Eizo Foris Nova review: Eindelijk een OLED-monitor!

Ultiem en exclusief

Overweeg je een nieuwe monitor, dan heb je tegenwoordig veel meer keuze dan slechts enkele jaren geleden. Niet alleen zijn nieuwe merken ingestapt, ook de technische eigenschappen lopen steeds meer uiteen. Van hdr-beeldschermen met een superhoge piekhelderheid tot monitoren van meer dan een meter breed en exemplaren met een zeer hoge refreshrate en minimale responstijd. Er is dan toch nog wel één overeenkomst die al die verschillende schermen verbindt, en dat is het gebruik van de lcd-techniek. Die is niet zonder nadelen, zeker als je het vergelijkt met het alternatief dat nu voor televisies en smartphones furore maakt: oled.

Waar blijven oled-schermen?

Oled heeft de nodige voordelen boven lcd, waarbij de contrastratio, kijkhoeken en responstijden ook na tientallen jaren van doorontwikkeling zwakke punten blijven. Een oled-paneel, bestaande uit zelfoplichtende pixels die razendsnel kunnen schakelen, lost die problemen allemaal op. Vooral de oneindig hoge contrastverhouding is interessant, nu met de komst van high dynamic range-beeldmateriaal steeds hogere eisen aan deze eigenschap worden gesteld. Bij huidige hdr-schermen op basis van de lcd-techniek moeten fabrikanten dure en complexe kunstgrepen als een full array local dimming backlight toevoegen om het matige native contrast van het paneel op te krikken, en ook daarmee is het resultaat vaak nog niet geweldig.

Al jaren zien we dus, in de comments onder artikelen en in de kijkersvragen over monitoren in Hardware Info Video, dezelfde vraag terugkomen: wanneer kunnen we de eerste oled-monitor verwachten? Dat het tot het voorjaar van 2020 heeft geduurd voordat we, in de vorm van de Eizo Foris Nova, de eerste oled-monitor in ons testlab konden verwelkomen, heeft alles te maken met de uitdagingen die kleven aan het maken van oled-panelen op een formaat dat geschikt is voor gebruik in een pc-monitor. Zoals omschreven in ons eerdere artikel over oled-beeldschermen, is de techniek waarmee kleine oled-schermen voor smartphones en tablets worden gefabriceerd, niet geschikt om ook grotere panelen te maken voor monitoren. LG, dat als enige wel beschikt over de technologie en patenten om rendabel grote oled-schermen voor televisies te kunnen produceren, heeft tot op heden geen interesse getoond in het produceren van kleinere panelen geschikt voor monitoren. Waar vrijwel iedere high-end smartphone nu een oled-scherm heeft en datzelfde geldt voor televisies, bleef het op het formaat tussen 15 en 55 inch tot op heden heel erg stil.

Geprint paneel met peperduur prijskaartje

De eind 2019 aangekondigde Foris Nova maakt gebruik van een nieuw oled-paneel dat is gemaakt door JOLED - een Japans consortium dat zich heeft toegelegd op een nieuwe productiemethode voor oled-schermen, Inkjet-Printed Oled, en zich daarmee specifiek wil gaan toeleggen op het produceren van oled-panelen voor monitoren tot en met 32 inch. Zoals de naam al zegt wordt het organische materiaal in de fabrieken van JOLED op het substraat geprint, wat productietechnisch weer andere uitdagingen met zich meebrengt dan gebruikelijke oled-productie op basis van opdamping.

Voor zijn Foris Nova heeft Eizo, een leverancier van high-end monitoren met over het algemeen uitstekende eigenschappen, een zeer beperkte hoeveelheid van de eerste geprinte oled-panelen kunnen bemachtigen. JOLED heeft er voor de wereldwijde markt precies vijfhonderd aan de Japanse monitormaker geleverd. Het paneel heeft met 21,6 inch een vrij beperkte diagonaal, wat wel weer wordt gekoppeld aan een hoge resolutie van 3840 x 2160 pixels. In tegenstelling tot bij oled-tv's en smartphones, beschikt het nieuwe Japanse oled-paneel over de rgb-subpixelindeling, die voor monitoren gebruikelijk is. Een zeer breed kleurbereik (80 procent van BT.2020), superhoge contrastverhouding en supersnelle responstijd ronden het specificatielijstje af.

Eizo's exclusieve oled-monitor kent een dito prijskaartje van maar liefst 4961 euro - inclusief btw, dat dan weer wel. De gedroomde, voor de massa bereikbare oled-monitor is de Foris Nova daarmee allerminst. Voor nu zijn we vooral benieuwd wat het eerste oled-beeldscherm in praktijk vermag. Maakt de nieuwe schermtechniek de hoge verwachtingen waar voor wat betreft de beeldkwaliteit?