Test: AMD Phenom II X6 1090T

AMD's valkuil

De prestaties van de Phenom II X6 1090T in de games Resident Evil 5 en Tom Clancy's HAWX zijn net een fractie lager dan de Phenom II X4 965. Op het eerste gezicht is dat niet te verklaren. Immers, wanneer de games multi-threaded zouden zijn, zou de Phenom II X6 dankzij de twee extra cores sneller moeten zijn. En wanneer de game single-threaded zouden zijn, zou de Phenom II X6 dankzij de Turbo Core technologie sneller moeten zijn. De X6 werkt immers met Turbo Core op 3,6 GHz, de X4 werkt op 3,4 GHz. Toch is juist de Phenom II X4 net wat sneller... hoe zit dat?

Het antwoord zit hem in AMD's implementatie van de turbo modus, die een kleine achilleshiel heeft. Vooropgesteld: zowel Resident Evil 5 als Tom Clancy's HAWX zijn multi-threaded games. Daar hebben we ze juist op uitgezocht om te dienen als processorbenchmarks. Wanneer we tijdens de Resident Evil benchmark op de achtergrond de task manager laten draaien, krijgen we dit als resultaat van het CPU-gebruik:

Resident Evil op Phenom II X6 1090T

We zien dat Resident Evil keurig alle zes de cores bezig houdt, maar slechts twee komen enigszins in de buurt van 100% belasting. De overige vier cores zijn eerder circa 25% belast. Voor AMD's Turbo Core technologie is het echter heel simpel: 6 cores in gebruik, 6 is meer dan 3, dus de chip werkt zonder turbo op 3,2 GHz.  Het werk van die vier minder zwaar belaste cores zou echter ook prima door twee cores gedaan kunnen worden, iets wat we bevestigd zien wanneer we de task manager op de achtergrond laten draaien bij Resident Evil op de Phenom II X4 965:

Resident Evil op Phenom II X4 965

We zien dat op de Phenom II X4 965 ook alle vier cores in gebruik zijn. Nergens is de belasting 100%, maar de cores zijn wel alle vier duidelijk druk in weer. De Phenom II X4 965 werkt echter op 3,4 GHz, 200 MHz méér dan de Phenom II X6 1090T.

Concreet: beide processor zijn krachtig genoeg om de workload van Resident Evil te draaien. Bij de X6 is dezelfde workload verdeeld over twee extra cores. Juist omdat de Phenom II X4 965 standaard 200 MHz sneller is, zijn de scores hier ook een stuk beter. In Tom Clancy's HAWX zien we een vergelijkbare situatie.

Dit brengt ons direct bij de valkuil van AMD's Turbo Core technologie. De werking is eigenlijk te simpel om effectief te zijn: als er simpelweg drie of minder cores in gebruik zijn schakelt de turbo stand in, anders niet. Intels Turbo Modus is een stuk intelligenter: hier kan ook wanneer alle cores in gebruik zijn de klokfrequentie worden verhoogd, mits de processor binnen de TDP blijft. Bij het voorbeeld als hierboven zou dat het geval zijn: alle cores zijn in gebruik, maar de meeste slechts zeer beperkt. Daardoor blijft het stroomverbruik ruim binnen de TDP en zou Intel alle cores overklokken.

Het verhaal wordt nog iets gecompliceerder: wanneer je bezig bent met een programma zullen applicaties die op de achtergrond draaien (je virusscanner etc.) en ook Windows zelfs geregeld nog taken uitvoeren. Windows is 'slim' genoeg om deze extra taken te plaatsen op niet gebruikte cores. Dat betekent dat wanneer je een applicatie draait die schaalt naar twee of drie cores de AMD Turbo Core technologie een deel van de tijd is ingeschakeld, maar zodra er achtergrond taken heel licht gebruik maken van de overige cores, wordt de klokfrequentie weer resoluut teruggeschroefd. Hierin zien we de verklaring dat bij de slechts beperkt threaded benchmarks (ondermeer de Vista games en de Vista 7Zip test) ondanks de Turbo Core technologie de scores toch lager kunnen uitvallen dan bij de Phenom II X4.