Intel Z97 OC-moederborden LN2 review: extreme borden, extreme test

Windows 7 én Windows XP

Bij alle borden zijn we aan de slag gegaan met zowel Windows XP SP3 als Windows 7 SP1. De keuze voor dat eerste OS klinkt wellicht vreemd voor iemand die niet in het extreme OC-wereldje zit. Windows XP wordt tot op de dag van vandaag nog veel gebruikt, aangezien een aantal door extreme overklokkers veel gebruikte benchmarks beter presteren in XP dan in modernere besturingssystemen. Sowieso blijken CPU’s vaak – zo ook bij ons verderop! – onder Windows XP op een net wat hogere klokfrequentie stabiel te draaien, wellicht te verklaren door de lichtere overhead van het OS.

Onder Windows XP gingen de overklokkers aan de slag met de SuperPi 1M en 32M benchmarks. 1M is in luttele seconden klaar en kun je dus draaien op settings die maar zeer kort stabiel zijn. 32M duurt zo’n 5 à 6 minuten en vereist dus een veel stabielere overklok. Onder Windows 7 gingen de mannen aan de slag met 3DMark Fire Strike Physics – het CPU-onderdeel van 3DMark dus – en Cinebench 11.5. In alle gevallen werd hetzelfde stappenplan gevolgd. Allereerst werden de borden volledig geïsoleerd met een combinatie van kneedgum, isolatietape, keukenrol en armaflex. Zodra de LN2 pot was gemonteerd, werd de CPU eerst afgekoeld tot zo’n 50 graden onder 0. Vervolgens werd in de BIOS een aantal belangrijke instellingen aangepast.

Aangezien we geen weken de tijd hadden voor deze test, wilden we ons puur richten op het overklokpotentieel van de CPU via de multiplier. Dat betekent dus dat we het geheugen op standaard settings lieten draaien en ook de bClk ongemoeid lieten. Bij alle borden deactiveerden de overklokkers eerst alle CPU-stroombesparingsopties, zoals C1E, EIST en C7. Daarna werden alle opties voor de VRM’s (de CPU-stroomvoorziening) maximaal ingesteld. Denk daarbij aan de load-line calibration, een functionaliteit die ervoor zorgt dat het ingesteld CPU-voltage zo weinig mogelijk inzakt bij extreme load. Aanwezige beveiligingen, zoals een maximaal stroomverbruik van de CPU, werden waar aanwezig ook uitgeschakeld.

Voor de test maakten de overklokkers zoals gezegd gebruik van een GeForce GTX 780 Ti. Niet omdat 3D-benchmarks onderdeel uitmaakten van het stappenplan, maar wel omdat bekend is dat Haswell CPU’s met de geïntegreerde GPU ingeschakeld vaak een hogere cold bug hebben, waarover verderop neer. Door een externe videokaart te gebruiken kon de IGP in de BIOS worden uitgeschakeld, net zoals zo veel mogelijk niet-gebruikte moederbord functies.

Bij alle borden stelden we de voltages in eerste instantie als volgt in: V_rin 2,25V, V_core 1,65V, V_ring 1,3V, V_mem 1,65V, V_sa +200mV en V_ioa en V_iod beide +100mV. Het geheugen lieten we werken op de standaard instellingen: 1200 MHz met 9-11-11-30-1T-140 timings. De CPU-multiplier waarmee telkens werd gestart was 55x (5500 MHz dus), de uncore/cache multiplier werd vastgezet op 50x. Ten slotte werd voor de single-threaded Windows XP tests HyperThreading uitgeschakeld, terwijl dat bij de Windows 7 tests juist aan stond.

In eerste instantie zochten de overklokkers de zogenaamde cold bug, waarmee de temperatuur wordt aangeduid onder welke het systeem alle dienst weigert. Het is een belangrijk gegeven, want zoals altijd geldt natuurlijk hoe kouder, hoe hoger het overklokpotentieel, maar je kunt dus niet té koud. Daarnaast is er ook zoiets als de cold boot bug, de laagste temperatuur waarop het systeem wil opstarten. Waren deze waardes eenmaal gevonden, dan werd getracht de CPU’s op deze temperatuur te houden en dan stap voor stap de multiplier en waar nodig het CPU-voltage op te voeren om de benchmark op zo hoog mogelijke setting te draaien.