ATI Radeon HD 3850/3870 test

RV670

De nieuwe RV670 chip is in de basis identiek aan de R600 chip, welke we kennen van de Radeon HD 2900 XT. Sterker nog, als we kijken naar de blokschema's van de R600 en RV670 zijn er eigenlijk vrijwel geen verschillen te ontdekken. Net als de R600 heeft de nieuwe GPU de beschikking over 320 unified shaders en 16 texture units. Op één aspect zijn de specificaties bij de nieuwe chip wat teruggeschaald, maar aan de andere kant kent de RV670 ook een aantal zaken die zijn voorloper moest missen. Het belangrijkste verschil is echter het productieprocédé: de originele R600 werd gemaakt binnen een 80 nm procédé en had met 700 miljoen transistors een opppervlak van 408 mm². De nieuwe RV670 wordt gemaakt in een state-of-the-art 55 nm proces en hoewel het aantal transistors slechts beperkt is geslonken (van 700 naar 666 miljoen), is de chip meer dan twee keer zo klein: 192 mm² meet ATI's nieuwe GPU. Saillant detail; de nieuwe ATI GPU wordt dus in een moderner procédé gefabriceerd dan AMD's allernieuwste CPU's!

De nieuwe RV670 (rechts) is ruim 2x kleiner dan de R600 (rechts).

Die kleinere afmetingen zorgen er bovenal voor, dat de nieuwe GPU veel goedkoper kan worden geproduceerd dan zijn voorloper. Geen wonder dat ATI, zoals we verderop zullen zien, kaarten met een vergelijkbaar (of zelfs beter) prestatieniveau als de Radeon HD 2900 XT voor een veel lagere prijs in de winkel kan leggen. De kleinere transistors zorgen er ook voor dat het stroomverbruik flink wordt teruggedrongen. Bovendien heeft ATI voor het eerst de energiebesparingstechnieken die men in haar mobiele 3D-chips gebruikt (bekend onder marketing naam ATI PowerPlay) ook in een desktop GPU ondergebracht. Het resultaat: de op de RV670 gebaseerde Radeon HD 3870 presteert beter dan de Radeon HD 2900 XT, maar gebruikt ruwweg slechts de helft van de energie.

Het stroomverbruik van de nieuwe kaarten is drastisch beperkt.

De kleinere transistors zijn zeker niet de enige verbetering bij de RV670. Allereerst is de nieuwe GPU, net als nVidia's G92 overigens, compatible met PCI-Express 2.0, de nieuwe variant van de bekende interface die een dubbel zo hoge doorvoersnelheid mogelijk maakt. De nieuwe kaarten werken uiteraard ook probleemloos in moederborden met PCI-Express 1.1 sloten. ATI geeft zelf aan dat de hogere snelheid van PCI-Express 2.0 geen overbodige luxe is wanneer je drie of vier van de nieuwe videokaarten gaat combineren in een Triple- of Quad-CrossFire opstelling, waarover meer later in dit artikel.

Een ander belangrijk verschil is dat ATI de UVD technologie, ofwel de hardwarematige videodecoder, nu ook in de RV670 heeft ondergebracht. De UVD kennen we al van de Radeon HD 2400 en HD 2600 kaarten, maar was niet aanwezig in de 2900 XT.  Dankzij UVD worden met behulp van H.264 of VC-1 gecodeerde HD-films, afkomstig van Blu-ray of HD-DVD films, volledig hardwarematig gedecodeerd, ofwel met een minimale CPU-belasting. Dat is prettig, want zelfs de allersnelste dual- en quad-core processors hebben een flinke kluif aan H.264 video in 1080p HD-resolutie. De ondersteuning voor VC-1 video - waar overigens het gros van de HD-DVD schijven op is gebaseerd - is overigens uniek bij ATI, nVidia moet dat missen. Eerdere tests van ons wezen al uit dat de beeldkwaliteit van de UVD-decoder bijzonder goed is en zodoende zijn we verheugd dat de technologie nu ook een plekje in ATI's high-end kaarten heeft gekregen.

Last but not least is de RV670 voorzien van ondersteuning voor DirectX 10.1, de nieuwe versie van de 3D aansturingssoftware die deel gaat uitmaken van Windows Vista SP1. Hoewel DirectX 10.1 slechts enkele marginale verbeteringen ten opzichte van versie 10 brengt, is het ontegenzeggelijk zo dat mochten er ooit games komen die echt versie 10.1 vereisen, deze niet op bestaande DirectX 10 kaarten werken - of met minder 3D-effecten in een DX10 compatibiliteitsmodus. Een uitgebreid artikel over DirectX 10.1 vind je in Hardware.Info Magazine #5/2007, dat nu in de winkel ligt. Hier heeft ATI een duidelijk voordeel op nVidia, aangezien de nieuwe 8800 GT DX10.1 functionaliteit moet missen.

Zoals gezegd; op één vlak moet de RV670 in zijn voorloper zijn meerdere erkennen; waar de R600 van een unieke 512-bit geheugenbus gebruik maakte, is deze bij de nieuwe GPU teruggebracht tot een meer gangbare breedte van 256 bit. Dit is overigens voornamelijk uit kostenbesparing gedaan; met een 256-bit bus kan de chip toe met veel minder pinnetjes, is het mogelijk om de chip kleiner uit te voeren en kan de bord-layout ook een stuk simpeler. Het stapje terug qua geheugenbandbreedte heeft natuurlijk een impact op de prestaties, maar dat wordt zoals de testresultaten laten zien, door andere factoren ruimschoots gecompenseerd.