Het platform: AMD X399
De nieuwe Threadripper CPU's hebben een nieuwe socket en vereisen een nieuw type moederbord. AMD heeft een nieuwe chipset voor deze Socket TR4 borden uitgebracht, met de naam X399. De xtra mogelijkheden van de Threadripper+X399 conbinatie ten opzichte van de Ryzen+X370 combinatie zijn echter primair terug te leiden tot de processor.
De mogelijkheden van de combinatie van Threadripper processor met X399 chipset.
De X399 moederborden zijn sowieso beesten in vergelijking met hun X370 soortgenoten en dat heeft dus alles te maken met de grote hoeveelheid I/O-lanes van de CPU. Allereerst zijn er natuurlijk de vier DDR4-geheugenkanalen. Het maakt dat X399 borden in de regel acht geheugensloten hebben. Daarnaast bieden de Threadripper processors 64 PCI-Express 3.0 lanes. Voor wie nu denkt "Hé, maar Ryzen had er toch geen 32, hoe kan Threadripper er nu 64 hebben?"; dat klopt, bij Ryzen waren een aantal van de 32 lanes die de chip biedt uitgeschakeld. Hoe dan ook, van de 64 lanes worden er sowieso vier gebruikt voor de communicatie met de X399 chipset. Dat maakt dat er 60 PCIe 3.0 lanes beschikbaar blijven vanuit de processor. Die kunnen op meerdere manieren worden ingezet. De meeste Threadripper borden krijgen vier videokaartsloten met in totaal 48 lanes. Afhankelijk van of er drie of vier videokaarten geplaatst worden is de lanes verdeling van 16/16/16/0 of 16/16/8/8. Dan blijven er nog 12 PCI-Express 3.0 lanes over, die moederbord fabrikanten bijvoorbeeld kunnen gebruiken voor het plaatsen van een drie M.2 PCI-Express 3.0 x4 gebaseerde NVMe SSD's. De CPU bevat overigens ook direct een USB 3.0 (3.1 gen 1) controller met 8 poorten.
Vier videokaarten en meerdere PCI-Express SSD's is geen enkel probleem bij een Threadripper machine.
De X399-chipset bieden de beschikbare functionaliteit voor moederborden verder uit met nog eens acht PCIe 2.0 lanes (bijvoorbeeld geschikt voor het aansluiten van netwerkchip of het plaatse van PCIe x1 sloten), 8x SATA, 2x USB 3.1 (3.1 gen 2), 4x USB 3.0 (3.1 gen 1) en 6x USB 2.0. Compleet is een understatement.
Voor onze test maakten wij gebruik van de ASUS Zenith Extreme, al hebben we inmiddels ook een geschikt moederbord van Gigabyte in huis. In een opvolgend artikel zullen we spoedig meer aandacht schenken aan de precieze eigenschappen van de moederborden.
ASUS Zenith Extreme
Processor plaatsen
Het plaatsen van de Threadripper processor in de Socket TR4 gaat iets anders dan bij conventionele CPU's. Je laadt de CPU in het oranje bracket zitten waarin 'ie wordt geleverd, schuift hem als het ware in de processorvoet en schroeft die dan met de met de processors meegeleverde Torx-schroevendraaier dicht. Onderstaande foto's (klik voor vergroting) tonen het stappenplan:
Koeling
Qua koelingsoplossingen zijn er in elk geval de nodige opties; Arctic en Cooler Master hebben aangegeven specifiek voor Socket TR4 geschikte luchtkoelers vrijwel per direct beschikbaar te hebben, Noctua volgt niet veel later. Daarnaast heeft AMD inmiddels al meer dan 20 verschillende waterkoelers gevalideerd voor gebruik in combinatie met de Threadripper CPU's. Veel waterkoelers van verschillende merken zijn gemaakt door Asetek en daarvoor bundelt AMD een geschikt bracket in de doos van iedere Threadripper CPU. Andere fabrikanten van waterkoelers bieden (kosteloos) nieuwe brackets aan.
Wie een Threadripper systeem gaat bouwen, zal zien dat in veel gevallen het koelblok van de waterkoeler niet de gehele CPU beslaat. Daar hoef je je volgens AMD geen zorgen over te maken; de chips zitten vrij gecentreerd onder de heat spreader en zodoende is er voldoende warmte doorgifte. Wij testten Threadripper met een door Asetek ontwikkelde Thermaltake 360mm-waterkoeler, maar later ook met een simpeler 120mm-model en dat ging allemaal prima.
De volgende waterkoelers kunnen direct gebruikt worden dankzij de in de doos van de Threadripper processors gebundelde bracket:
- Arctic Liquid Freezer 240
- Arctic Liquid Freezer 360
- Cryorig A80
- Cryorig A40 Ultimate
- Cryorig A40
- EVGA CLC 280
- Fractal Design Celsius S24
- Fractal Design Celsius S36
- Corsair Hydro Series H115i
- Corsair Hydro Series H100i v2
- Corsair Hydro Series H105
- Corsair Hydro Series H80iv2
- NZXT Kraken X62
- NZXT Kraken X61
- NZXT Kraken X52
- Thermaltake Riing 3.0 RGB 360
- Thermaltake Riing 3.0 RGB 240
- Thermaltake Water 3.0 Ultimate
- Thermaltake Water 3.0 Extreme
2 besproken producten
Vergelijk | Product | Prijs | |
---|---|---|---|
![]() |
AMD Ryzen Threadripper 1920X Boxed
|
Niet verkrijgbaar | |
![]() |
AMD Ryzen Threadripper 1950X Boxed
|
Niet verkrijgbaar |