8 Ultra HD-monitoren review: 4K op de desktop

Achterstand

De komst van UHD-monitoren betekent dat we de ontwikkeling die we de afgelopen jaren hebben gezien bij laptops en tablets, eindelijk ook mogen verwachten op de desktop. Waar de pixeldichtheid op smartphones inmiddels de 500 pixels per inch heeft overschreden en ook tablets met 300 pixels per inch niet uitzonderlijk zijn, loopt de PC-sector flink achter. We hebben nog maar enkele 13-inch laptops gezien met 3200x1800 beeldpunten, goed voor 282 ppi en Toshiba introduceerde onlangs de eerste 15,6” notebook met Ultra HD-scherm, wat op dezelfde pixeldichtheid neerkomt. De meeste laptops blijven hier echter ver onder zitten – we zien mondjesmaat meer Full HD-panelen, maar het leeuwendeel is nog altijd 1366x768.

Vergeleken met de situatie op het bureau is dit overigens paradijselijk, want monitoren staan daar zoals gezegd al jaren stil op Full HD. Bij een diagonaal van 24 inch komt dat neer op 92 ppi – niet toevallig de scherpte waarop Windows-applicaties ontworpen worden. Bij een diagonaal van 27-inch kom je op zo’n 82 ppi.

Is dat een probleem? Enerzijds niet, want zoals we al eerder schreven schalen Windows-programma’s bedroevend slecht naar hogere resoluties. Een Photoshop beeldelement van 26x23 pixels meet op een 24-inch Full HD-monitor ongeveer 7,2x6,4 mm, maar op een 24-inch Ultra HD-scherm nog maar 3,6x3,2 mm. Dat is amper te zien en nog lastiger met een cursor te bedienen. Daarnaast zit je meestal ver genoeg verwijderd van een beeldscherm om geen individuele pixels te kunnen zien.

Aan de andere kant, iedereen die wel eens een Apple iPad met ‘retina’-resolutie in handen heeft gehad, weet dat die extra pixels wel degelijk iets uitmaken. De verschillen zijn vooral merkbaar door zaken die je niet bewust ziet. Ook al zie je geen afzonderlijke pixels, je ziet wel de afwezigheid van pixels. Een hogere pixeldichtheid maakt niet alleen subtielere kleurverlopen­­ mogelijk en daarmee mooiere weergave van foto’s, maar ook scherper ogende tekst. Schuine lijnen en cirkels ogen minder kartelig, en dat zie je bijvoorbeeld terug in pictogrammen en menu’s van software – mits die dus gebruikmaken van de extra beeldpunten. Gamers zijn in feite bekend met dit fenomeen: anti-aliasing is gebaseerd op een vergelijkbaar principe. Wie eenmaal gewend is aan deze techniek, kan maar lastig wennen aan de relatief ‘grove’ gewone weergave.

Een tweede, eveneens belangrijk voordeel van meer pixels is simpelweg: meer werkruimte. Iedereen die werkt met twee (of zelfs drie) beeldschermen kan het voordeel van meer pixels beamen: meer overzicht en een hogere productiviteit.

Vier keer zoveel pixels maakt een behoorlijk verschil. Dit is dezelfde tekst, een keer in Full HD resolutie en een keer in Ultra HD resolutie, op dezelfde fysieke grootte.