AMD Ryzen 7 3700X & Ryzen 9 3900X review: Intel voorbij?!

Overkloksoftware en 'topology-aware' Windows

Zoals op de vorige pagina’s besproken heeft AMD de nodige hardwarematige aanpassingen gedaan om de prestaties van de Ryzen processors te verbeteren. Daar blijft het niet bij. Wie Windows 10 upgradet naar de nieuwe Mei 2019 update, mag nog meer prestatiewinst verwachten.

'Topology-aware': Windows begrijpt Ryzen

De scheduler in de kernel van de nieuwe Windows 10-versie is namelijk geoptimaliseerd voor de Ryzen-processors. De belangrijkste optimalisatie is dat de nieuwe versie bij het toewijzen van programmataken aan processorcores waar mogelijk eerst alle cores van één core-complex (CCX) aan het werk zet, voordat cores uit een andere CCX worden ingeschakeld. Hierdoor is er minder onderling verkeer tussen CCX’en of chiplets, en blijven de latencies zo laag mogelijk wanneer er data tussen threads moet worden uitgewisseld. Dit geldt overigens niet alleen voor de nieuwe 3^e generatie Ryzen-processors, maar ook voor alle bestaande modellen. Het zou in extreme gevallen tot 15% prestatiewinst moeten kunnen opleveren. Uiteraard hebben wij de Ryzen 3000-processors getest met deze update.

Sneller opschalen

Daarnaast kan de nieuwe Windows 10 versie de nieuwe 3^e generatie Ryzen-chips sneller van klokfrequentie laten wisselen. Waar zo’n wisseling tot nu toe rond de 30 milliseconden op zich laat wachten, is het met de nieuwe Windows 10 update in 1 à 2 milliseconden gepiept. Het maakt dat bijvoorbeeld het opstarten van programma’s net wat sneller kan gaan, omdat de processor sneller naar een hoger prestatieniveau kan overschakelen.

Precision Boost Overdrive en temperatuur-offset

Voor overklokkers heeft AMD ook nieuws te melden. Allereerst kun je in de bios van de nieuwe moederborden of anders in de nieuwe Ryzen Master software de Precision Boost Overdrive (PBO) automatische overklokfunctie inschakelen. De maximale turbo-klokfrequentie van de processor wordt dan 200 MHz verhoogd. Met goede koeling gaat je cpu dan geregeld sneller werken. Het is daarbij goed om te weten dat AMD niet langer de zogenaamde 'tCTL'-offset toepast, waarmee het je systeem liet 'denken' dat de cpu-temperatuur hoger was dan daadwerkelijk het geval was. Daartoe werd er voorheen een vast aantal graden bij de gemeten temperatuur opgeteld. Bij Ryzen 3000 rapporteert de processor gewoon de échte temperatuur, zonder offset.

Eigen AMD-overklokmenu in elke BIOS

Voor wie handmatig wil overklokken is er ook goed nieuws: AMD heeft de handen ineen geslagen met de grote moederbordfabrikanten en ervoor gezorgd dat de bios’en van AMD X570 moederborden uitgebreidere OC-menu’s krijgen. Voor meer dan 50 specifieke instellingen heeft AMD duidelijke instructieteksten aangeleverd die moederbordfabrikanten kunnen tonen. In de praktijk vervangt AMD's overklokmenu de bestaande menu's van fabrikanten niet, maar vind je ze doorgaans terug in een apart tabblad onder 'Advanced'. Bij het Gigabyte-bord waarop wij het menu uitprobeerden, werkte AMD's menu weinig intuïtief: zo was het niet mogelijk om de kloksnelheid aan te passen met de plus- en minknoppen.

Divider koppelt geheugensnelheid los van Infinity Fabric

Waar bij de Ryzen-processors tot nu toe het ver overklokken van geheugen lastig was omdat de infinity fabric communicatie binnen de cpu op dezelfde klokfrequentie werkte als het geheugen, is daar bij de 3^e generatie Ryzen iets op gevonden. Zodra je hoger gaat dan ddr4-3733, wordt er een 2:1 multiplier ingeschakeld en gaat infinity fabric op de helft van de geheugenklokfrequentie werken. Het resultaat is dat je het geheugen véél verder kunt overklokken. AMD geeft dat DDR4-4200 in de regel met twee vingers in de neus lukt en dat in de eigen labs DDR4-5133 met luchtkoeling al mogelijk bleek.

Uiteraard heeft die 2:1 multiplier die vanaf DDR4-3733 inschakelt wel een effect op de snelheid waarmee de verschillende core-complexen binnen de cpu met elkaar kunnen communiceren. Voor de beste algehele systeemprestaties raadt AMD overklokkers daarom aan om hun geheugen op DDR4-3600 snelheid te laten werken.