Beeldscherm
IPS is lang niet altijd zaligmakend - genoeg laptops met een in plane switching-paneel die er weinig van bakken qua kleurweergave.
De tijd dat we op iedere betaalbare notebook onder de duizend euro een twisted nematic-lcd aantroffen met een lage resolutie van 1366x768 pixels, ligt gelukkig alweer enige jaren achter ons. Ook in het basissegment kun je tegenwoordig prima een laptop met een ips-scherm aanschaffen. Dat wil niet zeggen dat tn als paneeltechniek voor notebooks verdwenen is: nog 162 modellen in ons testveld hebben zo’n relatief goedkoop tn-lcd. Overigens zijn de drie letters van ips allesbehalve zaligmakend: zoals in onderstaande grafiek te zien, zijn er heel wat notebooks met een ips-paneel, die er qua kleur- en grijsafwijking weinig van bakken.
Tip: Je kunt paneeltypen verbergen/weergeven door erop te klikken in de legenda. Door middel van het menuutje ('Selecteer merk') kun je alleen laptops van een bepaald merk laten zien.
Resoluties lager (of hoger) dan full hd zijn wel zeldzaam geworden; liefst 461 van de 570 notebooks hebben een scherm met 1920x1080 beeldpunten, met 1600x900, 1366x768 en 3840x2160 als meest geziene alternatieven. Qua maximale helderheid bieden de meeste schermen nu in ieder geval 200 nits. Wil je een veel feller scherm, dan moet je het zoeken in een duidelijk hoger segment – zo rond de 2000 euro is een piekhelderheid van 400 nits gebruikelijk.
Fletser dan wenselijk
In de grafiek hierboven zie je het testveld uiteenvallen in twee verschillende groepen als het aankomt op de gemiddelde kleurafwijking, terwijl de gemiddelde grijsafwijking van alle schermen veel willekeuriger is verdeeld. Dat komt doordat veel fabrikanten in het segment onder de duizend euro een scherm monteren met een gebrekkige kleurweergave: een sRGB-dekking rond de 60 procent is haast standaard. Dat betekent dat verzadigde kleuren veel te flets worden getoond, zelfs als de fabrikant moeite heeft gedaan voor een correcte afstelling van grijstinten.
Wide gamut-schermen, die een groter kleurbereik dan sRGB kunnen weergeven, komen in dit testveld maar zelden voor: niet meer dan 13 modellen hebben een scherm dat qua kleurruimte in de buurt komt van DCI-P3 of AdobeRGB. De meeste daarvan zijn afkomstig van Apple.
Zelfs als je duizenden euro's uitgeeft, heb je als koper van een Windows-laptop nog steeds geen garantie op goed beeld.
Wil je een laptop met een goede schermkalibratie, dan moet je je voorbereiden op een fikse uitgave. Pas in het prijssegment boven de 1500 euro zakken de gemeten gemiddelde kleur- en grijsafwijkingen gemiddeld over alle laptops in dit testveld onder de grens van 5. Ook als je zoveel uitgeeft is het in de wereld van Windows-notebooks geen zekerheid dat het scherm goed is afgesteld.
Voor de kapitaalkrachtige consument is er één manier om (haast) gegarandeerd een laptop met goed beeld te verkrijgen: koop een Mac. Zoals uit de testdata blijkt, kalibreert Apple zijn schermen uitstekend en bovendien zijn de verdere technische eigenschappen als contrast, helderheid en kleurbereik goed. Een machine met een oled-scherm is een andere mogelijke oplossing. In ons testbestand zitten er twee, de laatste maanden van dit jaar kwamen er nog een paar binnen. Hoewel de grijskalibratie soms nog een punt van aandacht vormt, zijn kleurweergave, kleurbereik en (uiteraard) contrast uitstekend.
