'Retina' van Iiyama: Iiyama ProLite XB2779QQS 5K-monitor review

Uniformiteit

Op het vlak van de uniformiteit stelt de XB2779QQS niet teleur, waarbij moet worden opgemerkt dat deze test altijd een momentopname is van een bepaald testexemplaar. Kijken we allereerst naar de uniformiteit van wit, dan zien we dat de laagst gemeten witwaarde 87 procent van de hoogste bedraagt, een net resultaat. Ook de verhouding tussen de gemiddelde en hoogste witwaarde is met 93 procent keurig.

In de review van de XB2779QS besteedden we veel aandacht aan het fenomeen backlight bleeding, dat op schermen met een glasplaat extra zichtbaar zou zijn doordat de backlight reflecteert in het glas voor het paneel. Bij de XB2779QQS hebben we dat niet kunnen bespeuren: onder normale werkomstandigheden maakt zwart een nette en egale indruk. Onze ervaringen worden bevestigd door de meetresultaten, die uitwijzen dat de uniformiteit van zwart bij ons testexemplaar inderdaad prima voor elkaar is.

Let op, de kleuring van de vakjes bij de uniformiteit van zwart, wit en het contrast is gerelateerd aan de resultaten van de deelmetingen op het betreffende model, en dus niet aan absolute waardes.

• Voor zwart geldt, hoe lager de gemeten waarde, des te beter (=groener); hoe hoger, des te slechter (=roder).
• Voor wit is de kleurcodering anders, want daar stellen we immers in op een specifieke helderheid van 150 cd/m². Daarom zijn waardes die deze instelling dichter benaderen groen, waardes die er vanaf wijken worden rood gekleurd - hoe meer ze afwijken, des te roder.
• Voor het contrast is het hoogste contrast groen, het laagste rood - en de waardes er tussenin worden met tussenliggende kleuren gemarkeerd - groener is beter, roder is slechter. We benadrukken hier nog maar eens, dat het relatieve waardes zijn: een contrast van 1702:1 is erg goed, maar als het hoogst gemeten contrast 2581:1 is, wordt de eerstgenoemde waarde wel in rood gemarkeerd.
• Bij de kleurtemperatuur zijn metingen blauwer naarmate ze lager zijn, geler naarmate ze hoger zijn.
• Ten slotte de kleurafwijking: hier zie je in de vakjes een getal voor de DeltaE waarde, waarbij waardes onder de drie met het blote oog amper waarneembaar zijn. De kleur van de vakjes geeft de kleurafwijking van grijs aan.

Retentie

Het eerste testexemplaar van de XB2779QQS dat we van Iiyama ontvingen, vertoonde een probleem dat we nog niet eerder hebben gezien op een lcd-monitor. Nadat we een testbeeld eventjes lieten staan op het scherm, en vervolgens naar een andere weergave overschakelden, ijlde het eerste beeld nog een poosje na. Deze retentie was vooral zichtbaar bij overgangen van felwit naar donkergrijs - in andere situaties was het probleem veel minder duidelijk zichtbaar. Erg lang duurde het echter niet voordat een beeld bleef staan: al na minder dan een minuut zagen we retentie. In de juiste omstandigheden, bijvoorbeeld een overgang van een browservenster naar het donkergrijze Photoshop, was het effect duidelijk genoeg om irritant te zijn.

Uiteraard hebben we onze ervaringen voorgelegd aan Iiyama, die ons daarop een tweede testmodel verstrekte met de belofte dat het retentieprobleem daarop niet zichtbaar was. We hebben die monitor dezelfde retentietest laten doen als het eerste exemplaar, om er zeker van te zijn dat het probleem inderdaad niet optrad: het weergeven van een zwart-wit geblokt 'checkerboard'-patroon voor vijf minuten op volledig scherm, om vervolgens over te schakelen op een egaal grijs beeld. Inderdaad was er op het tweede exemplaar niks van de retentie te zien, terwijl het bij de eerste monitor meer dan een minuut duurde voor het vakjespatroon geheel was uitgewist.

Nader onderzoek leert dat het retentieprobleem vaker optreedt bij het lcd-paneel dat Iiyama voor deze monitor gebruikt, afkomstig van fabrikant LG Display. Ditzelfde paneel wordt ook in veel andere 5K-schermen toegepast, zoals het LG Ultrafine 5K Display en de Apple iMac Retina. Op het internet zijn klachten te lezen van gebruikers van die monitoren die eveneens storende retentie ervaren. Ook bij andere panelen van LG Display met een extra hoge ppi-waarde, gebruikt in bijvoorbeeld de 'Retina' Macbook Pro, schijnt het probleem zich soms voor te doen - zoveel, dat Apple er zelfs een speciale supportpagina voor heeft aangemaakt.

Op grond van de twee schermen die we hebben getest, kunnen we geen uitspraken doen over hoe vaak het probleem zich voordoet bij de Iiyama XB2779QQS. De fabrikant heeft ons laten weten dat zij de retentie zelf ook niet eerder zijn tegengekomen, waardoor het mogelijk is dat het euvel zich maar op een klein deel van de schermen voordoet. Doet het probleem zich voor, weet dan dat er exemplaren zijn die probleemloos functioneren.