Beeldscherm en pen
De eigenschappen van het beeldscherm verschillen bij dit drietal behoorlijk. Zo kiezen Apple en Microsoft voor een lcd, waar Samsung een Super Amoled-paneel uit eigen stal inbouwt. De schermen onderscheiden zich voorts op gebieden als schermverhouding, resolutie, verversingsfrequentie en kleurbereik. We hebben de belangrijkste eigenschappen hieronder even op een rijtje gezet.
| Eigenschappen scherm | Apple iPad Pro 12,9 (2018) | Microsoft Surface Pro 6 | Samsung Galaxy Tab S4 |
|---|---|---|---|
| Schermdiagonaal | 12,9 inch | 12,3 inch | 10,5 inch |
| Schermverhouding | 4:3 | 3:2 | 16:10 |
| Resolutie | 2732 x 2048 | 2736 x 1824 | 2560 x 2600 |
| Pixeldichtheid (pixelindeling) | 265 ppi (RGB) | 267 ppi (RGB) | 288 ppi (RGB) |
| Schermtechniek (soort LCD-paneel) | LCD (IPS) | LCD (IPS) | Super Amoled (n.v.t.) |
| Verversingsfrequentie | 120 Hz | 60 Hz | 60 Hz |
| HDR | - | - | HDR10 |
Hoewel schermformaat en resolutie uiteenlopen, zijn alle drie de schermen ongeveer even scherp en daarmee prettig afleesbaar. Samsung kiest met 16:10 een duidelijk langwerpiger verhouding. Voor het bekijken van films en series is dat een fijnere verhouding; voor contentcreation en productiviteit prefereren we juist meer ruimte in de hoogte, zoals bij de concurrenten. Waar Samsung's amoled-schermen voor smartphones een Pentile-subpixelindeling hebben, met twee subpixels per pixel, telt het scherm van de Tab S4 er zoals gebruikelijk drie. Het scherm van Samsung is als enige geschikt voor de weergave van hdr-beeldmateriaal. Daarbij betaalt het hogere contrast van een amoled-scherm zich uit. Uniek aan het paneel van de iPad is dan weer de 120 Hz-refreshrate. Daardoor verlopen de animaties bij het navigeren door de interface zichtbaar vloeiender. De verdubbeling in aantal beelden per seconde pakt ook positief uit bij het tekenen op het scherm met behulp van de pen.
Alle drie met actieve pen
Zowel de iPad Pro als de Microsoft Surface 6 en Samsung Galaxy Tab S4 zijn voorbereid voor peninvoer. Daarmee kun je het apparaat gaan gebruiken als digitaal schetsblok. Alleen bij de Samsung Galaxy Tab S4 vinden we de pen ook daadwerkelijk in de doos. Bij Microsoft en Apple moet je de 'Surface Pen' of 'Apple Pencil' eerst los aanschaffen voor respectievelijk 110 en 100 euro. We begrijpen dat niet iedereen die deze apparaten koopt een pen zal gaan gebruiken. Tegelijkertijd is het wel wat vreemd om bij een tablet van dit bedrag alsnog een extra aanschaf te moeten doen als je dat wel wil, vooral omdat de Pen en Pencil expliciet worden benoemd in de marketing van beide fabrikanten.
Bij alle drie de pennen gaat het om een actief exemplaar, dat zowel drukgevoelig als kantelgevoelig is. Dat leidt tot een nauwkeurige registratie. Druk je harder, dan komt er een dikkere lijn op het digitale canvas, terwijl er een bredere lijn kan ontstaan wanneer je de pen schuin houdt - net als bij een echt potlood of markeerstift. We hebben de belangrijkste eigenschappen van iedere pen hieronder naast elkaar gezet. Vervolgens bespreken we iedere pen kort apart.
| Eigenschappen pen | Apple iPad Pro 12,9 (2018) | Microsoft Surface Pro 6 | Samsung Galaxy Tab S4 |
|---|---|---|---|
| Naam pen | Apple Pencil (2nd gen) | Surface Pen | S-Pen (Tab S4) |
| Meegeleverd? | - | - | Ja |
| Technologie | Eigen | N-trig | Wacom |
| Aantal drukniveau's | N.B. | 4096 | 4096 |
| Lengte | 15,8 cm | 14,5 cm | 14 cm |
| Gewicht | 17,8 g | 20,6 g | 8,8 g |
| Aantal knoppen | 1 (duimknop, virtueel) | 2 (duimknop + 'gum') | 1 (duimknop) |
| Soort accu | Ingebouwd | AAAA-batterij | - |
De Apple Pencil 2 is van de drie tekengereedschappen duidelijk het langst. Dat moet je prettig vinden; in verhouding met de andere twee kan de Pencil soms wat topzwaar aanvoelen. Met versie twee heeft Apple zowat alle belangrijke kritiekpunten van de originele Apple Pencil opgelost. Zo kun je de pen nu stevig magnetisch bevestigen aan de tablet, waarbij de pen dan meteen draadloos wordt opgeladen. Door de inkeping in de behuizing heb je net even wat meer grip en blijft de Pencil niet doorrollen als je hem onverhoopt laat vallen. Ook een knop is nu aanwezig, zij het virtueel. Door tweemaal te tikken op het onderste gedeelte van de pen, maakt niet uit waar, wissel je tussen tekengereedschappen. De punt van de Pencil is duidelijk dikker dan die van de andere twee pennen. Toch kun je zeer precies tekenen, want het instrument heeft zo goed als geen last van parallax (lijnen lijken precies vanuit de punt te komen, in plaats van net daarnaast). Ook de 120 Hz-refreshrate van het scherm waardoor lijnen merkbaar sneller verschijnen, draagt bij aan de zeer goede tekenervaring. Ten opzichte van de Galaxy Tab S4 en vooral de Surface Pro 6 is de feedback wat stroever, maar voor tekenen is dat eigenlijk wel fijn. Je schiet zo niet te ver door.
De dikste pen is het Surface-exemplaar dat aan de gelijknamige tablet toebehoort. Met 20,6 gram is deze pen ook het gewichtigst, al is de gewichtsverdeling goed getroffen. Net als bij de iPad Pro kun je de van metaal gemaakte pen magnetisch aan de tablet bevestigen, maar de verbinding met de Surface Pro 6 zit minder goed vast. Bovendien moet je de pen op dezelfde plek vastmaken als het toetsenbord. Ten opzichte van de andere twee pennen telt de Surface Pen een extra knop: naast de duimknop nog een knop tegenover de punt, met een lekker clicky gevoel, net als bij een echte pen. De knop dient meteen ook als 'gum', waarbij de feedback precies goed is getroffen. De pen zelf heeft een nogal gladde feedback. Dat kan deels het gevolg zijn van de standaard gemonteerde penpunt - die kun je uiteraard verwisselen - maar ook het schermoppervlak van de Surface Pro 6 voelt net wat gladder aan dan dat van de iPad Pro en de Galaxy Tab S4. Voor schrijven is de vloeiende beweging prettig, voor tekenen wat ons betreft iets minder, omdat je sneller uitschiet. In verhouding met de Apple Pencil is de palm rejection bij de Surface Pen beter, omdat het invoerapparaat van Microsoft het ook registreert als de pen in de buurt van het scherm komt. Dat kan de Pencil niet.
In verhouding met de gewichtige metalen pennen van de concurrentie voelt de S-Pen van Samsung haast aan als speelgoed. Het relatief dunne pennetje is gemaakt van glimmend plastic. Dat maakt toch een wat minder hoogwaardige indruk, evenals het geringe gewicht van slechts 9 g. Oorzaak is overigens niet alleen de lichte constructie: doordat de Galaxy Tab S4 gebruikmaakt van Wacom-technologie, is een ingebouwde accu niet nodig. Door de electro-magnetic resonance-techniek (EMR) van de fabrikant werkt de registratie ook al wanneer je de pen enkele centimeters boven het scherm houdt. Daarmee worden Samsungs softwaretrucjes als 'Air Command' mogelijk gemaakt. De S-Pen telt één duimknop die wat aan de hoge kant is geplaatst, waarmee je standaard de 'gum' bedient. De punt van de pen is het dunst van het hele drietal. Toch hebben we niet de indruk dat de registratie ook het nauwkeurigst verloopt; af en toe had de pen met de kleinste beweging wat moeite. De feedback komt het meest overeen met die van de Surface Pro 6, zij het dat het tekenen met de S-Pen iets minder glad aanvoelt. Helaas is er geen goede manier om de S-Pen makkelijk mee te nemen. Een bevestigingsmogelijkheid aan de tablet is er niet en ook de lus van het toetsenbordhoesje voldoet zoals gezegd niet helemaal.
Testresultaten beeldscherm: Helderheid en contrast
Zoals gebruikelijk hebben we de schermen doorgemeten met de X-Rite i1 Display Pro colorimeter in combinatie met de SpectraCal CalMAN 2018 analysesoftware. In de onderstaande reeks grafieken is de iPad Pro te herkennen aan een rode balk. De Galaxy Tab S4 heeft een gele balk, de Surface Pro 6 een groene kleur.
- Max. helderheid wit
- Contrast
- Gamma
Kijken we naar de meetresultaten, dan blijkt het scherm van de iPad Pro duidelijk het helderst. Ten opzichte van de goedkopere 'normale' iPad biedt de Pro-versie nog 100 nits extra en daarmee is het scherm ook buiten nog goed afleesbaar. De Surface Pro 6 scoort een evengoed keurige 424 cd/m2. Het resultaat van de Galaxy Tab S4 valt tegen. Hoewel het scherm ook een oneindig hoog contrast biedt, is er voor een echt goede hdr-weergave een hogere piekhelderheid nodig. De panelen van de iPad Pro en Surface Pro 6 hebben een voor lcd prima contrastwaarde. Qua gammaverloop blijkt de iPad het nauwkeurigst.
Testresultaten beeldscherm: Kleurbereik en kalibratie
We hebben de kleurweergave van de drie schermen zoals gebruikelijk eerst gemeten op de standaardinstellingen. Hoewel twee van de drie schermen een duidelijk breder kleurbereik kunnen tonen, zijn de drie schermen standaard gekalibreerd voor sRGB-weergave. Dat is maar goed ook, want de meeste content is daarop gericht.
- Gem. kleurafwijking
- Gem. grijsafwijking
Zoals blijkt uit de grafieken bieden de iPad Pro en de Galaxy Tab S4 met afstand de nauwkeurigste kleurweergave: de gemiddelde kleurafwijking bedraagt slechts 1,4 om 1,5 dE, ruim onder de grens van 3 die we als zichtbaar aanhouden. De gemiddelde grijsafwijking komt daar nipt boven op 3,1 om 3,2, maar dat verschil mag geen naam hebben. Het resultaat is goed genoeg voor taken als fotobewerking. De Surface Pro 6 is als eerste Surface-tablet uitgerust met een speciale sRGB-modus. Daar hadden we toch meer van verwacht. De gemiddelde kleur- en grijsafwijkingen van respectievelijk 3,0 en 4,3 dE zijn niet echt slecht, maar duidelijk minder goed dan bij de concurrentie. Deel van de verklaring is de beperkte kleurdekking, die in deze stand uitkomt op 90 procent van sRGB.
De iPad Pro en de Samsung Galaxy Tab S4 tonen wel (bijna) 100 procent van sRGB en zijn bovendien ook geschikt voor een veel breder kleurbereik. De manier waarop dat kan worden gebruikt verschilt. Bij de tablet van Samsung stel je in het instellingenmenu een andere kleurmodus in, waarna alle content met het brede kleurbereik van het scherm wordt getoond, ook als die daar eigenlijk helemaal niet geschikt voor is. Bij de iPad Pro is dat slimmer geregeld: bij het openen van een afbeelding of videobestand met ingebed kleurprofiel als DCI-P3 of AdobeRGB worden de schermkleuren automatisch goed afgestemd.
| Kleurbereik (modus breed kleurbereik) | Apple iPad Pro 12,9 (2018) | Microsoft Surface Pro 6 | Samsung Galaxy Tab S4 |
|---|---|---|---|
| Kleurbereik t.o.v. sRGB | 98 % | 93 % | 100 % |
| Kleurbereik t.o.v. DCI-P3 | 98 % | 68 % | 88 % |
| Kleurbereik t.o.v. AdobeRGB | 87 % | N.B. | 86 % |
Hoewel de Surface Pro 6 over een tweede kleurmodus beschikt genaamd 'Versterkt', wordt het kleurbereik daarvan niet echt groter, zoals blijkt uit bovenstaande tabel. De Galaxy Tab S4 kan het P3-gamut niet volledig afdekken, maar de kleurafwijkingen in die modus vallen niettemin best mee. We meten een gemiddelde deltaE van 3,92 voor kleur en 3,1 voor grijswaarden, met een nipt te warme kleurtemperatuur van 6376 K. In combinatie met HDR-beeld levert dat een prima filmweergave op.
- iPad Pro
- Surface Pro 6
- Galaxy Tab S4
Testresultaten sRGB (standaardmodus) worden gevolgd door testresultaten DCI-P3 (afbeelding met ingebed kleurprofiel).
Testresultaten sRGB (standaardmodus) worden gevolgd door testresultaten 'Verbeterd'.
Testresultaten sRGB (standaardmodus) worden gevolgd door testresultaten 'Amoled Foto' (modus breed kleurbereik).
Of we nu kijken naar de weergave van sRGB, P3 of AdobeRGB-content, de iPad Pro vertoont ook in andere kleurruimtes een nauwkeurig plaatje. Binnen de technische beperkingen van het scherm, dat wel, want gericht op het P3-gamut komt het een stukje tekort om de AdobeRGB-kleurruimte volledig te kunnen afdekken, wat leidt tot een zichtbare afwijking in groen- en cyaantinten. Bij P3-materiaal vallen de basiskleuren precies op hun plek met een gemiddelde deltaE-waarde van slechts 1,1. Ook de grijswaardenafwijking is met 1,4 echt miniem, waarbij de kleurtemperatuur uitkomt op 6666 K. Zelfs professionele grafische monitoren vertonen soms een nog grotere afwijking.
30 besproken producten
| Vergelijk | Product | Prijs | |
|---|---|---|---|
|
Apple iPad Pro 12.9" 2018 WiFi 256GB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 12.9" WiFi + Cellular 1TB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 12.9" WiFi + Cellular 1TB Space Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 12.9" WiFi + Cellular 256GB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 12.9" WiFi + Cellular 512GB Space Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 12.9" WiFi 1TB Space Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi + Cellular 64GB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi + Cellular 64GB Space Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi + Cellular 256GB Space Grey
|
€ 1.399,951 winkel |
|
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi + Cellular 512GB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi 1TB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi 64GB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi 64GB Space Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi 256GB Space Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi 512GB Silver
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Apple iPad Pro 2018 12.9" WiFi 512GB Space Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 (LGN-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 128GB i5 8GB (LGP-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 128GB i5 8GB (LPZ-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 256GB i5 8GB (KJT-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 256GB i5 8GB (KJT-00018)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 256GB i5 8GB (LQ6-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 256GB i7 8GB (KJU-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 512GB i7 16GB (KJV-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 512GB i7 16GB (LQJ-00003)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Microsoft Surface Pro 6 512GB i7 16GB (LQJ-00018)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung Galaxy Tab S4 10.5" 4G 64GB Black
|
€ 681,421 winkel |
|
|
Samsung Galaxy Tab S4 10.5" 4G 64GB Grey
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung Galaxy Tab S4 10.5" 64GB Black
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Samsung Galaxy Tab S4 10.5" 64GB Grey
|
Niet verkrijgbaar |
