld. Te zien is dat het oled-scherm hiervoor gebruikmaakt van pwm-dimming: het scherm knippert snel aan en uit om op het oog een lagere helderheid aan te nemen, iets dat met een foto met deze sluitertijd kan worden vastgelegd.
Hoewel de meeste computermonitoren inmiddels zijn voorzien van een 'flikkervrije' backlight, geldt dat lang niet altijd voor lcd-schermen van laptops. In dat opzicht is de Spectre x360 13-aw0600nd dus niet noodzakelijk in het nadeel ten opzichte van een concurrerende notebook. Uit onze test blijkt wel dat bij de Spectre x360 13-aw0200nd met lcd, geen pwm-dimming wordt toepast op een lage en potentieel storende frequentie.
Zoals in het kader aan de orde komt, biedt oled potentieel voordelen voor contrast en kleurbereik. Evenals de andere oled-laptopschermen dekt het paneel in de Spectre x360 13-aw0600nd bijna de volledige DCI-P3 kleurruimte af, zo belooft HP. Daarmee kan de oled-versie dus beduidend verzadigder kleuren weergeven dan de Spectre met lcd-scherm. Dankzij het contrastrijke paneel wordt tevens weergave van hdr-content mogelijk. Het paneel heeft daarvoor een Vesa DisplayHDR500 True Black-certificering in de wacht gesleept, wat erop duidt dat de piekhelderheid voor hdr-content 500 nits bedraagt. Voor sdr belooft HP een iets lagere maximale helderheid van 400 nits, gelijk aan de lcd-versie.
Kalibratie en kleurmodi
Een aantal eerdere oled-laptops die we hebben besproken, boden geen optie de zeer verzadigde kleuren van het paneel terug te regelen voor een natuurlijker weergave. De meeste standaard content (bijvoorbeeld websites, afbeeldingen, films en televisieseries in sdr) is immers helemaal niet gemaakt voor een scherm met zo'n breed kleurbereik. Daar heeft HP wél aan gedacht. In het systeemvak van de Spectre x360 13-aw0600nd vind je een tooltje genaamd 'HP Display Control' waarmee je kunt kiezen voor diverse kleurmodi: sRGB, Adobe RGB, DCI-P3, plus twee standen genaamd 'Standaard' en 'Origineel'. Bij de Spectre x360 13-ap0200nd met lcd-scherm is hetzelfde tooltje niet aanwezig.
- Modus sRGB
- Modus AdobeRGB
- Modus DCI-P3
We meten laptops standaard door in de kleurmodus waarmee ze uit de doos komen - in geval van de Spectre x360 13-aw0600nd dus de kleurmodus 'Standaard'. Die resultaten vind je in de vergelijking hieronder, maar uiteraard hebben we ook even gekeken naar de kalibratie in de 'sRGB', 'AdobeRGB' en 'DCI-P3' modi. Blijkens de testresultaten doen de diverse standen precies wat ze moeten doen. Het kleurbereik wordt relatief netjes teruggeregeld. In sRGB-modus zijn de kleuren iets oververzadigd, met name de kleur rood, in AdobeRGB-stand meten we juist een lichte onderverzadiging van groen. Voor een kleurdekking van 96 procent in deze stand hoeft HP zich echter zeker niet te schamen.
'HP Display Control.'
Kijken we naar de grijskalibratie in de diverse standen, dan zijn de resultaten minder florissant. In alle standen is het scherm duidelijk te groen, wat zich vertaalt in relatief hoge gemeten gemiddelde grijsafwijkingen (deltaE2000) van boven de 6. De kleurafwijking van wit komt zelfs boven de 10 uit. We beoordelen een afwijking van maximaal 5 nog met een voldoende.
Testresultaten sRGB-modus, gemeten bij een piekhelderheid wit van 150 cd/m².
Wanneer we het scherm van de HP Spectre x360 13-aw0600nd opnieuw doormeten op een lagere helderheid, verdwijnt de hoge grijsfout als sneeuw voor de zon. Ingesteld op een helderheid van wit van 150 cd/m² komt de gemiddelde grijsafwijking uit op slechts 2,3 in sRGB-modus. De andere standen bieden op deze helderheid vergelijkbaar lage grijsafwijkingen. In tegenstelling tot wat we bij monitoren doen, meten we laptops standaard door op de maximale schermhelderheid. Houd daar rekening mee bij het bekijken van de onderstaande grafieken; de Spectre x360 13-ap0600nd doet het daarin niet heel erg goed, maar op een lagere helderheid is de kalibratie beter voor elkaar.
Testresultaten helderheid, kleuren en contrast
We hebben de schermen van de twee Spectre-testmodellen zoals gebruikelijk nagemeten middels een X-Rite i1 Display Pro colorimeter in combinatie met de Portrait Displays CALman analysesoftware. In onderstaande grafieken herken je het goedkopere model met lcd-scherm, de Spectre x360 13-aw0200nd, aan een paars balkje. De duurdere Spectre x360 13-aw0600nd met 4K oled-paneel heeft een rode balk. Het Spectre-duo van vorig jaar duikt ook weer op in de grafieken. De Spectre x360 13-ap0400nd met Sure View-privacyscherm heeft een donkergrijze balk, de minder luxe Spectre x360 13-ap0100nd zonder die voorziening een lichtgrijze kleur. De in de inleiding genoemde 15 inch variant van de Spectre x360, nog met oude behuizing maar nieuwe configuratie, heeft tot slot een gele balk. We vergelijken de systemen met andere lichte, dunne en luxe convertibles en laptops met vergelijkbare eigenschappen en schermformaat.
- Max. helderheid
- Zwartwaarde
- Contrast
- DeltaE kleur
- DeltaE grijs
Qua maximale helderheid doen beide Spectre-convertibles wat HP belooft: we noteren een maximum van ruimschoots meer dan de 400 cd/m² die de fabrikant voor beide schermen opgeeft. Het resultaat is een stuk beter dan de vorige generatie Spectre x360 13-convertibles, die op het vlak van piekhelderheid tegenviel. Dat maakt de nieuwe laptops fijner in het gebruik in ruimtes met veel omgevingslicht. De geteste 15 inch Spectre x360 doet het overigens nog een stuk beter, evenals de Envy x360-ar0350nd; die twee zijn uitgerust met het eerder genoemde Sure View-privacyscherm.
Op het vlak van zwartwaarde en contrast heeft de oled-versie Spectre x360 13-aw0600nd uiteraard de beste papieren, al doet de Spectre x360 13-aw0200nd het ook zeker niet slecht. Zoals al bleek bij eerdere Envy- en Spectre-reviews, is het gemonteerde ips-paneel in staat tot een contrastwaarde van bijna 2000 : 1. Gelet op de gebruikte techniek is dat uitmuntend.
Kijken we tot slot naar de gemeten kleur- en grijsafwijkingen, dan heeft de lcd-versie hier de betere papieren, al is de kalibratie van het oled-paneel op een lagere helderheid zoals gezegd stukken beter. Opvallend genoeg doen beide Spectre x360 13's van begin 2019 het ook op de maximale helderheid beter qua grijskalibratie, met gemiddelde afwijkingen (deltaE2000) rond de 3, waar de beide Spectre x360 13-convertibles van eind 2019 rond de 5 scoren. Dat is hooguit met de hakken over de sloot voldoende.
Gedetailleerde grafieken voor kleur- en grijsafwijking van de Spectre x360 13-aw0200nd met lcd-paneel.
Voor wat betreft het kleurbereik blijkt de belofte van HP voor het lcd-model (100 procent sRGB) zo goed als te kloppen. We komen uit op 99,8 procent dekking en dat is een uitstekend resultaat, wat wordt gereflecteerd in de lage gemeten kleurafwijking van dit paneel. Hoewel je in dit segment geen genoegen hoeft te nemen met de écht fletse panelen die zo vaak in notebooks van minder dan 1000 euro worden gemonteerd, zijn er ook voor dit bedrag nog apparaten met een beperktere kleurdekking van 90 tot 95 procent sRGB.
4 besproken producten
Vergelijk | Product | Prijs | |
---|---|---|---|
![]() |
HP Spectre x360 13-aw0110nd (8AQ66EA)
|
Niet verkrijgbaar | |
![]() |
HP Spectre x360 13-aw0200nd
|
Niet verkrijgbaar | |
![]() |
HP Spectre x360 13-aw0250nd (8FH52EA)
|
Niet verkrijgbaar | |
![]() |
HP Spectre x360 13-aw0600nd (8RS47EA)
|
Niet verkrijgbaar |