5 soundbars tot 500 euro review: bioscoopgeluid bij de tv

Inleiding

Platte televisies zijn een lust voor het oog, maar helaas niet voor het oor. Hoe dunner de tv, hoe minder ruimte er is voor luidsprekers en bijbehorende klankkasten. Voor goed geluid heb je dan ook externe luidsprekers nodig. Soundbars zijn erg populair door de geringe vereiste ruimte. Wij testen er vijf met een prijskaartje van maximaal 500 euro.

De kwaliteitsverbetering bij televisies is nog nooit zo groot geweest als de afgelopen twee decennia. Waar de overgang van beeldbuizen naar platte schermen aan het begin van dit millennium in eerste instantie met een (kleine) teruggang in beeldkwaliteit gepaard ging, bieden moderne 4k lcd- en oled-schermen niet alleen grofweg een zestienmaal hogere resolutie, maar ook een groter dynamisch bereik en veel nauwkeurigere kleurweergave.

Op één punt zijn high-end televisies daarentegen overduidelijk achteruit gegaan ten opzichte van hun beeldbuisvoorgangers, en dat is op het punt van geluidskwaliteit. We willen met z’n allen vooral platte tv’s, die vlak tegen de muur gehangen kunnen worden, met een extreem dunne lijst rond het scherm. Dat betekent dat fabrikanten compromissen moeten maken qua geluid. De vraag om zo dun mogelijke schermranden brengt met zich mee dat er geen ruimte is om luidsprekers náást het scherm aan te brengen, waardoor de luidsprekers bij de meeste televisies tegenwoordig onderin de behuizing zitten en hun geluid recht naar beneden afstralen. Omdat tv’s bovendien ook niet diep mogen zijn, worden er doorgaans extreem dunne, langwerpige drivers gebruikt die een zeer beperkt oppervlak hebben. Dat is in de praktijk geen gelukkige combinatie. Geluid dat naar beneden wordt afgestraald mist focus, wat het stereobeeld niet ten goede komt, en bovendien reflecteren hoge tonen anders dan lage, waardoor het geluidsbeeld sowieso niet optimaal is. Televisiefabrikanten proberen dit softwarematig op te lossen, maar er zijn beperkingen aan wat hiermee mogelijk is.

Het grootste probleem is echter dat de luidsprekers in platte tv’s heel klein zijn en niet of nauwelijks over een klankkast beschikken, waardoor ze maar weinig lucht kunnen verplaatsen. Vooral voor goede basweergave is het een natuurkundig gegeven dat je veel lucht in beweging moet kunnen brengen. Zelfs de beste platte tv’s die heel redelijk klinken in het midden- en hogere bereik, falen als het op bas aankomt. Kijk je alleen naar het journaal of praatprogramma’s, dan is dat niet zo’n probleem. Wil je geluid dat qua impact past bij het beeld, dan zal je bij een moderne tv op zoek moeten naar een externe oplossing.

Laten we voorop stellen dat je de best mogelijke geluidskwaliteit behaalt door je televisie te koppelen aan een goede versterker of receiver met dito luidsprekers. Toch zijn er weinig mensen die daar tegenwoordig nog voor kiezen. Vooral surround-opstellingen met vijf of meer luidsprekers zijn uit de gratie geraakt, terwijl de soundbar de laatste tien jaar juist een stormachtige opkomst heeft doorgemaakt. Soundbars laten zich goed combineren met platte televisies. Het zijn doorgaans langwerpige, lage apparaten die je gemakkelijk voor of zelfs onder de televisie kunt plaatsen. Extra kabels blijven tot een minimum beperkt, omdat de meeste soundbars met één kabel met de televisie verbinding maken en draadloos communiceren met de eventueel meegeleverde subwoofer. Dankzij slimme Digital Signal Processing (dsp) trucjes lukt het fabrikanten bovendien vrij goed om een geluidsbeeld te creëren dat breder is dan de speaker, waardoor een ruimtelijk effect ontstaat.

Aansluiten op de TV

Er zijn meerdere methodes om een soundbar op een televisie aan te sluiten. Je zou gebruik kunnen maken van de analoge hoofdtelefoon- of line-uitgang, maar gebruikelijker is het om een optische digitale verbinding te gebruiken. Voordeel daarvan is dat deze naast stereogeluid ook meerkanaals Dolby Digital- en DTS-signalen kan transporteren.  Vrijwel alle televisies beschikken over een optische digitale uitgang, waarmee niet alleen audiosignalen van de interne tuner, maar ook van apps en van andere digitaal aangesloten bronnen kan worden doorgestuurd.

De moderne manier om geluid van een tv naar een externe weergever te sturen is echter via hdmi met arc, kort voor audio return channel. Vrijwel alle televisies die de laatste jaren op de markt zijn gebracht hebben ten minste één hdmi-ingang met ondersteuning voor arc. Sluit je een arc-geschikte hdmi-uitgang van bijvoorbeeld een soundbar op zo’n poort aan, dan kan de soundbar beeld naar de televisie sturen, terwijl de tv via dezelfde hdmi-kabel juist geluid aan de soundbar levert. Voordeel is dat je de soundbar bij verbinding via hdmi-arc in de meeste gevallen kunt bedienen met de afstandsbediening van de televisie, en dat de soundbar bovendien mee in- en uitschakelt met de televisie. Extra gemak dus.