Zestien oplaadbare AA batterijen getest

Technische verschillen

We beperken ons hierbij voor dit artikel tot AA of penlite batterijen, waarvan oplaadbare varianten feitelijk altijd een nikkel-metaalhydride (NiMH) samenstelling hebben. Voorheen waren oplaadbare AA batterijen vaak gebaseerd op nikkel-cadmium (NiCD). Vanwege de aanwezigheid van het giftige cadnium mogen die batterijen tegenwoordig niet meer verkocht worden. Bij niet-oplaadbare batterijen heb je meer smaken. Hoewel zink-koolstofbatterijen steeds schaarser worden, hebben we ze toch in onze vergelijkende grafiek opgenomen, samen met de gangbare alkaline-cellen en de veel duurdere lithium-gebaseerde batterijen.

Als we oplaadbare batterijen vanuit prestatieperspectief vergelijken met hun niet-oplaadbare tegenhangers, dan vallen een paar zaken op. In de grafiek zien we dat de lithiumbatterij (geel) met afstand de beste prestaties levert. Bij een vaste ontlaadstroom van 0,5 ampère weet de iiquu lithium AA-batterij die wij als voorbeeld gebruiken zowel de hoogste gemiddelde spanning als ook de hoogste totale capaciteit te leveren. Lithiumbatterijen verliezen bovendien slechts weinig spanning gedurende het grootste deel van het ontlaadproces. Toch is dit type batterijen (nog) niet populair omdat de aanschafprijs érg hoog is.

Het meest gangbaar zijn alkalinebatterijen en als voorbeeld daarvan hebben we de Duracell Ultra Plus AA (blauw) genomen. Deze heeft een hogere beginspanning dan de lithiumcel, maar zakt tijdens het ontladen continu in spanning. De Varta Superlife Zink-kool batterij (paars) presteert dramatisch slecht wanner deze met 0,5 ampere ontladen wordt. Niet alleen zakt de spanning snel in, de totale capaciteit is ook zeer laag.

De ontlaadcurve van een NiMH accu (rood) lijkt op die van een lithium batterij (geel), en is veel vlakker dan die van alkaline (blauw) en zink-kool (paars) batterijen.

Vergelijken we deze drie niet-oplaadbare batterijen met de GP ReCyko+ 2600 NiMH-batterij (rood), dan zien we dat deze weliswaar een significant lagere beginspanning heeft dan zowel de alkaline- als de lithiumbatterij, maar dat van spanningsval gedurende het grootste deel van het ontlaadproces nauwelijks sprake is. Sterker nog, nadat er 1 Wh aan energie aan de cellen is onttrokken, zakt de spanning van de alkalinebatterij onder die van de NiMH-batterij. We zien bovendien dat de NiMH-batterij in totaliteit méér energie levert dan deze alkinebatterij. Dit geldt niet alleen voor de GP NiMH-batterij in dit voorbeeld, dertien van de zestien geteste NiMH-batterijen hebben een grotere capaciteit dan de Duracell Ultra Plus, die in onze eerdere test het best scoorde van alle alkalinebatterijen die wij tot nu toe getest hebben.

Een kanttekening die we hierbij moeten plaatsen is dat dit plaatje er anders uitziet bij een hogere- of lagere ontlaadstroom. Bij een hogere ontlaadstroom zal NiMH relatief nóg beter presteren ten opzichte van alkaline, terwijl bij (zeer) lage ontlaadstromen alkaline juist in het voordeel is. Daardoor kan je als vuistregel zeggen dat alkalinebatterijen beter presteren in apparaten als klokjes, weegschalen en thermostaten, terwijl oplaadbare NiMH-batterijen betere prestaties leveren in zaklampen, speelgoed en scheerapparaten.

Zelfontlading

De hiervoor besproken prestatieverschillen tussen NiMH en alkaline, de meest gangbare oplaadbare en niet-oplaadbare batterijtypen, houden echter geen rekening met zelfontlading. Daarmee doelen we op het verlies aan capaciteit dat ontstaat wanneer batterijen niet gebruikt worden. Bij alkalinebatterijen is van zelfontlading feitelijk geen sprake. Volgens fabrikantopgave zouden moderne alkalinebatterijen na 15 jaar nog meer dan 90% van hun originele capaciteit kunnen leveren. Moderne NiMH-batterijen hebben ongebruikt na één jaar echter doorgaans nog maar 20% tot 50% van hun originele capaciteit over. Er zijn op dit vlak wel grote verschillen, en oudere NiMH-batterijen verliezen veel sneller capaciteit dan modernere varianten. Desalniettemin is zelfontlading nog een reden waarom het gebruik van NiMH-batterijen in apparaten met een heel laag energieverbruik niet voor de hand ligt.

Ready to use?

Omdat voortgang van de technologie ervoor heeft gezorgd dat NiMH-batterijen tegenwoordig een veel lagere zelfontlading hebben, claimen veel fabrikanten dat hun batterijen pre-charged of ready to use zijn. Dit betekent dat je de batterijen niet eerst hoeft op te laden, maar ze direct kunt gebruiken. In hoeverre dit écht het geval is, hangt uiteraard wél af van hoe lang de batterijen in het schap hebben gelegen. Batterijen die vers (geladen) uit de fabriek komen, zullen meer capaciteit leveren dan dezelfde batterijen die al een half jaar in de winkel hebben geleden. Helaas is het in de praktijk niet altijd goed te zien hoe oud of nieuw batterijen zijn. In sommige gevallen vermeldt de fabrikant de productiedatum duidelijk op de verpakking of  is deze op de batterij zelf terug te vinden. In andere gevallen gebruiken fabrikanten codes die voor consumenten onduidelijk zijn, of is er in het geheel geen verwijzing naar de productiedatum. Wij hebben getracht onze testbatterijen zoveel mogelijk in te kopen bij winkels die veel batterijen verkopen, en waar de kans op het kopen van oude batterijen dus zo klein mogelijk is. Desondanks hebben we batterijen in deze test waarvan de jongste samples die we konden bemachtigen ruim een jaar uit waren, en de Ikea Ladda 1000 batterijen in deze test zijn volgens de verpakking zelfs geproduceerd in het begin van 2016.