Op de pixel
Heb je het formaat, dan kan je niet om het beeldscherm heen. Dat is namelijk letterlijk maatgevend voor het apparaat. Naar onze mening is het scherm een van de belangrijkste elementen van je laptop. Je werkt er immers dagelijks mee. Een slecht scherm wekt irritatie en maakt sommige toepassingen onmogelijk.
Tot een paar jaar geleden was vrijwel iedere laptop uitgerust met een glanzend scherm op basis van de TN-technologie. Dat zijn goedkope schermen, zeker in de destijds gangbare HD-resolutie van 1366x768 pixels. De afgelopen jaren zien we gelukkig verbetering, zowel qua aantal beeldpunten als qua schermtechniek. Alleen in veel goedkope laptops treffen we nog TN-schermen aan; het nadeel hiervan is dat de kijkhoek horizontaal goed is, maar dat helderheid en kleuren vervagen wanneer je niet recht op het scherm kijkt. De verticale kijkhoek is bijzonder matig. Juist op een laptop waar je niet altijd op dezelfde manier naar het scherm kijkt, is dat een groot nadeel. Wat ons betreft zijn dit soort schermen alleen acceptabel als je je laptop slechts incidenteel gebruikt.
Gelukkig maakt in steeds meer laptops de IPS-techniek die je kent van tablets en smartphones zijn opwachting. Deze is qua kleurweergave en kijkhoek vele malen beter. Helaas is op basis van de specificaties van een laptop niet altijd duidelijk of het met een dergelijk scherm is uitgerust. IPS is namelijk een merknaam en schermpanelen met vergelijkbare eigenschappen mogen alleen als ‘IPS-technologie’ worden aangeduid; die term wordt lang niet altijd gebruikt. Zelf kijken is dan de enige oplossing. Hoewel luxere laptops vaak van een IPS-scherm zijn voorzien, is dat geen wetmatigheid. Je weet het dus nooit zeker.
Daarnaast blijft de kwaliteit van het scherm een onzekere zaak. Ook IPS is geen garantie voor kleurechtheid of een groot kleurenbereik. Sommige laptops hebben een verbazingwekkend goed IPS-paneel aan boord, maar er zijn ook modellen die ronduit dramatische prestaties leveren. Ook al is dat in de ergste gevallen met het blote oog zichtbaar, meestal is de enige echt goede manier om in de winkel je eigen, bekende fotomateriaal te beoordelen.
De 1366x768 standaardlaptopresolutie van voorheen komen we gelukkig niet zo vaak meer tegen, maar helaas zijn ze er nog wel. Let dus op dat je niet een laptop met zo’n scherm in je maag gesplitst krijgt, want die HD-resolutie is echt laag. Je krijgt maar weinig te zien van een webpagina en ook kan je geen document beeldvullend tonen. De bij 17,3 inch laptops gangbare resolutie van 1600x900 is niet veel beter, maar daar valt nog wel mee te werken. Voor een nieuwe laptop achten we een Full HD (1920x1080) scherm onontbeerlijk. Met dat formaat kun je twee A4-pagina’s in Word tegelijk op je scherm bekijken. Ook is deze hogere resolutie prettig bij het bewerken van foto’s. Je profiteert dan van het hogere detail.
Er zijn ook laptops met nog (veel) hogere resoluties. Ultra HD kom je tegen in luxere laptops, workstations en gaming laptops. Die hogere resolutie is wat ons betreft alleen een meerprijs waard als je het ook écht gaat gebruiken, bijvoorbeeld voor fotobewerking kan het handig zijn. Voor gaming is het niet praktisch, want de grafische techniek is nog niet snel genoeg is om de ruim 8 miljoen pixels vlot aan te sturen. Daarmee is zo’n scherm voornamelijk leuk om mee te pochen, al moet gezegd worden: ben je eenmaal gewend aan de vloeiender kleurovergangen die veel pixels mogelijk maken (in combinatie met beeldschaling), dan wil je niet meer terug. Wie wil er nu nog een iPad met 1024x768 pixels? Precies.
Een minpunt van de meeste computerschermen is het beperkte aantal pixels in de hoogte. 768 of 1080 verticale pixels is niet zoveel, maar nu eenmaal inherent aan de 16:9-verhouding van de meeste laptopschermen. Dat is leuk voor films en series kijken, maar voor internetten of productiviteitstoepassingen is het eigenlijk niet praktisch. De eigenwijze ontwerpers bij Microsoft bieden om die reden de Surface-producten aan met een 3:2 beeldverhouding. Dat zorgt voor relatief veel pixels in de hoogte en dat kan zeker handig zijn.
Beeldscherm
TN: bij voorkeur vermijden (behalve voor gaming)
IPS: goede keuze, maar niet altijd perfect
Resoluties
1366x768 en 1600x900: laten liggen
1920x1080: praktisch minimumformaat
Hoger dan Full HD: handig als je het gebruikt (fotobewerking), anders vooral mooi
De beeldkwaliteit van sommige laptopschermen laat veel te wensen over.
