Op de valreep: nieuwe AMD Socket 939 moederborden van ABIT, DFI en Sapphire.

ABIT AN8 32X

Bij de eerste generatie nForce 4 SLI moederborden kregen beide videokaarten slechts de beschikking over 8 PCI-Express lanes zodra je van SLI gebruik ging maken. Eind vorig jaar brachten ASUS en MSI de eerste nForce 4 SLI moederborden op de markt die twee kaarten van elk 16 PCI-Express lanes kunnen voorzien. In die categorie past ook de nieuwe ABIT AN8 32X. Op het bord vinden we twee centrale chips die dit mogelijk maakt. De nForce 4 SPP 100 (codenaam C51D) fungeert als een surrogaat north bridge en voorziet het bovenste PCI-Express x16 slot van 16 lanes. Via een HyperTransport verbinding is aan de SPP 100 een normale nForce 4 SLI chip aangesloten. Biedt verzorgt de 16 lanes voor het twee slot, maar daarnaast ook alle andere chipset taken, zoals Serial ATA controller en dergelijke.

Het AN8 32X biedt naast twee videokaarten ruimte aan twee PCI-Express x1 en twee PCI uitbreidingskaarten. Voor DDR400 geheugenmodules zijn vier sloten beschikbaar. De nForce 4 chip biedt ondersteuning voor vier Serial ATA 300 drives, indien gewenst in RAID 0, 1 of 5 configuratie. Achter de CPU-socket vinden we een Silicon Image 3132 controller die nog twee Serial ATA 300 poorten voor zijn rekening neemt. De plaatsing hiervan is op zijn minst curieus en kan in veel gevallen leiden tot problemen met te korte Serial ATA kabels. Liever hadden we gezien dat één van beide extra SATA-poorten extern was uitgevoerd. Het moederbord biedt uiteraard Gigabit LAN, uitgevoerd door middel van een Vitesse VSC8201 PHY-chip, een oude bekende op nForce 4 moederborden. De nVidia chipset biedt helaas geen ondersteuning voor High Definition Audio, op het ABIT bord vinden we zodoende een good-old Realtek ALC850 7.1-kanaals AC97 chip. Prettig is dat ABIT het bord aan de achterzijde heeft voorzien van zowel een optische audio uit- als ingang. Bij de I/O-aansluitingen missen we overigens de parallelle poort en seriële poort: jaren geleden had ABIT al de visie dat deze legacy-aansluitingen van high-end borden moesten verdwijnen. Wel heeft ABIT een Firewire aansluiting tussen de andere aansluitingen verstopt.

Stille PC's is de nieuwe trend en daar gaat ook ABIT in mee. Door middel van een heatpipe-constructie wordt de warmte van de nForce 4 SLI chipset afgevoerd naar een groot koelblok op de spanningsstabilisatoren achter de processor. De SPP 100 chip heeft genoeg koeling aan een eigen passieve koelblok. Geheel in lijn met de wensen van de doelgroep is het HEX-display dat we in de buurt van de CPU-socket terugvinden. Hier zijn de BIOS post-codes af te lezen, een handige leidraad bij het opsporen van problemen.

De belangrijkste doelgroep voor ABIT is en blijft overklokkers. Deze komt men tegemoet dankzij de uitgebreide µGuru BIOS: in deze BIOS kunnen alle voltages en fansnelheden van het systeem uitstekend gemonitord worden en kan alles van alarmen worden voorzien. Wat een beetje tegenvalt zijn de mogelijkheden qua voltage tweaking: de CPU gaat redelijk hoog tot 1.7 Volt, maar voor de geheugenmodules gaat ABIT niet verder dan 3.2 V. Chipset, HyperTransport en PCI-Express voltages kunnen niet verhoogd worden. Het bord mist een dynamisch overklok systeem - waar die-hard overklokkers sowieso geen gebruik van willen maken - maar wordt wel gebundeld met handige µGuru software, waarmee vrijwel alle overklokinstellingen vanuit Windows geregeld kunnen worden. Deze software biedt ook mogelijkheden om verschillende profielen aan te maken, zodat je eenvoudig kunt schakelen tussen wel en niet overklokt.

De adviesprijs van het ABIT AN8 32X moederbord bedraagt € 195, waarmee het moederbord wat goedkoper is dan de ASUS A8N32-SLI Deluxe en MSI K8N Diamond, de twee andere nForce 4 SLI 16X borden die we hebben getest. Het is moeilijk om een beste van de drie aan te wijzen. Het grootste voordeel van het ABIT bord is de genoemde µGuru BIOS en software. Daar staat tegenover dat ASUS en MSI dual Gigabit-LAN hebben. ASUS heeft daarnaast een externe SATA-poort, terwijl MSI juist een Creative Audigy geluidschip op haar nForce 4 16X bord heeft geplaatst. In onderstaande tabel zijn de specificaties van deze drie borden te vergelijken.

Algemeen
Merk	ABIT	ASUS	MSI
Productnaam	AN8 32X	A8N32-SLI Deluxe	K8N Diamond Plus
Productcode			MS-7220
Processor / Chipset / Geheugen
Formaat	ATX	ATX	ATX
Ondersteunde processor(s)	AMD Athlon 64 (FX)	AMD Athlon 64 (FX)	AMD Athlon 64 (FX)
CPU socket	Socket 939	Socket 939	Socket 939
Type processorbus	1000 MHz HyperTransport	1000 MHz HyperTransport	1000 MHz HyperTransport
Type geheugen	DDR400	DDR400	DDR400
Dual-channel geheugen
Chipset - North bridge	nVidia nForce 4 SPP 100	nVidia nForce 4 SPP 100	nVidia nForce 4 SPP 100
Chipset - South bridge	nVidia nForce 4 SLI	nVidia nForce 4 SLI	nVidia nForce 4 SLI
Uitbreidingssloten
PCI-Express x16 sloten	2	2	2
PCI-Express x4 sloten	0	1	1
PCI-Express x1 sloten	2	0	2
AGP-sloten	0	0	0
PCI-sloten	2	3	2
DDR DIMM-sloten	4	4	4
DDR2 DIMM-sloten	0	0	0
Connectiviteit
USB 2.0 - Totaal	6	10	10
USB 2.0 - Onboard aansluitingen	3	4	4
IEEE 1394 controller	TI TSB43AB22A	TI TSB43AB22A	VIA VT6306
Bluetooth
Netwerk
LAN - Chip	Vitesse VSC8201	Marvell Alaska 88E1111	Marvell Alaska 88E1115
LAN - Snelheid	1000 Mbit/s	1000 Mbit/s	1000 Mbit/s
LAN 2 - Chip		Marvell Yukon 88E8053	Marvell Yukon 88E8053
LAN 2 - Snelheid		1000 Mbit/s	1000 Mbit/s
WLAN - Chip
WLAN - Snelheid
Audio
Onboard audio - Kanalen	7.1 kanaals	7.1 kanaals	7.1 kanaals
Onboard audio - Codec chip	Realtek ALC850	Realtek ALC850	Creative CA0106-DAT
Onboard audio - Codec type	AC97	AC97	Hardware DSP
S/PDIF ingang
S/PDIF uitgang
Dolby Digital Live
Storage
Parallel ATA aansluitingen	2	2	2
Serial ATA aansluitingen	6	6	6
Extra PATA (RAID) controller
Extra SATA (RAID) controller	Silicon Image 3132	Silicon Image 3132	Silicon Image 3132
SCSI controller
Serial ATA AHCI compatible
Koeling / Overklokken
FAN aansluitingen	5	5	3
AMD Cool'n'Quiet
Fan snelheid afhankelijk van temperatuur
Chipset koeler	Passief	Passief	Actief
Maximale FSB frequentie	400 MHz	400 MHz	450 MHz
CPU voltage tweaking (maximaal)	1.7 V	1.5625 V	2 V
Geheugen voltage tweaking (maximaal)	3.2 V	3.2 V	4.1 V
North bridge voltage tweaking (maximaal)	0	1.3 V	1.5 V
South bridge voltage tweaking (maximaal)	0	1.6 V	0
HyperTransport voltage tweaking (maximaal)	0	1.3 V	0
PCI-Express voltage tweaking (maximaal)	0	0	1.85 V
Software overklokken
Dynamisch overklokken
Alarm bij kapotte fan
Alarm bij hoge CPU-temperatuur
Shutdown bij kapotte fan
Shutdown bij hoge CPU-temperatuur
Multiplier instelbaar
PCI klokfrequentie instelbaar
PCI-Express klokfrequentie instelbaar
Heatsinks op spanningsstabilisatoren
Videokaart overklokken via BIOS
Overig
voedingsaansluiting	24 pins	24 pins	24 pins
Onboard speaker
Dual BIOS
Boot-menu in BIOS
Flash-programma in BIOS
Probleem diagnose
Automatisch BIOS-update programma (Windows)
Power recovery
iRDA aansluiting
Extra's	LED-jes onder het moederbord, OTES Heatpipe Systeem	SATA-aansluiting op I/O-bracket, Radiale fans voor spanningsstabilisatoren	MSI Core Cell, Chipset heatpipe koeling, Jumper voor 4,1 Volt voor geheugen, gebundelde Cooler Master Musketeer III
Audio test
Frequency response [+]	0.21 dB	0.19 dB	0.18 dB
Frequency response [-]	1.01 dB	0.78 dB	0.31 dB
Noise level	73.3 dBA	79.9 dBA	95.5 dBA
Dynamic range	72.5 dBA	81 dBA	92.2 dBA
Total Harmonic Distortion (THD)	0.019 %	0.056 %	0.0022 %
Intermodulation Distortion (IMD) + Noise	0.09 %	0.076 %	0.015 %
Stereo crosstalk	69.2 dB	81.6 dB	92.6 dB
IMD+N (Swept frequency)	0.1 %	0.138 %	0.025 %
Benchmarks
PCMark05 - System	5349	5281	5491
PCMark05 - CPU	4124	4092	4093
PCMark05 - Memory	3743	3491	3834
PCMark05 - Graphics	6331	5768	6376
PCMark05 - HDD	6142	6689	6636