DRAM-cache
Bij duurdere ssd’s wordt de controller bijgestaan door een dram-cache. Dit geheugen is veel sneller dan nand, maar raakt net als regulier intern geheugen wel zijn gegevens kwijt zodra de stroom eraf gaat. Als de ssd bezig is kan de dram-cache, die doorgaans ongeveer een gigabyte per terabyte opslagcapaciteit omvat, kleine schrijfopdrachten opvangen en zo als buffer dienen totdat de gegevens naar het nand kunnen worden geschreven. Een ander doel van de dram-cache is het snel kunnen benaderen van de translation table. Door alle trucs die een ssd-controller toepast is er doorgaans een groot verschil tussen waar het bestandssysteem van het OS denkt dat gegevens zijn opgeslagen, en waar ze werkelijk fysiek zijn opgeslagen. In deze ‘plattegrond’ houdt de controller bij welke data waar staan.
Bij veel goedkope ssd’s ontbreekt een dram-cache, wat uiteraard tot mindere prestaties leidt. Het continu raadplegen van de translation table in het flashgeheugen zelf zou echter desastreuze gevolgen hebben voor de prestaties – die is immers nodig voor letterlijk elke lees- en schrijfoperatie die een ssd uitvoert. Sommige voor deze ‘dram-less’ ssd’s bedoelde controllers hebben daarom zelf een kleine hoeveelheid geheugen ingebouwd, waarop uitsluitend deze translation table past. Sinds versie 1.2 van het nvme-protocol, dat voor de meeste moderne ssd’s wordt gebruikt, is er echter ook een alternatieve oplossing beschikbaar: host memory buffer. Hierbij wordt het reguliere werkgeheugen van het systeem gebruikt als buffer voor de ssd. Dat is qua latency vanzelfsprekend veel minder ideaal dan onboard dram, maar het is te prefereren boven het bewaren van deze tabel in het flashgeheugen zelf.
Het grote nadeel van dram ten opzichte van flashgeheugen is dat het volatiel is. Het wordt dus geleegd zodra de stroom uitvalt of zodra je pc om wat voor reden dan ook wordt uitgeschakeld. Sommige fabrikanten rustten hun ssd’s daarom uit met condensators die voldoende stroom opsloegen om de buffer te kunnen wegschrijven bij een power loss. Anno 2020 komen we dit type power loss protection vrijwel alleen nog tegen in enterprise-ssd’s. Voor consumenten is de impact van hooguit enkele seconden dataverlies doorgaans te verwaarlozen. Wel zijn er maatregelen genomen in het ontwerp van flashgeheugen, waardoor actieve bewerkingen bij stroomuitval niet tot datacorruptie leiden.