Dit is de beste goedkope laptop tot 500 euro (maart 2020)

Wat kan je verwachten? Systeemprestaties en accuduur

De systeemprestaties worden voor een groot deel bepaald door de gekozen processor, ook al omdat er in een budgetlaptop geen geld is voor een afzonderlijke videokaart - de in de cpu ingebouwde igpu bepaalt meteen ook de grafische prestaties. Net als bij duurdere laptops heb je de keus tussen een systeem op basis van een AMD- of een Intel-processor. Veruit de meeste apparaten zijn voorzien van een chip van de laatste fabrikant.

Een Intel-processor is voor een laptop geen automatische keuze meer, maar toch zijn betaalbare AMD Ryzen-laptops nog vrij zeldzaam.

Door de vele door elkaar lopende processorseries en verschillen in naamgeving is het aanbod van Intel weinig overzichtelijk. Grofweg kun je het aanbod van Intel voor laptops onder de vijfhonderd euro in drieën opdelen. Goedkoop en zuinig, maar niet snel, zijn de Apollo Lake, Gemini Lake en Gemini Lake-R cpu's. Je herkent ze aan de 'Pentium', 'Pentium Silver' of 'Celeron'-productnaam en een cijfer dat begint met een 'N'. Deze chips zijn gebaseerd op de Goldmont-architectuur, veel minder performant dan de architectuur die in de 'Core' mobiele processors (en desktopchips) wordt toegepast. Ook de gpu is minder geavanceerd. Afhankelijk van de cpu heb je met een dual- of quadcore van doen.

N.B.: In onderstaande tabellen zijn enkel processors opgenomen die relevant zijn voor notebooks onder de vijfhonderd euro.

Even zuinig en sneller, maar minder goedkoop, zijn cpu's uit Intels zuinige Kaby Lake Y- en Ice Lake-Y series. De eerste dateert alweer uit 2016, terwijl de eerste Ice Lake Y-laptops nu op de markt komen. Van de Kaby Lake Y-serie kun je nog de betaalbare 'Pentium' en 'Celeron'-processors tegenkomen in goedkope notebooks en tablets, te herkennen aan het achtervoegsel 'Y'. Deze processors tellen alle twee kernen, waarbij de Pentiums middels hyperthreading aan vier threads kunnen werken. Voor de nieuwe Ice Lake-serie heeft Intel de naamgeving omgegooid. Je onderscheidt de extra zuinige Ice Lake-Y chips van krachtiger maar minder zuinige Ice Lake-U processors (zie onder) doordat de productnaam als vierde cijfer een '0' bevat in plaats van een '5'. Het is zonde dat Intel het consumenten zo lastig maakt om de twee series te onderscheiden, want hoewel de naam bijna hetzelfde is verschillen de prestaties behoorlijk. Ice Lake-Y Pentiums en Celerons zijn er vooralsnog niet; Core-processors van deze generatie hebben dezelfde opbouw als de Ice Lake-U tegenhangers, waarbij het label 'Core i3' duidt op een dualcore met hyperthreading, en je met een Core i5 een quadcore met acht threads in huis haalt. Modellen met 'G4' en 'G7' als achtervoegsel hebben een duidelijk krachtiger Iris Plus-gpu aan boord.

De snelste mobiele chips die je onder de vijfhonderd euro aantreft, zijn de reguliere 'ULV' mobiele chips van Intel waarvan de productnaam (uitgezonderd bij Ice Lake-processors) eindigt op een 'U'. Deze chips hebben de meeste rekenkernen, de hoogste kloksnelheden en de snelste gpu, wat wel leidt tot een hoger stroomverbruik en een navenante prijs. Dure uitvoeringen vind je in dit goedkope laptopsegment dus niet terug. Je zult het moeten doen met een instapper: een Celeron, Pentium (Gold) of Core i3-processor, maar soms ook een Core i5-cpu. Waar het onderscheid tussen Core i5 en Core i7 voor de ULV-processorserie in praktijk nogal beperkt is, is het verschil tussen Core i3 en Core i5 sinds Kaby Lake-R wel degelijk groot. Core i5-cpu's vanaf deze processorserie zijn quadcores, waar de Core i3's twee rekenkernen tellen. Hyperthreading is op alle ULV-chips behalve Celerons voorhanden, waarmee een Core i5-processor over acht threads beschikt.

In het ULV-segment vinden we in de vorm van de Comet Lake en Ice Lake-processors ook Intels twee nieuwste processorreeksen terug, die gelijktijdig op de markt komen en elk een andere positie innemen. In het budgetsegment is dat onderscheid niet zo relevant, omdat de instapmodellen van beide series elkaar qua praktijkprestaties minder ontlopen; wel van belang is dat je in de vorm van een 'Ice Lake'-processor met 'G4'/'G7'-achtervoegsel kunt kiezen voor een chip met een flink snellere Iris Plus-gpu. Zo'n beetje alle andere ULV-chips hebben een (U)HD Graphics 620-igpu aan boord. Die is weliswaar sneller dan de igpu's in Apollo Lake, Gemini Lake  en Kaby Lake Y-chips, maar evengoed niet bepaald een snelheidsmonster. Let tot slot op het onderscheid tussen Ice Lake-Y en Ice Lake-U modellen, zoals hierboven aan de orde gekomen.

Van AMD moet je in ieder geval de zwaar verouderde, onzuinige en trage Bristol Ridge- en Stoney Ridge-apu's vermijden (te herkennen aan een 'A9' of 'A10'-voorvoegsel), die je nog steeds her en der in zeer goedkope notebooks aantreft. Kies in plaats daarvan voor een systeem met een Ryzen-apu uit de Ryzen 2000- of 3000-serie. De nieuwere 3000-chips bieden iets betere prestaties en accuduur dan hun voorgangers, maar wereldschokkend is de verbetering niet. De volgende generatie Ryzen 4000-cpu's zou wel voor een toename in prestaties en prestaties per Watt kunnen gaan zorgen, met dank aan een nieuwe architectuur en een verkleind productieprocedé, maar die zijn nog niet uit.

De 'Ryzen 3'-processors kun je zien als een soort tegenhanger voor Intels Core i3, waar Ryzen 5 de concurrentie moet aangaan met Core i5. Net als bij Intel bieden de Ryzen 3-chips 2 rekenkernen en 4 threads, de Ryzen 5-modellen dubbel zoveel. AMD geeft de luxere serie ook een beduidend krachtiger Vega 8-igpu mee, die ook in vergelijking met Intel's (U)HD Graphics 620-igpu behoorlijk goed scoort. De basalere igpu in de Ryzen 3-chips heeft dat voordeel niet.

Geheugen en opslag

De prijzen voor flashgeheugen zijn de afgelopen jaren rap gedaald. Koop je een gemiddelde notebook, dan kom je nu thuis met een apparaat dat 8 GB werkgeheugen en een 256 GB ssd bevat - een combinatie die voor de meeste consumenten ruim voldoende is. De laptops in dit artikel zijn echter goedkoper dan gemiddeld. Bij vijf laptops in het testveld van 28 krijg je alsnog 256 GB opslag. Één testmodel beschikt over een 128 GB ssd en een 1 TB harde schijf voor een totale opslag van 1128 GB - een prima oplossing als je veel opslag nodig hebt, die niet noodzakelijk snel hoeft te zijn. Van de overige apparaten heeft het merendeel een 128 GB-ssd, drie apparaten slechts 64 GB. Dat is al snel te krap, al zijn er gelukkig geen apparaten meer met een 32 GB-schijf, zoals we enkele jaren terug weleens zagen, die zelfs voor Windows-updates tekortschiet. Qua werkgeheugen is het beeld bij deze goedkope notebooks hetzelfde: slechts vier apparaten bieden de in een hoger segment gebruikelijke 8 GB, de overige notebooks een net-aan-voldoende 4 GB.

Is opslag of geheugen in je goedkope laptop schaars, dan kun je hem in sommige gevallen na aanschaf zelf uitbreiden. Vaak is de behuizing wat grotere dan bij duurdere apparaten, waarbij het bovendien vaker voorkomt dat grotere delen van de behuizing leeg blijven om ruimte te bieden aan meerdere verschillende configuraties die van hetzelfde apparaat worden verkocht. Soms kun je zodoende nog een extra harde schijf, ssd of zelfs een dvd-speler in kwijt. Dat hoef je bij duurdere laptops met slankere afmetingen en een verdere integratie van componenten vaak niet te proberen.

Een groot deel van het chassis van deze laptop is leeg, maar de fabrikant heeft de sata-aansluiting laten zitten. Je zou dus nog een dvd-speler kunnen inbouwen, of een ssd/hdd via een los verkrijgbare bracket. Tevens zie je aan de rechterkant nog een leeg sodimm-slot (de geheugenchips naast het slot zijn op het moederbord gesoldeerd) zodat je ook het werkgeheugen nog kunt uitbreiden.

Wil je weten of je je notebook kunt upgraden? De ssd laat zich bij de meeste notebooks uitwisselen voor een groter exemplaar, waarbij je soms dus nog een tweede opslagapparaat kunt plaatsen, soms in de bay voor een optische drive. Voor wat betreft het werkgeheugen, vermelden we standaard bij de specificaties van ieder getest product of dat nog kan worden uitgebreid, en zo ja tot welke capaciteit.

Accuduur

Ook op het vlak van accuduur gaan goedkope laptops niet tot het uiterste. Dat zit 'm erin dat de accu's in dit soort systemen vaak kleiner zijn, waarbij de behuizing zoals gezegd vaak niet zo mooi 'vol' zit als bij een duurder systeem, waar iedere beschikbare millimeter in het chassis wordt opgevuld met hardware, koeling of accucellen. Dat zorgt ervoor dat de accucapaciteit tegenvalt: zo'n 40 Wh of minder is in het testveld de norm, waar luxere laptops vaak 50 Wh of (veel) meer bieden, afhankelijk van het formaat van het systeem.

Deze Acer Swift 1 heeft een relatief grote accu en een zeer zuinige processor, maar de systeemprestaties vallen tegen.

De looptijden hangen natuurlijk ook weer af van het verbruik van de hardware en ook wat dat betreft zijn goedkope laptops in het nadeel. Speciale foefjes als een 'ultra low power lcd-paneel' zijn niet beschikbaar, en voor wat betreft de processor is er de keuze uit chips die wel heel zuinig zijn, maar qua performance niet heel veel zoden aan de dijk zetten, en het omgekeerde, chips die wel behoorlijk goed presteren maar daar relatief veel stroom voor nodig hebben. Het alternatief dat relatief goede prestaties en een zeer laag stroomverbruik combineert, is te duur.