Generatie
Ten eerste is er de generatie van het werkgeheugen. Vandaag de dag is het in 2012 geïntroduceerde ddr4 verreweg de meest gangbare versie voor nieuwe hardware. Toch zijn er bij mensen thuis ook nog genoeg systemen te vinden die van ddr3 gebruik maken, zoals de populaire Intel Haswell-generatie en AMD’s FX-serie. Ddr4 is simpelweg een evolutie van het uit 2007 stammende ddr3, net zoals ddr3 een evolutie was van ddr2.
Echt grote stappen hebben we sinds de overgang naar ‘double data rate’ niet meer gezien. Kort gezegd maakt ddr4 wederom een hogere snelheid mogelijk en daarmee meer bandbreedte, bij een lagere spanning op de modules, met als voornaamste keerzijde dat de latency’s weer wat toenemen.
| Generatie | Klokfrequentie (MHz) | Naamgeving |
|---|---|---|
| DDR | 166,5 MHz | DDR-333 / PC-1600 |
| DDR | 200 MHz | DDR-400 / PC-3200 |
| DDR2 | 333,5 MHz | DDR2-667 / PC2-5333 |
| DDR2 | 400 MHz | DDR2-800 / PC2-6400 |
| DDR3 | 666,5 MHz | DDR3-1333 / PC3-10600 |
| DDR3 | 800 MHz | DDR3-1600 / PC3-12800 |
| DDR4 | 933 MHz | DDR4-1866 / PC4-14900 |
| DDR4 | 1066,5 MHz | DDR4-2133 / PC4-17000 |
| DDR4 | 1200 MHz | DDR4-2400 / PC4-19200 |
| DDR4 | 1333 MHz | DDR4-2666 / PC4-21333 |
| DDR4 | 1600 MHz | DDR4-3200 / PC4-25600 |
De processor moet ondersteuning hebben voor deze standaard in de geheugencontroller. In de regel is er ondersteuning vanuit de controller voor één standaard, maar er zijn voorbeelden van geheugencontrollers die meerdere ondersteunen. Intels Skylake-processors ondersteunen bijvoorbeeld zowel ddr3 als ddr4, en bij AMD’s Phenom II- en Athlon II-processors werden ddr2 én ddr3 ondersteund. De huidige generatie processors van Intel kan echter niet overweg met ouder geheugen.
Ddr4 verschilt fysiek van formaat met ddr3; hoewel de modules even lang zijn, hebben ze een inkeping op een andere plaats. Standaard zijn ze ook 0,9 mm hoger, maar van dat verschil zal je in de praktijk weinig merken. De inkeping op een andere plaatst voorkomt dat je per ongeluk een module in een verkeerd slot steekt. Ook zonder inkeping in het slot zou dat niet werken, want ddr4 telt 288 ‘pinnen’ oftewel verbindingspunten, versus 240 bij ddr3. Net als eerder zijn er twee form factors, voor desktops dimm oftewel dual inline memory modules, en voor mini-pc’s en laptops sodimm, waarbij ‘so’ voor small outline staat.
Single-sided en dual-sided
Een ander zichtbaar verschil is er tussen modules met chips aan één kant (single-sided) en chips aan twee kanten (dual-sided). De hoogste capaciteit modules zijn altijd dual-sided. In het verlengde hiervan is er nog de kwestie of een module single-rank of dual-rank is. Bij single rank geheugen heeft de module één set chips die als geheel te benaderen valt, terwijl bij dual rank er twee sets bij elkaar zitten die niet tegelijkertijd toegankelijk zijn. In de praktijk is het zo dat een single sided geheugenmodule ook single rank is, en een dual sides module ook dual rank.
Voor overklokken geeft een single rankmodule het meeste kans op succes, voor de grootste hoeveelheid geheugen ben je juist bij dual sided en dus dual rank beter uit. Voor de compatibiliteit maakt het voor de meeste toepassingen tegenwoordig niet meer uit, maar controleer dit wel altijd in de handleiding van je moederbord (of laptop) voordat je tot aanschaf over gaat – soms worden modules met hoge capaciteit chips niet ondersteunt, in welk geval je beter voor dual-sided kunt kiezen, en soms kan er een probleem zijn met het aansturen van dual-rank, als je alle sloten op het moederbord vult.
Een niet zichtbaar, maar belangrijk fysiek kenmerk ten slotte: ddr4 werkt standaard op 1,2 volt, maar er is ook een high-voltage variant van 1,35 volt en een low voltage versie van 1,05 volt.
