Microsoft Surface Book 3 review: De snelste convertible?

Constructie en aansluitingen

Zowel de basis als het tabletgedeelte van de Surface Book 3 zijn goeddeels gemaakt van matgrijs magnesium. Een lichtgewicht maar ook stevig materiaal, dat wat minder metaalachtig aanvoelt dan aluminium. Door de matte afwerking worden lelijke vingerafdrukken verstopt. Het geheel maakt een uiterst minimalistische indruk, zoals eigenlijk al Microsofts Surface-systemen. Enkel het glanzende rechthoekige Windows-logo op de achterkant geeft weg waar je het apparaat vandaan hebt.

Tablet zonder ballast

Het 'detachable' concept van de Surface Book 3 vereist dat het schermdeel de meest belangrijke hardware bevat. Hoewel het systeem wat meer topzwaar aanvoelt dan de gemiddelde notebook, is de gewichtsverdeling zodanig dat je geen aparte standaard aan de achterkant van het scherm hoeft uit te klappen (zoals bij de Surface Pro en andere tablets). Dat kan doordat ook de basis van de Surface Book 3 de nodige hardware bevat. Processor, geheugen, opslag en een kleine accu zitten in het tabletgedeelte verwerkt, maar de snelle Nvidia-videokaart, een tweede grotere accu en de meeste aansluitingen zitten in de basis. Dat onthult wel meteen een belangrijke beperking van het concept. Bij het gebruik als tablet mis je bij de Surface Book 3 zowel veel rekenkracht als een groot stuk accucapaciteit.

Aan de andere kant komt de Surface Book 3 als tablet veel beter uit de verf dan de gemiddelde convertible. Met een apparaat waarbij het scherm kan roteren, blijft de basis altijd aanwezig als ballast. Zeker op grotere schermformaten levert dat zo'n knoeperd van een tablet op, dat je die term dan gerust tussen aanhalingstekens mag zetten. Neem HP's Spectre x360 15: de recent vernieuwde convertible is óók als tablet nog 2 cm dik en 2,45 kg (!) zwaar. Het tabletdeel van de Surface Book 3 weegt 810 gram en is 8 mm dik. Voor een tablet is dat zeker niet weinig (de grote iPad Pro 12,9 is bijna 170 gram lichter en 2 mm dunner) maar de vergelijking met de Spectre x360 zegt genoeg over het verschil met high-end Windows-machines met tabletaspiraties.

Vernuftig scharnier met beperkingen

Hoewel het scharnier van de Surface Book 3 sinds versie 1 uit 2015 goeddeels ongewijzigd lijkt, is het nog steeds bijzonder. De 'dynamic fulcrum hinge' krult om de behuizing heen en rolt in uitgeklapte toestand als het ware uit over het bureau. Via een magnetische koppeling in het scharnier worden scherm en toetsenbord bij elkaar gehouden. De verbinding is voldoende stevig dat je de Surface Book 3 aan het schermdeel van de tafel kunt optillen. Je maakt scherm en toetsenbord van elkaar los door de speciale toets ingedrukt te houden, of te klikken op het daarvoor bestemde icoon op de taakbalk. Met een klik schiet de vergrendeling vervolgens los, waarna je de delen na een seconde of twee van elkaar kunt halen. Het is niet mogelijk om scherm en toetsenbord los te koppelen wanneer het apparaat uit staat of één van beide delen niet is opgeladen. Mocht enkel de tablet zonder stroom zitten, dan kun je hem overigens opladen door de oplader in de dock-connector te steken.

Een ander nadeel van het scharnier is nog altijd dat in dichtgeklapte toestand een kenmerkende brede kier tussen basis en scherm blijft zitten. Hoewel zowel de basis als het schermdeel best dun zijn, is het geheel dichtgeklapt toch nog 2,3 cm dik aan de achterzijde, gelijk aan de Surface Laptop 2. Om ervoor te zorgen dat scherm en toetsenbord dichtgeklapt bij elkaar blijven, is de basis voorzien van magneetjes aan de voorzijde. Gelukkig zijn die niet al te sterk, waardoor de Surface Book 2 zich met één hand laat openen.

Aansluitingen: nog steeds geen Thunderbolt 3

Nog altijd moet je het bij de Surface Book 3 stellen zonder een moderne Thunderbolt 3-aansluiting, waarover de meeste andere high-end laptopseries (zeker die voor creatievelingen) al jaren beschikken. Een usb 3.2 type-c poort is wel voorhanden. Met dank aan de nieuwe Intel Ice Lake-processor heeft de aansluiting een upgrade gehad: die ondersteunt nu displayport 1.4 in plaats van displayport 1.2, waarbij de usb-doorvoersnelheid is verdubbeld tot 10 Gb/s. Kon je op de usb-c poort van de Surface Book 2 enkel één 4K-scherm gebruiken op de optimale 60 Hz; met de Surface Book 3 is het mogelijk om twee 4K-schermen of één 5K-exemplaar aan te sluiten, net zoals bij een apparaat met Thunderbolt 3. Eén 4K-display op 60Hz én gelijktijdig usb 3.2 over dezelfde kabel wordt hierdoor ook mogelijk. Let wel op dat ook je monitor(en) of docking station over displayport 1.4 moet beschikken om dit alles te laten werken, wat nog niet gebruikelijk is.

Naast de usb type c-poort op de rechterkant zit de propriëtaire aansluiting voor de voeding. De stekker doet met zijn magnetische aansluiting en langwerpige vorm herinneren aan de Magsafe-connector, vroeger te vinden op Apple-laptops. Ook deze connector ondersteunt doorvoer van data- en beeldsignalen. Je kunt er daarom ook een los verkrijgbare Surface Dock op aansluiten, waarmee je de beschikking krijgt over meer usb-poorten, display-uitgangen en een ethernetaansluiting (vergelijkbaar met een usb-c docking station).

Aan de linkerkant vind je evenals bij de eerste twee Surface Book's twee 'normale' usb 3.0 type a-connectors, vergezeld van een full-size sd-kaartlezer - handig voor fotografen. Op de tablet zit tot slot ook nog één aansluiting: de 3,5 mm headphone-jack, die met zijn locatie rechtsboven aan de zijkant op een nogal onhandige plaats zit, zeker wanneer je de Surface Book 3 in laptopmodus gebruikt.