16 gaming monitoren review: de 144Hz voorbij

Testprocedure en testveld

Onze testprocedure maakt gebruik van een X-Rite i1 Display Pro colorimeter en een X-Rite i1 Basic Pro spectrofotometer, waarmee we de colorimeter voor elke schermtest kalibreren. Met behulp van een 3D-geprint hulpstuk kunnen we met deze colorimeter ook kijkhoeken meten. Voor de analyse van de meetgegevens gebruiken we een zelf ontwikkelde workflow in SpectraCal CalMAN 5.

We testen monitoren op een groot aantal aspecten. We meten ze 'zoals ze uit de doos komen', maar indien er een sRGB-modus is, meten we die ook apart. Datzelfde geldt voor een AdobeRGB-modus. Een uitzondering zijn monitoren die 'uit de doos' op een duidelijk groter kleurbereik zijn ingesteld - dan vergelijken we met een corresponderend kleurbereik. Standaard is de referentie de sRGB-kleurruimte.

Voor onze testprocedure stellen we monitoren met behulp van onze colorimeter in op een helderheid van 150 cd/m² (of een waarde die daar zo dicht mogelijk bij in de buurt komt). Die helderheid is representatief voor wat je in de meeste scenario's zal gebruiken in een normaal verlichte ruimte, en kan bovendien door vrijwel alle beeldschermen worden weergegeven. Door alle schermen op dezelfde helderheid van wit in te stellen, creëren we een gelijk speelveld. We meten uiteraard ook nog altijd de maximale helderheid, en daarnaast het contrast en stroomverbruik daarbij. Hieronder bespreken we kort de afzonderlijke testonderdelen.

Helderheid en contrast

We meten helderheid en contrast in zowel 150 cd/m² als de maximale helderheid, alsmede de zwartwaarde in beide instellingen. Ook kijken we naar de minimale helderheid, oftewel de helderheid van wit wanneer we de helderheidsinstelling (brightness) tot het minimum reduceren. Daarnaast meten we het contrast tussen een wit en een zwart vlak, omgeven door een 50% grijs vlak (transverse meting), het checkerboard contrast met een raster van 5x3 afwisselend witte en zwarte velden, en het maximale contrast tussen een volledig wit en een volledig zwart vlak.

Uniformiteit

Voor de uniformiteitsmeting kijken we als eerste naar de verhouding tussen de laagste helderheid in een wit vlak ten opzichte van de hoogste gemeten helderheid, uitgedrukt als percentage. Bijvoorbeeld, het minst heldere deel van het scherm was 77% van de helderheid van het helderste deel. Daarnaast meten we de verhouding tussen het gemiddelde van een meting op 15 deelpunten en de hoogste helderheid. Daarnaast doen we de uniformiteitsmeting nu ook met een zwart scherm, zodat we ernstige clouding en backlight bleeding in beeld krijgen, indien daarvan sprake is. Alle uniformiteitsmetingen resulteren in vijf schermafdrukken per getest scherm: de uniformiteit van zwart, van wit, de contrastverhouding op alle (15) meetpunten, de kleurtemperatuur uniformiteit en de relatieve kleurverschillen ten opzichte van het midden, uitgedrukt als DeltaE-waarde.

Kijkhoeken

Het beste beeld krijg je als je loodrecht naar een scherm kijkt, maar wat als je er niet geheel recht voor zit? Om het gedrag van een scherm in kaart te brengen onder een scherpere kijkhoek, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van het midden, uitgedrukt als DeltaE-waarde. Die is gebaseerd op het gemiddelde van rood, groen, blauw, cyaan, magenta en geel, plus 100% en 75% wit. Omdat we ook de standaarddeviatie berekenen van die deelmetingen, kunnen we ook een indicatie geven of er een kleurverschuiving plaatsvindt: een grote sd betekent dat een of meer deelmetingen flink afwijkt en er dus een kleurverschuiving optreedt.

Naast de gemiddelde kleurafwijking tonen we bij elk getest product middels een schermafdruk ook nog de afwijking van grijs ten opzichte van het midden vanuit elk van de vier gemeten hoeken, waarbij een eventuele kleurverschuiving ook duidelijk wordt.

Kleurweergave

We voeren kleurmetingen volgens de CIE2000-norm uit. Deze meting is gebaseerd op een groot aantal deelmetingen, de zogenaamde 'Color checker', waarbij naar een flink aantal veel voorkomende tinten wordt gekeken. Ook hier tonen we naast de gemiddelde waarde de standaarddeviatie, om een indruk te geven van de mate waarin de deelmetingen fluctueren - hoe kleiner het getal, des te constanter is de mate van afwijking. Dit geldt ook voor de grijswaardemetingen, die we in twintig stappen doen voor een nauwkeuriger resultaat. Daarnaast tonen we bij elk getest product een schermafdruk van een zogenaamde saturation sweep om de afwijkingen van de basis- en steunkleuren in het hele kleurbereik inzichtelijk te maken. Uiteraard tref je bij elk getest product schermafdrukken van de kleurmeting- en color checker-resultaten.

Energieverbruik

We meten het energieverbruik niet alleen op 100% helderheid (wit, zwart, standby en uit), maar ook hebben we metingen van wit en zwart beeld bij 150 cd/m² toegevoegd. Zo ontstaat een realistischer beeld van het daadwerkelijk verbruik van de geteste schermen in de praktijk.

Gaming

Voor gaming doeleinden testen we reactietijden en input lag. Hiervoor gebruiken we nog altijd respectievelijk een fotosensor met een Waverunner 6100 oscilloscoop, en een combinatie van een Leo Bodnar input lag tester en een vergelijking met een CRT-monitor. 

De testprocedure genereert een (zeer) grote hoeveelheid nieuwe data. Vooralsnog hebben we ervoor gekozen die vrijwel in zijn geheel in onze database op te nemen en te tonen. Hierdoor zijn de pagina's met testresultaten van monitoren behoorlijk lang. We hebben geprobeerd het overzichtelijk te houden met behulp van tussenkopjes. Eerst worden reactietijden en input lag getoond, vervolgens het energieverbruik. Daarna volgt een klein blok met basisresultaten van helderheid en contrast, gevolgd door een uitgebreid blok met uniformiteitsresultaten. Daarna de kijkhoekwaardes en vervolgens de kleurmetingen in standaardweergave. Indien er een sRGB-modus in het scherm aanwezig is, volgt een identiek blok met de resultaten van de metingen in die modus, en hetzelfde geldt voor een eventuele AdobeRGB-modus.

Testveld

Voor dit artikel hebben we het overwegend gehouden bij modellen die nog enigszins betaalbaar zijn, dus op een uitzondering na zijn het alle monitoren met een tn-paneel. Dat betekent in de regel snelle responstijden, maar wat minder goede kijkhoeken en kleurweergave. Echter, de techniek staat niet stil en ook tn-panelen worden steeds beter. De meeste exemplaren in deze test kunnen qua kleurechtheid en sRGB-dekking heel behoorlijk meekomen, zelfs de kijkhoeken zijn af en toe behoorlijk goed, al blijven ze duidelijk achter qua helderheidsverlies en kleurfout bij ips-schermen.

We hebben van alle fabrikanten een kleiner (ca. 24 inch) scherm met full hd resolutie gevraagd en een groter (27 inch) model met (op een uitzondering na) wqhd-resolutie, dus 2560x1440 beeldpunten. Verder was een vereiste dat de verversingsfrequentie minimaal 144Hz bedroeg – of het snelste scherm uit het assortiment dat beschikbaar was. Uiteindelijk kwamen we uit op 16 monitoren van acht verschillende merken.

In het 24-inch segment zijn dat de Acer Predator XB2, AOC Agon AG251FZ, ASUS ROG Swift PG258Q, BenQ Zowie XL2540, Iiyama G-Master Red Eagle GB2488HSU-B3, LG 24GM79G-B en de Samsung C24FG70. Een vergelijkingstabel van alle modellen in de 24-inch klasse zie je hier.

Bij de 27-inch klasse hebben we het over de Acer Predator XB271HU, Acer Predator XG270, AOC Agon AG271QX, ASUS MG278Q, BenQ Zowie XL2735, Dell S2716DG, Iiyama G-Master Red Eagle GB2760QSU-B1, Iiyama G-Master Silver Crow GB2783QSU-B1 en de Samsung C27FG73. Al deze modellen kan je in deze vergelijkingstabel naast elkaar bekijken.

We bespreken alle monitoren per merk.