23 Intel Z390 moederborden review + VRM test: welk bord is écht 8-core waardig?

Verschillen: USB & netwerk

Dankzij het feit dat usb 3.1 eindelijk onderdeel is van de Z390-chipset, kun je bijna geen moederbord meer vinden dat geen usb 3.1-poorten heeft. Bij de meeste modellen worden de zes beschikbare aansluitingen verdeeld over vier poorten achterop en één interne type-c header. Bij een aantal high-end modellen zien we dat er, zoals de vorige generatie nog per definitie het geval was, extra controllers worden geplaatst om nog meer usb 3.1-poorten mogelijk te maken.

Thunderbolt 3 komen we in vier gevallen tegen: ASRock voorziet zowel zijn mini-ITX model als de high-end Gaming 9 ervan, terwijl Asus en Gigabyte enkel hun topmodel hiermee uitrusten. Met een theoretische snelheid van 40 Gbit/s is deze aansluiting nog veel sneller dan usb 3.1, en vaak kun je hem ook gebruiken voor power-delivery of het aansluiten van een monitor.

	USB 2.0 extern	USB 2.0 headers	USB 3.0 extern	USB 3.0 headers	USB 3.1 extern	Type-C headers	Thunderbolt
ASRock Z390 Pro4	2	2	2	2	2
ASRock Z390 Phantom Gaming SLI	0	2	4	2	2
ASRock Z390 Phantom Gaming-ITX/AC	0	1	2	1	5
ASRock Z390 Phantom Gaming 9	0	2	4	2	4	1x USB 3.1
ASRock Z390 Taichi	0	2	4	2	4	1x USB 3.1
ASRock Z390 Taichi Ultimate	0	2	4	2	4	1x USB 3.1
Asus Prime Z390-A	2	3	2	1	4	1x USB 3.0
Asus RoG Strix Z390-I Gaming	2	1	2	1	2	1x USB 3.1
Asus RoG Strix Z390-E Gaming	2	2	2	1	4	1x USB 3.1
Asus RoG Maximus XI Gene	2	2	4	1	4	1x USB 3.1
Asus RoG Maximus XI Hero WiFi	2	2	2	1	4	1x USB 3.1
Asus RoG Maximus XI Formula	0	2	6	1	4	1x USB 3.1
Asus RoG Maximus XI Extreme	0	2	6	2	4	1x USB 3.1
Gigabyte Z390 UD	0	1	6	1	0
Gigabyte Z390 I Aorus Pro WiFi	0	1	4	1	2	1x USB 3.0
Gigabyte Z390 Aorus Pro	4	2	3	1	3	1x USB 3.0
Gigabyte Z390 Aorus Master	4	2	2	1	3	1x USB 3.1
Gigabyte Z390 Aorus Xtreme	2	2	2	1	6	1x USB 3.1
MSI MPG Z390 Gaming Edge AC	2	2	2	2	2	1x USB 3.1
MSI MPG Z390 Gaming Pro Carbon	2	2	0	2	4	1x USB 3.1
MSI MEG Z390 Godlike Gaming	0	2	2	2	4	2x USB 3.1
SuperMicro Supero C9Z390-CG-IW	0	0	2	1	4	1x USB 3.1
SuperMicro Supero C9Z390-PGW	0	2	2	1	4	1x USB 3.1

We zien een explosie van het aantal moederborden dat voorzien is van geïntegreerde wifi, wat ongetwijfeld te maken heeft met de nieuwe mogelijkheden die de Intel Z390-chipset hiervoor biedt. Slechts zes van de 23 borden hebben geen wifi. Wel zien we nog een aantal modellen met een verouderde, trage wifi-chip: de ASRock Z390 Taichi en de MSI MPG Z390 Gaming Edge AC komen niet verder dan 433 Mbit/s. De andere borden hebben een veel potentere wifi-chip met een theoretische maximumsnelheid van 1733 Mbit/s en bluetooth 5.0 aan boord.

Ook het bieden van snellere bedrade netwerkpoorten komen we vaker tegen dan bij de voorgaande generatie. ASRock rust een aantal modellen uit met een 2,5Gbit-chip van Realtek, terwijl Asus een 5Gbit-chip van Aquantia heeft gemonteerd op zijn Maximus XI Formula en Extreme. Het nadeel van deze 'tussenstandaarden' is dat er nog nauwelijks routers zijn die ze ondersteunen, waarmee de praktische inzetbaarheid vooralsnog beperkt blijft. De duurste Z390-moederborden van ASRock, Gigabyte en Supermicro beschikken alle drie over een 10Gbit-controller van Aquantia. Als je nog geen 10Gbit-router hebt (en dat is zeer waarschijnlijk), kun je deze poorten overigens nog altijd benutten voor een snelle point-to-point verbinding tussen twee pc's.

	Aantal LAN	Max. LAN-snelheid	LAN-chip	Max. WLAN-snelheid	WLAN-chip	Bluetooth
ASRock Z390 Pro4	1	1 Gbit/s	Intel
ASRock Z390 Phantom Gaming SLI	1	2,5 Gbit/s	Realtek
ASRock Z390 Phantom Gaming-ITX/AC	1	1 Gbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	1.733 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
ASRock Z390 Phantom Gaming 9	3	2,5 Gbit/s	Realtek + 2x Intel	1.733 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
ASRock Z390 Taichi	2	1 Gbit/s	2x Intel	433 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 3168	4.2
ASRock Z390 Taichi Ultimate	3	10 Gbit/s	Aquantia + 2x Intel	1.733 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9260	5.0
Asus Prime Z390-A	1	1 Gbit/s	Intel
Asus RoG Strix Z390-I Gaming	1	1 Gbit/s	Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Asus RoG Strix Z390-E Gaming	1	1 Gbit/s	Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Asus RoG Maximus XI Gene	1	1 Gbit/s	Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Asus RoG Maximus XI Hero WiFi	1	1 Gbit/s	Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Asus RoG Maximus XI Formula	2	5 Gbit/s	Aquantia + Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Asus RoG Maximus XI Extreme	2	5 Gbit/s	Aquantia + Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Gigabyte Z390 UD	1	1 Gbit/s	Intel
Gigabyte Z390 I Aorus Pro WiFi	1	1 Gbit/s	Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Gigabyte Z390 Aorus Pro	1	1 Gbit/s	Intel
Gigabyte Z390 Aorus Master	1	1 Gbit/s	Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
Gigabyte Z390 Aorus Xtreme	2	10 Gbit/s	Aquantia + Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
MSI MPG Z390 Gaming Edge AC	1	1 Gbit/s	Intel	433 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9462	5.0
MSI MPG Z390 Gaming Pro Carbon	1	1 Gbit/s	Intel
MSI MEG Z390 Godlike Gaming	2	1 Gbit/s	2x Killer	1.730 Mbit/s	Killer Wireless-AC 1550	5.0
SuperMicro Supero C9Z390-CG-IW	1	1 Gbit/s	Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0
SuperMicro Supero C9Z390-PGW	2	10 Gbit/s	Aquantia + Intel	1.730 Mbit/s	Intel Dual Band Wireless-AC 9560	5.0