De specificaties van de nieuwe Intel 820 chipset
Zoals in mijn korte opsomming op de vorige pagina al te lezen was, brengt de 820 chipset veel nieuws in vergelijking zijn voorloper, de bekende BX-chipset. Een aantal van deze zaken hebben we al eerder gezien bij Intels nieuwe low-budget chipset, de 810. Terwijl deze 810 puur gericht is op goedkope Celeron computersystemen, is de 820, als opvolger van de BX, Intels nieuwe performance product. Juist daarom zijn onze verwachtingen van de nieuwe chipset erg hoog. De belangrijkste verbeteringen van de 820 ten opzichte van de BX zal ik even kort toelichten:
Ondersteuning voor de 133 MHz systeembus
Zoals je al in onze Pentium III Coppermine review kon lezen, was het bij de introductie van Coppermine voor Intel erg moeilijk om er het juiste platform bij te bieden. De meeste nieuwe Coppermine CPU’s maken namelijk gebruik van een bussnelheid van 133 MHz. Terwijl de ‘oudere’ Pentium III systemen worden geklokt op een factor maal 100 MHz (dus bijvoorbeeld de Pentium III 550 MHz op 5.5 x 100 MHz) werken veel van deze nieuwe Coppermine Pentium III’s op een factor maal 133 MHz (dus bijvoorbeeld de Pentium III 733 MHz op 5.5 x 133 MHz). Deze 133 MHz Frontside Bus (FSB) snelheid wordt door de BX-chipset in principe niet ondersteund. Hoewel vrijwel alle laatste generatie BX-moederborden een optie hadden om de voor 100 MHz geschikte BX-chipset te overklokken naar 133 MHz, deed zich daar toch nog een interessant probleem voor, namelijk de AGP bus. Deze AGP-bus (die op 66 MHz dient te werken) werkt namelijk ook op een factor maal de FSB. Bij 66 MHz FSB systemen is die factor 1 en bij 100 MHz FSB systemen is die factor 2/3. Voor een systeem 133 MHz FSB systeem zou dus een AGP-mutiplier 1/2 benodigd zijn. Helaas was deze bij de BX-chipset niet te implementeren, wat inhoudt dat je de AGP-bus ook overklokt als je de BX-chipset overklokt naar 133 MHz. De AGP-bus werkt dan op minimaal 88,6 MHz (2/3 x 133 MHz), wat voor vrijwel alle videokaarten veel te veel is, aangezien zij op 66 MHz wensen te werken. Hoewel de 133 MHz FSB CPU’s in principe goed functioneerden op een BX-moederbord waren het dus de videokaarten die ervoor zorgden dat het geheel niet meer werkte. Bij de 820 chipset is het wat dit betreft beter geregeld. Ten eerste biedt de chipset ‘echte’ ondersteuning voor de 133 MHz FSB (dus je hoeft hem niet meer te overklokken) en daarbij biedt de 820 chipset wél de gewenste 1/2x AGP multiplier. De nieuwe Pentium III’s met 133 MHz FSB voelen zich dus perfect thuis op de 820.
Accelerated HUB Architecture
Deze ingewikkelde term houdt in dat de chip geheel anders van opbouw is dan we tot nu toe gewend waren. Voor uitgebreide uitleg over de Accelerated HUB Architecture verwijs ik naar ons artikel over de Intel 810 chipset. Het komt er kort op neer dat de North en de South Bridge (de twee gedeelten van de chipset) niet meer met elkaar communiceren over de ‘slome’ 133 MB/s PCI-bus, maar over een snelle 266 MB/s bus.
Ondersteuning voor AGP 4X en AGP PRO
De Intel 820 is een van de eerste chipsets met ondersteuning voor AGP 4X. De oorspronkelijke AGP-bus is een 32-bits bus die op 66 MHz werkt. Met een beetje rekenwerk kom je er dan al snel achter dat de bandbreedte van deze AGP bus neerkomt op 266 MB/s [(32/8) * 66.6]. Om deze bandbreedte wat te verhogen introduceerde Intel al meteen de AGP 2X standaard, waarbij data zowel op de positieve als de negatieve flank van de klok kon worden verstuurd. Zo werd een bandbreedte van 533 MB/s verkregen. Het systeem waardoor dit wordt verwezenlijkt noemt men ook wel ‘DDR’ (Double Data Rate) en zagen we eerder al terug bij het geheugen van de Creative GeForce Annihilator PRO en de systeembus van de AMD Athlon. Aangezien Intel nog steeds niet tevreden was met de zo verkregen bandbreedte bedacht men de AGP 4X standaard, waarbij via een ingewikkelde logische schakeling de 66 MHz klok met een factor vier vermenigvuldigd wordt. De uiteindelijke bandbreedte van AGP 4X is dus 1066 MB/s. Helaas is deze AGP 4X standaard wel behoorlijk over-hyped. Zo is de bandbreedte van PC100 geheugen ‘slechts’ 800 MB/s [(64/8) * 100]. Deze 800 MB/s moet de videokaart bovendien delen met ander devices, zoals de CPU. Het resultaat is dat de maximale doorvoersnelheid van AGP 4X bij lange na niet wordt behaald en dat het uiteindelijke performanceverschil tussen AGP 2X en AGP 4X vrijwel niet meetbaar, laat staan merkbaar is.
Wel belangrijk is de nieuwe AGP PRO standaard. Zoals we inmiddels weten is er bij de nieuwe GeForce videokaarten het probleem dat veel moederborden niet genoeg stroom kunnen leveren aan de videokaart. Aangezien dit probleem in de toekomst alleen maar groter zal worden is de AGP bus vergroot met een extra voedingsgedeelte, waarmee veeleisende toekomstige videokaarten extra vermogen kunnen ontvangen. Op de 820 moederborden met AGP PRO ondersteuning zien we dan ook dat de AGP bus aan de voorkant iets langer is. Huidige ‘standaard’ AGP videokaarten werken echter ook zonder problemen in een AGP PRO slot.
Ondersteuning voor Ultra ATA/66 harddisks
Ultra ATA/66 ondersteuning zagen we al eerder bij de chipset van VIA en AMD en op speciale BX moederborden van onder andere Abit. Ultra ATA/66 is de laatste nieuwe IDE-standaard met een maximale doorvoersnelheid van 66 MB/s. Ook deze nieuwe standaard is eigenlijk over-hyped, aangezien de huidige harddisks deze 66 MB/s met geen mogelijkheid halen, zelfs de eerste 33 MB/s nog niet. Ultra ATA/66 is de laatste tijd echter wél de standaard geworden en biedt genoeg ruimte voor de toekomst.
Ondersteuning voor AMR
AMR is een nieuw uitbreidingsslot voor low-budget modem en audio oplossingen. Ik zal er in dit artikel niet verder op ingaan, aangezien je binnen afzienbare tijd een uitgebreid AMR artikel kunt verwachten op Hardwareinfo.net. (Geïnteresseerden verwijs ik op dit moment naar de Computer!Totaal van Januari, waarin dit artikel al gepubliceerd staat.)
Ondersteuning voor RD-Ram
Zoals je onder het kopje van AGP 4X al hebt kunnen lezen, begint de bandbreedte van ons huidige SD-Ram geheugen voor sommige toepassingen aan de krappe kant te worden. De firma Rambus had hiervoor een oplossing bedacht onder de naam ‘Rambus geheugen’. Dit Rambus geheugen heeft weliswaar een databus van ‘maar’ 16 bits maar werkt bij aanvang wel al meteen op snelheden tot 800 MHz. Dit heeft een bandbreedte van 1600 MB/s [(16/8) * 800] tot gevolg, een stuk hoger dan de bandbreedte van PC100 SD-Ram geheugen, te weten 800 MB/s [(64/8) * 100]. RD-Ram heeft helaas wel wat hogere latency-tijden (de wachtijden tussen de aanvraag en de verwerking van een stuk data), wat vooral een negatieve uitwerking heeft bij programma’s met veel willekeurige memory aanvragen. De hoge bandbreedte heeft Intel ertoe verleid om RD-Ram als standaard geheugen te implementeren in de 820 chipset. Dit RD-Ram geheugen, dat in de vorm van RIMM’s geïmplementeerd wordt, heeft echter twee grote nadelen: het is vrijwel niet verkrijgbaar en het is vooral absoluut onbetaalbaar. Vandaar dat Intels concurrenten (zoals VIA) uitweken naar alternatieve oplossingen als PC133 geheugen (met toch alweer 1000 MB/s bandbreedte). Vergeet overigens niet dat een CPU met 133 MHz FSB ook ‘maar’ een bandbreedte van 1000 MB/s heeft en dat de extra 600 MB/s van RD-Ram op dit moment zondermeer overbodig zijn. De hele 820 chipset dreigde in ieder geval een flop te worden als Intel niet snel voor een oplossing zou zorgen. Een toegevoegde optionele memory translator chip zorgt er nu voor dat de Intel 820 ook met PC100 en PC133 SD-Ram DIMM’s aan de slag kan. Deze extra vertaalslag van RD-Ram aanroepen naar SD-Ram aanroepen zorgt er echter wel voor dat de performance van 820 met DIMM’s niet helemaal optimaal is. Dit kunnen we verderop bij de benchmarks duidelijk zien. Toch zullen we als gevolg van de hoge prijs en de slechte verkrijgbaarheid van RIMM’s de eerste maanden toch verplicht worden om DIMM’s te gebruiken op de 820 moederborden.
Op de volgende pagina zal ik de opbouw van de 820 chipset wat nader toelichten.
