Is kunstmatige intelligentie magie of wiskunde?
Kunstmatige intelligentie is langzaam maar zeker een hoeksteen van de moderne techindustrie aan het worden. Althans, dat ligt aan je interpretatie van het concept. Voor de een is een deeplearning AI ogenschijnlijke magie; een allesomvattende supercomputer die alles over iedereen weet in het verleden, het heden en zelfs in de toekomst. Voor de ander is de technologie niet veel meer dan relatief ingewikkelde wiskunde, het praktisch toepassen van een algoritme in zeer specifieke scenario's. De zes experts die we voor dit artikel spraken, schetsen een genuanceerd spectrum van de interpretatie van het concept 'kunstmatige intelligentie'.
Pragmatisch
Aan de ene kant zijn er de meer pragmatische denkers, die AI zien als een basaal hulpmiddel, een utilitair concept. Jasper Wognum, CEO van BrainCreators, ontwikkelt AI voor de visuele inspectie van bijvoorbeeld een wegdek of producten die uit een fabriek rollen. Hij stelt: "De abstractie 'AI' moet ons leven eenvoudiger maken. We maken machinelearning-algoritmes voor specifieke doeleinden. Het is geen allesomvattende technologie, geen revolutionair fenomeen. Het is gewoon wiskunde die voorlopig alleen in een hele specifieke context werkt."
Allesomvattende oplossing
Aan de andere kant van het spectrum heb je mensen die kunstmatige intelligentie zien als een soort 'heilige graal'. Hilary Richters en Sjoerd Kampen, beiden directeur bij adviesbureau Deloitte en verantwoordelijk voor het onderwerp digitale ethiek en verantwoorde AI, helpen klanten bij het maken van een bewuste keuze wat betreft AI. "Vanwege een gebrek aan kennis over het onderwerp kan er soms een soort 'mystificatie van AI' ontstaan."
Dit kan vervolgens helemaal doorschieten, aldus Alix Rübsaam, onderzoeker op het gebied van filosofie van technologie. Ze schetst een beeld van extreme post-humanisten: "Aanhangers van deze stroming kunnen het menszijn zien als een overstijgbare conditie. Ze proberen zich door middel van technologie te ontwrikken uit de vleesgevangenis."
Voor sommigen is technologie dus niet simpelweg een hulpmiddel voor het ontgrendelen van een smartphone of het uitproberen van een meubelstuk. Het kan een manier zijn om de mens verder te laten evolueren en hem te verrijken met nieuwe mogelijkheden. Een van die nieuwe mogelijkheden kan oneindig denkvermogen zijn, een interpretatie van een neuraal netwerk (een aaneenschakeling van algoritmes dat in zekere zin niet heel anders werkt dan het menselijk brein).
Complex grijs gebied
Ergens tussen die twee uitersten verkeert Mark Woods, Chief Technical Advisor bij Splunk, een bedrijf dat 'geavanceerde operationele dataverwerkingstoepassingen' en analytics-hulpmiddelen maakt op basis van machinelearning-algoritmes. Hij suggereert dat algoritmes, de bouwstenen van een AI, inderdaad gewoon wiskunde zijn. Het wordt daarentegen wel steeds lastiger om die wiskunde te begrijpen. "Wanneer je deeplearning aan het geheel toevoegt, krijg je code die vervangen wordt door data; de AI codeert als het ware zichzelf." Het is geen schande om dat tenminste een beetje magisch te noemen.
De mens als boosdoener
Kortom, er zijn veel interpretaties van het concept AI, maar er is ook een gemene deler. We scheppen AI naar ons evenbeeld, zo benadrukken alle experts, en daardoor is de technologie per definitie onvolmaakt. Daarmee lijkt AI altijd meer dan wiskunde. Wat wij als mens toevoegen aan een machinelearning-proces is niet in cijfers uit te drukken.
